27-Avgust 2014, 07:45 dagi koʻrinishi tahrirlash CommonsDelinker (munozara \| hissa) Botlar 7 433 edits k "Türkmenistanyň_Döwlet_Sirki.jpg" yoʻqotildi, uni VikiOmbordan Fastily Derivative of non-free content tufayli oʻchirgan edi. ← Avvalgi tahrir		23-Avgust 2015, 07:59 dagi koʻrinishi tahrirlash bekor qilish Ximik1991Bot (munozara \| hissa) Botlar 197 605 edits k ozbekcha nom i-> oʻzbekcha nomi, replaced: ozbekcha nomi → oʻzbekcha nomi, removed stub tag using AWB Keyingi tahrir →
Qator 1: {{Bilgiquti aholi punkti \| ~~ozbekcha~~oʻzbekcha nomi = Ashxobod <br /> {{lang-tk\|Aşgabat}} [[File:Ashgabat collage.jpg\|330px]] \| mavqe = poytaxt Qator 57: \| sayt tili = ru }} '''Ashxobod''' (turkmancha Aşgabat; arab.— oshiq va fors— obod; [[1919-yil]]gacha Asxobod, [[1927-yil]]gacha Poltorask) — shahar, Turkmaniston poytaxti (1924-yil okt.dan). Kopetdogʻ tizmasining shim. etaklarida, Axal vohasida. Xalqaro temir yoʻl oʻtgan. Havo yoʻllari xalqaro ahamiyatga ega. Ashxobod yaqinidan Qoraqum kanali oʻtadi. Aholisi 712 000 kishi (2001). Turkmaniston aholisining 12,7 % shu shaharda istiqomat qilishadi<ref name="fishki.net">[http://fishki.net/comment.php?id=89001 Ashgabat — belomramorniy gorod-sad i stolitsa Neytralnogo Turkmenistana]</ref>. == Tarixi == Ashxobod oʻrnida qadimda karvon yoʻli ustida joylashgan manzilgohlar boʻlgan. Ashxobod [[1881-yil]] qadimgi Asxobod qishlogʻi oʻrnida Rossiya mustamlakachi qoʻshinlarining harbiy istehkomi sifatida vujudga kelgan. Keyinroq Zakaspiy viloyatining maʼmuriy markazi. Ashxobodning vujudga kelishida uning muhim karvon yoʻllari ustida joylashganligi katta rol oʻynagan. [[1885-yil]] Asxobod — Kaspiy va 1899-yil Asxobod — Toshkent temir yoʻl liniyalarining qurilishi Ashxobodda sanoatning rivojlanishiga olib keldi. [[1917-yil]] dekabr da Ashxobodda hokimiyatni bolsheviklar egallab, shoʻrolar hokimiyatini oʻrnatdi. 1918-yil 17-iyunda bolsheviklar rejimiga qarshi koʻtarilgan qoʻzgʻolon shoʻrolar tomonidan shafqatsiz bostirildi. 1918-yil I —12 iyulda Ashxobodda hokimiyat eserlar (oq gvardiyachilar) qoʻliga oʻtdi. 1919 yil 9 iyulda shaharni yana bolsheviklar egallab oldi. [[1924-yil]] gacha Ashxobod Turkiston ASSR-ning viloyat markazi. 1924-yil 27-okt.dan Turkmaniston poytaxti va [[1927-yil]]dan Ashxobod nomini oldi. [[1948-yil]]gi [[Ashxobod zilzilasi]]da shahar butunlay vayron boʻldi. {{keng tasvir\|Panorama_of_Ashgabat.jpg\|1000px\|~~<center></center>~~}} == Ijtimoiy soha == [[File:Ashgabat TV Tower Under construction5.jpg\|thumb\|Teleminora]] Qator 68: Ashxobod — muhim madaniyat markazi. Turkmaniston Fanlar Akademiyasi, 8 oliy oʻquv yurti (shu jumladan Turkmaniston universiteti), 4 teatr (shu jumladan, Turkmaniston opera va balet teatri), tasviriy sanʼat muzeyi, tarix muzeyi, tarix-oʻlkashunoslik muzeyi (1881-yilda asos solingan), „Niso“ tarix-madaniyat qoʻriqxonasi mavjud. Ashxobodda „Turkmaniston“, „Ilm“ nashriyotlari, radio va televidenie, telemarkaz, Turkmaniston telegraf agentligi bor. Turkman va rus tillarida gazeta va jurnallar nashr etiladi. [[1968-yil]]dan „Ashxobod oqshomi“ shahar gazetasi nashr etiladi. [[File:Residential houses in Ashgabat, Turkmenistan.jpg\|thumb\|200px\|right\|Ashxabatdagi elita uylar]] 20-asr boshida shaharda toʻgʻri burchakli kesishgan koʻchalar bilan birga radial yoʻnalishli koʻchalar ham boʻlgan; uylar asosan paxsadan qurilgan. Keyingi vaqtlarda shahar kengaydi va zamonaviy uylar qad koʻtardi. [[1948-yil]]gi zil-ziladan keyin Ashxobod butunlay qayta tiklandi. Koʻp qavatli zilzilabardosh turar joy va jamoat binolari qurildi. 50—90-yillarda bunyod etilgan inshootlar orasida Hukumat uyi binosi, Turkmaniston Fanlar Akademiyasi majmuasi, Mulla Nafas nomidagi Akademik drama teatri, qishloq xoʻjalik instituti, universitet, tasviriy sanʼat muzeyi, „Tinchlik“ kinokonsert zali, markaziy maydondagi Davlat kutubxonasi binosi, „Ashxobod“, „Inturist“ va b. mehmonxonalar bor. 1941 — 45 yillardagi urushda halok boʻlgan jangchilarga yodgorlik oʻrnatilgan. 1991 yildan keyin poytaxtda sharq meʼmoriy uslubi bilan uygʻunlashgan holda koʻplab yangi binolar, jumladan prezident saroyi va b. bunyod etildi<ref~~>[http://~~ name="fishki.net"/~~comment.php?id=89001 Ashgabat — belomramorniy gorod-sad i stolitsa Neytralnogo Turkmenistana]</ref~~>. Ashxoboddan 39  km narida, Kopetdogʻning shim.-sharqiy yon bagʻirlarida Feruza kurort shaharchasi joylashgan. == Iqlimi == * Yillik oʻrtacha harorati — +16,7C° * Shamolning yillik oʻrtacha tezligi — 1,6  m/s === Teatrlari === Qator 107: * [http://tourism.gov.tm/images/magazine/buklet/ashgabat.pdf Туризм города Ашхабада] * [http://ashgabat.gov.tm/images/books/guinness.pdf Книга: «Ашхабад — в Книге рекордов Гиннеса». Фотогалерея. © Türkmen döwlet neşirýat gullugy, 2013.] // ashgabat.gov.tm {{Commons category\|Aşgabat}} Qator 113 ⟶ 112: {{Osiyo poytaxtlari}} {{Turkmaniston shaharlari}} ~~{{geo-stub}}~~ {{OʻzME}}▼ [[Turkum:Turkmaniston shaharlari]] [[Turkum:Poytaxtlar]] ▲{{OʻzME}}

Ashxobod: Versiyalar orasidagi farq