Bobotogʻ: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Qatorga koʻchirish toʻgʻrilandi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: t-ra → temperatura using AWB
Qator 1:
BOBOTOGʻ — [[Surxondaryo viloyati]]ning sharqidagi togʻ tizmasi. [[Oʻzbekiston]] va [[Tojikiston]] Respublikalari chegarasida, [[Surxondaryo (daryo)|Surxondaryo]] va [[Kofarnihon]] daryolari oraligʻida shim.sharqdan jan.gʻarbga tomon [[Amudaryo]] sohiligacha choʻzilgan. Uz. kariyb 125  km, eni 30—30– 40  km. Eng baland choʻqqisi — [[Zarkosa]] togʻi, 2290 m. Asosan [[paleogen]] va [[Yura sistemasi|yura davri]] [[ohaktoshlar]]i, [[gil]], [[alevrolit]], [[qumtosh]]lardan tarkib topgan. B. ning sharqiy yon bagʻri tik va ensiz, togʻ oldi tekisliklari Kofarnihon daryosi terrasalarida joylashgan. Gʻarbiy yon bagʻri ancha yotiq va keng , asosiy qismi past togʻlardan iborat. B.ning yon bagʻirlari koʻplab quruq soylar bilan parchalangan. Bu yerda [[karst]] keng Tapkalgan. Iqlimi quruq va keskin kontinental. Oʻrtacha yillik havo t-rasitemperaturasi togʻ etaklarida 16°, oʻrtacha balandliklarda 8—10°. Yillik yogʻin miqdori 170  mm dan 350—400 350–400 mm gacha. Togʻ yon bagʻirlarida buloqlar, qish va bahorda toʻlib oqib, yozda qurib qoladigan soylar bor. Boʻz va jigarrang togʻ tuproqlarida xilmaxil efemer, efemeroid oʻsimliklar oʻsadi. 800—900800–900 m balandliklarda naʼmatak, zirk, bodom va pistazorlar uchraydi. Undan baland joylarida ([[Besharcha togʻi|Besharcha]], Zarkosa togʻlari) archazorlar bor. B. Oʻzbekistonning yovvoyi togʻ echkilari yashaydigan r-nlaridan biri. Togʻ oldilari mol boqiladigan yaylov. [[Qumqoʻrgʻon tumani]]ning "Oqqopchigʻay" jamoa xoʻjaligida dunyoga mashhur sur qorakoʻl terisi olinadigan qorakoʻl qoʻylari boqiladi. Tokchilik xoʻjaliklari ham tashkil qilingan. B.ning Kofarnihon vodiysida sugʻoriladigan dehqonchilik rivojlangan. B.da inson xoʻjalik faoliyati taʼsirida eroziya, yaylov degressiyasi (yemirilishi) keng tarqalgan. Alohida muhofaza qilinishi zarur boʻlgan landshaft koʻp.
 
== Adabiyotlar ==
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
{{geo-stub}}
 
{{OʻzME}}
 
[[Turkum:Togʻlar]]
[[Turkum:Oʻrta Osiyo]]
 
 
{{geo-stub}}