Turkman tili: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
k o'zbek -> oʻzbek, replaced: O'zbek → Oʻzbek (2) using AWB
Qator 9:
|rasmiy = {{bayroqikon|Turkmaniston}}
|turkum = [[Yevroosiyo tillari]]
|til oilasi = [[Oltoy tillari|Oltoy tillari]]
: [[Turkiy tillar|Turkiy tarmoq]]
:: [[Oʻgʻuz tillari|Oʻgʻuz guruhi]]
Qator 28:
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
 
''Turkman tili''' ([[Lotin alifbosi|Lotin alifbosida]]da: türkmen dili, [[Kirill alifbosi|Kriill alifbosida]]: Түркмен дили, [[ISO 639]]-1: tk, ISO 639-2: tuk) — [[Turkmaniston]]ning milliy tili. Bu tilda Turkmanistonning oʻzida taxminan 3430000 kishi gapiradi. Turkman tilida gaplashadiganlarni quyidagi jadvaldan koʻrishingiz mumkin:
 
{| class="wikitable"
Qator 42:
![[Afg'oniston]] || 500&thinsp;000<ref name="Report for language code: tuk"/>|| 1995
|-
![[O'zbekistonOʻzbekiston]] || 152&thinsp;137<ref name="Report for language code: tuk"/> || 2000
|-
![[Turkiya]] || 920 || 1982<ref name="Report for language code: tuk"/>
Qator 54:
 
== Klassifikatsiyasi va dialektlari ==
— turkman xalqining tili. turkman tilida gaplashuvchilarning umumiy soni 7 million atrofida (2001), ular [[Turkmaniston|Turkmaniston Respublikasidan]] boʻlak [[O'zbekistonOʻzbekiston]], [[Eron]], [[Iroq]], [[Rossiya]], v.h. davlarida istiqomat qilishadi. [[Turkiy tillar]]i guruxining oʻgʻuz guruxiga mansub. Turkman tili rivojlanishida qipchoq tillarining taʼsiri boʻlgan. Turkman tili oʻgʻuzlarning gʻarbiy qabila tillari asosida shakllangan. Asosiy dialektlari teke, yomud, goklen, ersari, salir, sariq, chaudor, noxur, qaradashli, alili, surxi, xatap, mukri, eski, arabachi, cheches, bayat, sakr, kirach, chandir, xasar, emreli, duechi, murche, mexinli, v.h. kiridigan guruxlarning nomi bilan ataladi. [[Stavropol]] oʻlkasidagi turkman dialektini „truxmen“ deb atash milliy shakllangan. Qadimgi turkman adabiy tili asosan poeziya tili boʻldi. Hozirgi turkman adabiy tili tekin (teke) dialektining axal soʻzi asosida shakllangan. Turkman tilidagi 39 fonemaning 18-ta jarangli, 21-ta jarangsiz harflar. Qadimdan turkman tilida [[arab alifbosi|arab alifbosiga]]ga asoslangan harflarni foydalanib kelishgan. [[1928]] yili [[lotin alifbosi]]ni qabullagan, [[1940]] yili [[kirill alifbosi]]ga almashtirgan. [[1994]] yili qaytadan lotin alifbosiga almashdi.
<br />Turkman tili [[turkiy tillar]]i guruxining oʻgʻuz tarmogʻiga, shuning ichidagi sharqiy oʻgʻuz tarmogʻiga kiradi. U boshqa oʻgʻuz tillari — ozarboyjon va turk tillariga ham oʻta yaqin va shu tillarda soʻzlashuvchilar bir-birining tillarini tushunadi.
 
== Misollar ==
 
: Onuň maşyny ýok.<br />
: Uning mashinasi yoʻq.<br /><p>
 
: Öýde Amandan başga adam ýok.<br />
: Uyda Omondan boshqa kishi yoʻq.<br />
 
: Men bilemok. 'Men bilmayman.'<br />
: Men bilemokdym. 'Men bilmaydigan edim.'<br />
: Men bilmedim. 'Men bilmadim.'<br />
 
: Ol aç däl.<br />
: U och emas.<br />
 
: Kofe gyzgyn bolup biler.<br />
: Qaxva issiq boʻlishi mumkin.<br /><p>
 
: Kofe gyzgyn däl bolup biler.<br />
: Qaxva issiq boʻlmashi mumkin.<br /><p>
 
: Kofe gyzgyn dälmi?<br />
: Qaxva issiq emasmi?<br /><p>
 
: Men ylgamok.<br />
: Men yugurmayman.<br /><p>
 
: Men ylgamadym.<br />
: Men yugurmadim.<br /><p>
 
: Men ylgajak däl.<br />
: Men yugurmoqchi emasman.<br /><p>