Jarohat: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa) Yangi maqola yaratildi |
DastyorBot (munozara | hissa) k imlo |
||
Qator 1:
'''Jarohat''' — gavda toʻqimalarining mexanik shikastlangan joyi (teri, shilliq parda, koʻpincha muskul, nerv, yirik tomir, suyak, boʻgʻim, ichki aʼzo va gavda boʻshliklarining butunligiga putur yetishi). Toʻqimaning ogʻrishi, qonashi va ochilib qolishi J.ning asosiy belgilaridir. Paydo boʻlish sharoitiga qarab xirurgik (operatsion) J., jangda yaralanish va tasodifiy J. ajratiladi; jarohatlovchi qurol qanday shikact yetkazganligiga qarab, kesilgan, sanchilgan, chopilgan, yirtilgan (yulingan), lat yegan, ezilgan, tishlangan va oʻq (snaryad parchasi) tekkan J. farq qilinadi. Zaharlovchi moddalar J.ga tushganda, zaharli jonivorlar (qoraqurt, ilon) chaqqanda zaharlangan J. paydo boʻladi. Quturgan hayvonlarning tishlashi (qopishi)dan vujudga kelgan J. ayniqsa xavfli. J.lar tanadan ayrim boʻshliqlarga (miya, koʻkrak, qorin, boʻgʻin) nisbatan ularning devoridan oʻtgan va oʻtmagan turlarga ham boʻlinadi. Mac, koʻkrak boʻshligʻidagi J. oʻtuvchi harakterda boʻlsa, u holda koʻkrak boʻshligʻidagi aʼzolar (yurak, oʻpka, koʻkrak boʻshligʻi aʼzolari, traxeya, qiziloʻngach, aorta va h. k.) shikastlanishi yoki shikastlanmasligi mumkin. Aʼzolar shikastlanganda bemor zudlik
Tasodifiy J.ga mikroblar (asosan, yiring tugʻdiruvchi mikroblar) tushgan boʻladi. Tasodifiy yoki jangovar J. jarohatlanish paytida yoki keyin (bogʻlab qoʻyilmasa) ifloslanishi mumkin. Mikroblar (streptokokk, stafilokok va b.) J.ga jarohatlovchi quroldan, tevarak atrofdagi teri, kiyim, tuproq va b.dan oʻtib, tomirdan chiqqan qonda, majaqlangan toʻqimalarda rivojlanadi va uni yalligʻlantiradi, sepsis, qoqshol, gazli gangrena kabi infeksion kasalliklarga sabab boʻladi. Jarohatlangan kishiga oʻz vaqtida yordam berib, mikroblar rivojlanishining oldini olsa boʻladi.
J.ning bitishi murakkab jarayon boʻlib, organizmning umumiy va mahalliy reaksiyasiga bogʻliq. Organizmning holdan toyishi, avitaminozlar, diabet, kamqonlik, moddalar almashinuvining buzilishi J.ning bitishini qiyinlashtiradi. Jarohatlangan aʼzoning qon
Birinchi yordam: ketayotgan qon toʻxtatiladi, J. atrofidagi teriga spirtli yod (yod nastoykasi) surtgach, aseptika qoidalariga rioya qilgan holda va antiseptika vositalaridan foydalanib, J.ni ifloslanishdan saqlash, jarohatlangan aʼzoni qimirlamaydigan qilib qoʻyish (q. [[Immobilizatsiya]]), shundan keyin bemorni davolash muassasasiga yetkazib borish kerak.
Qator 9:
Hayvon tishlagan (maye, it qopgan) kishini yaqin oradagi sanitariya-epidemiologiya stansiyasiga yoki Paster punktiga darhol yuborib, quturishga qarshi emlanadi; tishlagan it yoki boshqa hayvon veterinariya punktlariga olib boriladi.
Badan tirnalganda, chaqalanganda, zirapcha kirganda, pichoq kesganda teri ifloslanmagan boʻlsa, J. va atrofidagi teriga spirtli yod eritmasi surtib, quruq aseptik material (maye, bint)
J.ni infeksiyadan saqlash va qon toʻxtatish uchun birinchi yordam bogʻlov paketi va individual bogʻlov paketi ishlatiladi.
Birinchi yordam bogʻlov paketi tayyor aseptik va antiseptik bogʻlov boʻlib, oʻrovi bor. Sirtqi oʻrovi rezina yugirtirilgan, suv oʻtkazmaydigan matodan, ichkaridagisi qogʻoz (pergament)dan iborat boʻlib, ichida sterillangan boylam — doka bint
J. oʻq teshib oʻtishdan vujudga kelgan boʻlsa, ikkinchi yostiqcha bint boʻylab J.ning chiqish teshigigacha surib boriladi va unga yopiladi. Yostiqchalar ustidan bint oʻrab, uning uchi bogʻlov paketidagi qoʻshaloq toʻgʻnogʻich
Individual bogʻlov paketi — jangovar sharoitda J.larga va kuygan yuzalarga yopiladigan steril bogʻlov. Birinchi yordam bogʻlov paketiga oʻxshaydi: paxta viskoza binti va ikkita paxta-doka yostiqchasi bor. Yostiqchalar sirti rangli ip
== Adabiyot ==
|