'''Baxmal''', ola baxmal, duxoba — mayin, silliq, patli gazlama. Patlari tabiiy yoki sun’iysunʼiy ipakdan, zamini ip yoki kanopdan to‘qiladitoʻqiladi. B. to‘qishdatoʻqishda ikkita o‘rishoʻrish ipi ishlatiladi: biri zamin, ikkinchisi esa pat hosil qiladi. Ikkinchi o‘rishoʻrish iplari birinchisidan 4 — 6 marta uzun bo‘ladiboʻladi, chunki ish jarayonida bu iplar arqoq o‘rnigaoʻrniga kiritilgan asos atrofida tugma bandlar hosil qiladi, so‘ngrasoʻngra bandlar maxsus pichoq b-n kesilganda hurpayib, patlar hosil qiladi. O‘zbekistonOʻzbekiston (Buxoro va Samarqand)da qadimdan ishlab chiqariladi. Boburning ma’lumotigamaʼlumotiga ko‘rakoʻra, Samarqand jahondagi ko‘pginakoʻpgina mamlakatlarga och qizil B. chiqarib sotgan. B. Ishlab chiqarish Buxoroda, ayniqsa, 19-a.da rivojlangan. B. ko‘pinchakoʻpincha xandasiy va abrli naqshlar b-n bezatilgan. Abrli B.da naqshlar ikkinchi o‘rishoʻrish iplarida hosil qilinadi. B. 20-a.
ning 20-ylaridan to‘quvtoʻquv dastgohparida ishlab chikarila boshladi. O‘zbekistonOʻzbekiston (Samarqand shoyi to‘qishtoʻqish f-kasi)da 50-y.lardan B.ning uzun (6 mm) patli g‘ijimgʻijim duxoba (pati bir tekis bo‘lmayboʻlmay, gajimlangan kabi tovlanib turadi) va taqir duxoba (pati 1 — 2 mm) kabi siyrakroq to‘qilgantoʻqilgan xillari ishlab chiqariladi. Keyingi yillarda B. gazlamalarning silliq, guldor, siqiq, bosma va b. turlari ishlanmoqda. Zamonaviy B.lar nakshlari tayyor gazmol ustiga bosilishi (abrbandi usuli qo‘llanmasligiqoʻllanmasligi) b-n 20-a. boshlarigacha to‘qilgantoʻqilgan B.lardan farq qiladi. f-kada to‘qilgantoʻqilgan B.lardan kiyim-kechak, do‘ppidoʻppi, so‘zanasoʻzana, gulko‘rpagulkoʻrpa, zardevor, dasturxon, ko‘rpakoʻrpa va ko‘rpachalarkoʻrpachalar tayyorlanadi, me-bellarni qoplashda, intererlarniinteryerlarni be-zashda ishlatiladi.
== Adabiyotlar ==
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
