Rumin tili: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k Bot: Migrating 124 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7913 (translate me) |
CoderSIBot (munozara | hissa) Maqolaga matn qoʻshildi |
||
Qator 15:
|lc3=
}}
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Rumin tili''' — roman tillarining bolqonroman guruhiga mansub til, Ruminiya Respublikasining rasmiy tili. Ruminiyadan tashqari Moldaviya, Ukraina, Vengriya, Makedoniya, Bolgariya, Gretsiya, Germaniya, Slovakiya, Albaniya, AQSH va Kanadada tarqalgan. Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 25 mln. kishiga yaqin. R.t.da banat, krishan, valashmoldavan, maramuresh; Ruminiyadan tashqarida makedonrumin, meglanrumin, istrorumin lahjalari mavjud.
R.t.da flektiv va analitik unsurlar birlashib kelgan. Unli tovushlar kattik va yumshoq talaffuz etiladi. Aniqlik artikli otdan keyin keladi; aniqlik va noaniqlik artikllari turlanadi; otlarda jins (rod) kategoriyasi 3 ta: mujskoy, jenskoy, sredniy. R.t.da slavyan tillariga xos soʻz yasovchi qoʻshimchalar ishlatiladi; leksikasida ham jan. slavyan tillarining taʼsiri kuchli.
R.t.dagi dastlabki yozma yodgorliklar (maktublar, rasmiy ish qogʻozlari, diniy matnlarning tarjimalari) 16-a. boshlariga taalluqli. Adabiy R.t.ning shakllanishi 17-a.dan boshlangan, badiiy adabiyot esa 18-a. oxirida paydo boʻlgan. Dastlabki davrlarda kirill alifbosidan foydalanilgan, 1860 y.da u lotin alifbosi bilan almashtirilgan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
'''Rumin tili''' tillarning hindevropalik oilasiga roman guruhining balqan-roman guruhchasiga kiradi. Rumin tili [[Moldavan tili]]ga yaqin. Mana bu dialektlari oʻzgachadir: banatlik, krishanlik, muntyanlik, moldaviyalik (Moldova tarixiy oʻlkasining dialekti), maramureshlik Leksikada janubiy slavyanliklarning taʼsiri koʻp. Rumin tili balqanlik tilli ittifoqqa kiradi. Ilk yodgorliklari (xatlar, ish qogʻozlar, diniy matnlarning tarjimalari) 17 asrning boshlariga kiradi (tarixiy yilnomalar). Badiy adabiyot 18 asrning oxirlaridan boshlab paydo boʻla boshlaydi. Boshlanishida [[kirill alifbosi]] foydalanalab, 1860-yili [[lotin alifbosi]]ga almashtirildi.
[[Ruminiya]] xalqining 90 % dan ortigʻi rumin tilini oʻz ona tili deb biladi. Jahonda rumin tilida gaplashuvchilarning soni 20 million. [[Moldavan tili]] va boshqa dialektlari bilan qoʻshib hisoblaganda 25 millionni tashkil qiladi
Qator 138 ⟶ 147:
* [http://dexonline.ro/ Onlayn-versiya slovarya „Dicționarul explicativ al limbii române“]
* [http://swamper.nm.ru/romana/ Ruminskiy yazik v Internete] — podborka ssilok.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{OʻzME}}
| |||