Uran (kimyoviy unsur): Versiyalar orasidagi farq

'''Uran''' (lot. Uranium), U — Mendeleyev davriy sistemasining III guruxiga mansub kimyoviy radioaktiv element, aktinoidlarp kiradi. Tartib rakami 92; at. m. 238,029. Tabiiy U. 3 ta radioaktiv izotop: 238U yoki UI (99,2739%), 235U yoki aktinouran AcU (0,7024%) va 234U yoki UII (0,0057%) dan iborat. U.ning massa soni 226 dan 242 gacha boʻlgan 16 ta sunʼiy radioaktiv izotoplaridan eng uzok, mavjud boʻladigani 233U (Tl/2= 1,62105 y.) dir; u toriyni neytron nurlatish yoʻli bilan olinadi. 238U va 235U radioaktiv qatorlarnnit 1aʼzosi.

 

 

Odam, hayvon va oʻsimlik toʻqimalarida juda oz (10"s—10"8%) miqdorda, oʻsimlik kulida 1,510~5%, baʼzi bir qoʻziqorin va suvoʻtlarda koʻproq U. boʻladi. U. odam va hayvon organizmiga — oshqozonga suv va ovqatdan, nafasga havodan va teri orqali kiradi. U. qonda uzoq vaqt aylanmaydi. Odam va hayvon organizmida U. miqdori 10"7 g dan oshmaydi. U. xayvon va oʻsimlikning normal hayot faoliyati uchun zarur element qisoblanadi, lekin uning fiziologik funksiyasi yaxshi anik,lanmagan. U.ni qazib olishda va ishlov berishda undan zaharlanish mumkin. U. organizmga kirganida barcha organ va toʻqimalarga taʼsir etadi. Zaharlanshdan saqlanish uchun germetik qurilmalardan foydalanish, havo va suvni toza tutish, ishchilarni tibbiy nazoratdan oʻtkazib turish va gigiyena qoidalariga rioya qilish kerak.

 

== Adabiyot ==

{{no iwiki}}