Jahon banki: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k removed Category:Bank; added Category:Banklar using HotCat
vikifikator
Qator 10:
| sayt = [http://www.worldbank.org/ worldbank.org]
}}
'''Jahon Banki''' - — Xalqaro Moliya Instituti hisoblanib, rivojlanayotgan mamlakatlarga sarmoyalar kirgazish, kreditlar taqdim etish bilan shug'ullanadishugʻullanadi.
 
== Missiyasi ==
[[1944]]-yil Bretton-Vuds (AQSh, Nyu-Gempshir shtati)da tashkil etilgan bo'libboʻlib, hozirda shtab-kvartirasi (qarorgohi) Vashingtonda joylashgan.
[[Bretton-Vuds]] xalqaro hamkorligi tomonidan Jahon bankiga belgilangan vazifalar unga berilgan nom — yaʼni Xalqaro qayta tiklanish va taraqqiyot banki (MBRR) da oʻz aksini topdi. Asosiy vazifa sifatida iqtisodiy taraqqiyotni moliyalshtirish yuklatildi. Agarda Jahon bankining birlamchi kreditlari ikkinchi jahon urushidan soʻng Yevropaning iqtisodiyotini tiklashga yoʻnaltirilgan boʻlsa, keyinchalik u oʻz eʼtiborini jahonning qoloq mamlakatlari iqtisodini tiklashga qaratdi. Hozirgi vaqtda esa Jahon bankining asosiy maqsadi rivojlanayotgan mamlakatlarning iqtisodiy-ijtimoiy taraqqqiyotiga, mazkur mamlakatlarning ishlab chiqarish darajasini oshirishga yordam berish va aholining ijtimoiy ahvolini yaxshilashga koʻmaklashishdir.
 
==Jahon banki tizimi==
Jahon banki oʻz tarkibiga yirik 2 ta tashkilotni: [[Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki]] (XTTB) va [[Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasi]]ni (XTA) oladi. Ulardan tashqari unga 3 ta boshqa tashkilotlar ham bilvosita kiradi: Jahon banki bilan uyushgan, ammo huquqiy, moliyaviy jihatdan mustaqil faoliyat koʻrsatuvchi — [[Xalqaro moliyaviy korparatsiya]] (XMK) (bu tashkilot rivojlanayotgan mamlakatlardagi xususiy korhonalarni moliyalashtirishga yordam beradi). Investitsion kelishmovchiliklarni tartibga solish xalqaro markazi va Investitsiyalarni har tomonlama kafolatlovchi agentlik (MIGA).
[[Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasi]]ni (XTA) mamlakatlarka imtiyozli kreditlar berish bilan shugʻullanib, ular donor mamlakatlar tomonidan beriladigan xayriya mablagʻlari asosida moliyalashtiriladi.
 
== Faoliyati ==
Qator 25 ⟶ 26:
Jahon banki kredir olish, uni qaytara olish darajasida boʻlgan mamlakatlar uchun mablagʻlarni mujassamlaydi. Ammo, boy mamlakatlarga yoki alohida shaxslarga jahon banki tomonidan kredit berilmaydi.
Rivojlanayotgan mamlakatlarda aholining jon boshiga yalpi mahsulot $1200 atrofida boʻlgan taqdirda ular Xalqaro tiklanish va taraqqiyot bankidan kredit olish imkoniyatiga ega boʻladilar. Bu kreditlar 12-15 yil ichida qoplanishi lozim. Ikkinchi tomondan, '''Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasini (XTA)''' kreditlarni qoloqroq mamlakatlarga, yaʼni ulardagi yalpi milliy mahsulot jon boshiga 800 dan kam boʻlgan mamlakatlarga beradi (asosan XTA tomonodan berilayotgan kreditlarning 80 %ini hozirgi vaqtda aholi jon boshiga $ 700 dan kam boʻlgan mamlakatlar oladi). Bu kreditlar boʻyicha foizlar olinmasdan, koʻpgina hollarda ular 35-40 yillar oraligʻida toʻlash sharti bilan beriladi.
 
Jahon banki oʻz faoliyatini rivojlanayotgan va qoloq mamlakatlarga texnik loyihalarni, iqtisodiy dasturlarni moliyalashtirish jihatdan yordam berish orqali bu mamlakatlarning iqtisodiy salohiyatini oshirishga yordam beradi. Bu vazifalar bankining asosiy uzoq muddatli vazifasi hisoblanadi.
Qator 37 ⟶ 38:
[[Bank]] kredit ajratish jarayonida oʻz mutaxassislari ishtirokida kredit oluvchi mamlakatlarning iqtisodini sinchkovlik bilan tahlil etish asosida qaysi sohaga asosiy eʼtibor berish yoki qoʻyilmalarni joylashtirish borasida u yoki bu sohani tanlash ikkoniyatidan foydalaniladi. Bunday tahlitda ish yuritish ushbu malakatlarning asosiy muammolari echimida qatnashib, uning rivojlanishiga yordamlashishni nazarda tutadi.
 
== Jahon banki Prezidentlari <ref name="Presidents">[http://www.rulers.org/intorgs2.html#worldbank World Bank. Presidents]</ref> ==
Jahon Banki Prezidentlari deyarli hammasi {{USA}} fiqoroligiga ega bo'libboʻlib, faqatgina 1995-2005 yillarda Jeyms Vulfensen {{AUS}} va hozirgi Prezidentlar ikki davlat fuqoroligiga ega.
{| class="prettytable" style="text-align:center" width="75%"
|- style="background-color:#efefef;"
Qator 67 ⟶ 68:
| align="left" | Robert zellik ([[:w:en:Robert Zoellick|Robert Zoellick]]) || 1 iyul 2007 — 1 iyul 2012
|-
| align="left" | [[Jim Yong Kim]] ([[:w:en:Jim Yong Kim|Jim Yong Kim]]) || 1 iyul 2012-yildan shu bugunga qadar
|}
 
== Manbalar ==
<references/>
 
== Havolalar ==
* [http://www.worldbank.org/ Jahon banki Rasmiy sayti]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/World_bank World bank] {{ref-en}}
* [http://ru.wikipedia.org/wiki/Всемирный_банкVsemirniy_bank ВсемирныйVsemirniy банкbank]
 
{{economy-stub}}