Bobotogʻ: Versiyalar orasidagi farq

'''Bobotog‘''' — Surxondaryo viloyatining sharqidagi tog‘ tizmasi. O‘zbekiston va Tojikiston Respublikalari chegarasida, Surxondaryo va Kofarnihon daryolari oralig‘ida shim.sharqdan jan.g‘arbga tomon Amudaryo sohiligacha cho‘zilgan. Uz. kariyb 125 km, eni 30— 40 km. Eng baland cho‘qqisi — Zarkosa tog‘i, 2290 m. Asosan paleogen va yura davri ohaktoshlari, gil, alevrolit, qumtoshlardan tarkib topgan. B. ning sharqiy yon bag‘ri tik va ensiz, tog‘ oldi tekisliklari Kofarnihon daryosi terrasalarida joylashgan. G‘arbiy yon bag‘ri ancha yotiq va keng , asosiy qismi past tog‘lardan iborat. B.ning yon bag‘irlari ko‘plab quruq soylar b-n parchalangan. Bu yerda karst keng Tapkalgan. Iqlimi quruq va keskin kontinental. O‘rtacha yillik havo t-rasi tog‘ etaklarida 16°, o‘rtacha balandliklarda 8—10°. Yillik yog‘in miqdori 170 mm dan 350—400 mm gacha. Tog‘ yon bag‘irlarida buloqlar, qish va bahorda to‘lib oqib, yozda qurib qoladigan soylar bor. Bo‘z va jigarrang tog‘ tuproqlarida xilmaxil efemer, efemeroid o‘simliklar o‘sadi. 800—900 m balandliklarda na’matak, zirk, bodom va pistazorlar uchraydi. Undan baland joylarida (Besharcha, Zarkosa tog‘lari) archazorlar bor. B. O‘zbekistonning yovvoyi tog‘ echkilari yashaydigan r-nlaridan biri. Tog‘ oldilari mol boqiladigan yaylov. Qumqo‘rg‘on tumanining "Oqqopchig‘ay" jamoa xo‘jaligida dunyoga mashhur sur qorako‘l terisi olinadigan qorako‘l qo‘ylari boqiladi. Tokchilik xo‘jaliklari ham tashkil qilingan. B.ning Kofarnihon vodiysida sug‘oriladigan dehqonchilik rivojlangan. B.da inson xo‘jalik faoliyati ta’sirida eroziya, yaylov degressiyasi (yemirilishi) keng tarqalgan. Alohida muhofaza qilinishi zarur bo‘lgan landshaft ko‘p. ▼