Yoqut tili: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k Bot: Migrating 62 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q34299 (translate me) |
CoderSIBot (munozara | hissa) Maqolaga matn qoʻshildi |
||
Qator 15:
|lc3=
}}
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Saxa tili''' — turkiy tillarning sharqiy tarmogʻiga mansub til; RFning Saxa Respublikasida, qisman Amur, Magadan, Saxalin viloyatlarida, Taymir va Evenk muxtor viloyatlarida tarqalgan. S.t.da 430 mingdan ortiq kishi soʻzlashadi (1993). Markaziy, vilyuy, shim.gʻarbiy va taymir sheva guruxlari farqlanadi. Morfologiyasi agglyutinativ harakterda boʻlib, sonlar, olmoshlar hamda kelishiklar boʻyicha boshqa turkiy tillardan bir kadar farqlanadi. Leksikasida oʻz fonetik qiyofasini saqlab qolgan moʻgʻulcha oʻzlashmalar, shuningdek, evenk va rus tilidan kirgan soʻzlar koʻplab uchraydi.
S.t.ning umumxalq yozuvi 1922 y.da S.A.Novgorodov tomonidan yaratilib, 1924 y.da takomillashtirilgan; 1929 y.dan lotin grafikasi asosidagi, 1939 y.dan esa rus grafikasi asosidagi yozuvga almashtirilgan. Adabiy til Saxa Respublikasining markaziy hududidagi soʻzlashuv tili asosida rivojlangan. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
[[File:SakhaDolganWorld.jpg|thumb|315px]]
'''Saxa (yoqut) tili''' — koʻp qismi Saxa Respublikasida, oz qismi esa [[Krasnodar]], [[Xabarovsk oʻlkasi|Xabarovsk]] oʻlkalarida, shu bilan birga [[Amur viloyati|Amur]], [[Irkutsk viloyati|Irkutsk]], [[Magadan viloyati|Magadan]] [[Chita viloyati|Chita]] viloyatlarida istiqomat qiluvchi (umumiy soni 450 140), oʻzlarini saxa deb biluvchi yoqut xalqining milliy, adabiy, davlat tili. Bu til boshqa turkiy tillarga qaraganda oʻzgachadir. 1818-20 yili missionerlar yoqut tiliga alifbo kiritdi. Biroq yoqutlar 1929-39 yili [[Lotin alifbosi]]ni, 1939-yildan buyon esa [[kirill alifbosi]]ni foydalanib keladi. Adabiy tilining shakllanishiga Yoqutlarning markaziy tumanlarining turgʻunlarining ogʻzaki yili asos boʻldi.
Qator 97 ⟶ 104:
{{turkiy tillar}}
{{OʻzME}}
| |||