Efiopiya: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
k Boʻlimlarni vikifikatsiyalash
DastyorBot (munozara | hissa)
k un-t → universitet
Qator 45:
 
== Maorifi, ilmiy va madaniy-maʼrifiy muassasalari ==
Taʼlim tizimi 6 yillik boshlangʻich va 6 yillik oʻrta maktabdan iborat. 7—12 yoshdagi bolalar uchun boshlangʻich taʼlim majburiy. Oʻqish amxara tilida olib boriladi. Hunartexnika taʼlimi toʻliqsiz oʻrta maktab negizida amalga oshiriladi. Boshlangʻich maktab oʻqituvchilari 2 yil lik oʻqituvchilar in-tida, oʻrta maktab oʻqituvchilari untlar, AddisAbebadagi ped. institutida tayyorlanadi. AddisAbebada milliy unt, BahrDarda politexnika inti, Jimmada q.x. instituti bor. Q.x. institut va kollejlari mamlakatning boshqa shaharlarida ham bor. I.t.lar milliy un-tuniversitet huzuridagi q.x. stansiyalari, efiop tadkiqotlar inti, geofizika rasadxonasi, oʻrmon tadqiqotlari inti, xaritagrafiya va geogr. inti, geol. tadqiqotlari boʻlimida olib boriladi. Shuningdek, AddisAbebada q.x. instituti, Afrika chorvachiligi tadqiqot markazi, E. geol. xizmati, Jimma yaqinida kofe seleksiya ilmiy tekshirish stansiyasi mavjud. Yirik kutubxonalari: AddisAbebadagi un-tuniversitet kutubxonasi, AddisAbebadagi milliy kutubxona. AddisAbebada Arxeologiya muzeyi, Desse shahrida muzey bor.
 
Matbuoti, radioeshittirishi va telekoʻrsatuvi. E.da bir qancha gaz. va jur. nashr etiladi. Asosiylari: "Addis zemen" ("Yangi vaqt", amxara tilida chiqadigan kundalik gaz., 1941 yildan), "Yezareitu Itiopiya" ("Bugungi Efiopiya", amxara tilidagi haftalik gaz., 1952 yildan), "Yekatit ("Fevral", amxara va ingliz tillaridagi bezakli jur.), "Meskerem" ("Sentyabr", amxara tilida har choraqda chiqadigan nazariy jur., 1980 yildan), "Efiopian gerald" ("Efiopiya xabarnomasi", ingliz tilidagi haftalik gaz., 1943 yildan). Hukumatga qarashli E. axborot agentligi 1964 yil tashkil etilgan. E. radiosi, hukumat radioeshittirish xizmati, 1941 yil tuzilgan; E. televideniyesi, hukumat xizmati, 1964 yil asos solingan.
Qator 59:
 
== Musiqasi ==
E. musiqasi Misr madaniyati taʼsirida rivojlandi. Aholining etnik jihatdan xilmaxilligi ham E. musiqa folklorining turlituman boʻlishiga taʼsir koʻrsatgan. Torlitirnama betena, qirar, kamonli mesinko, turli puflama (vashint, imbilta, malakat) va urma (atamo, negarit va boshqalar) musiqa cholgʻulari mavjud. 5—6-asrlarda diniy (xristian) koʻp ovozli qoʻshiq va raqslar keng tarqalgan. Ulardan asosiylarini 6-asrda avliyo Yared tizimga solib, qogʻozga tushirgan. Keyinchalik monastirlar qoshida xonandalik maktablari tashkil topgan. E.da musiqa madaniyati anʼanalarini sayyor shoirqoʻshiqchilar — azmarilar davom ettirib kelganlar. 20-asrning boshlaridan ilk puflama sozlar orkestrlari paydo boʻlgan, kompozitorlar oʻz ijodlarida milliy musiqa anʼanalarini gʻarb musiqa madaniyati yutuqlari bilan uygʻunlashtirishga intildilar (Konyatta Iofataxa Negusse, Aleka Melaku BeggoSeu va boshqalar). Ayni vaqtda 1950—60 yillarda anʼanaviy efiop musiqasiga qiziqish ortdi. 1952 yildan folklorni oʻrganish boʻyicha jidsiy ish boshlandi. Milliy musiqaga bagʻishlangan dastlabki musiqashunoslik ishlari yuzaga keldi. Musiqa taʼlimiga ham eʼtibor kuchaydi: AddisAbebadagi untda sanʼat fti, 1963 yil un-tuniversitet huzurida Badiiy ijod markazi tashkil etildi. Shu yili AddisAbebada Milliy musiqa maktabi ochildi.