Tennis: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: sh.da → shahrida, y.da → yilda (15), va b. → va boshqa using AWB |
|||
Qator 1:
[[Tasvir:Chennai_tennis_open.jpg|thumb|250px|right|Tennis matchi.]]
'''Tennis''' ikki kishi yoki ikki kishilik ikki guruh orasida oʻynaladigan [[sport]] oʻyinidir. Oʻyinchilari toʻrli [[raketka]] bilan rezina [[Tennis toʻpi|toʻpchani]] raqibining [[tennis korti|maydoniga]] urib tushirishlari kerak. [[XIX asr]] oxirida Yevropada paydo boʻlgan bu oʻyintezda dunyoga tarqaldi. Millionlar oʻyini boʻlmish tennis [[Olimpiya Oʻyinlari]] qatoriga kiritilgan."Qirollar o`yini" hisoblanadi. Tennisni muntazam o`ynash ko`z uchun doimo foydali hisoblanadi. Shuning uchun Evropada uni boy va mansabdorlar sevib o`ynashadi.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Tennis''', launtennis (ing , lawn — oʻtloq, maysazor; "tennis" terminining kelib chiqishi toʻgʻrisida bir necha taxmin bor: frans. tenez — mana, ol; ing . tens — oʻnlik, chunki oʻrta asrlarda tennisga oʻxshash oʻyinni besh kishidan, jami oʻn kishi oʻynagan; ing . tenia — rishta; toʻpni tortilgan ipdan oshirib oʻynalgani uchun) — sport turi, movut qoplangan rezina koptok raketka yordamida urilib kortsa. oʻynaladi. Koptokning diametri 6,35—6,67 sm, ogʻirligi 56,7g . Yogʻoch, yengil metall yoki plastmassadan har xil oʻlchamda tayyorlangan raketkalar ogʻirligi 255—400 g . Oʻyin kortning orqa chizigʻidan raqibning toʻrga yaqin maydonchasiga koptokni xatosiz uzatish bilan boshlanadi. Koptok maydonga tegib sakragandan keyin raqib uni qaytaradi (oʻyin davomida xam koptokni ikkinchi sakragandan keyin olishga ruxsat etilmaydi, faqat ikkinchi zarbadan boshlab koptokni kortga tushirmasdan ham qaytarish mumkin). Geymda hisob 15:0,30:0,40:0 va h.k. tarzda yuritiladi, agar 40:40 hisobi — "teng" qayd etilsa, keyingi ochkoni yutgan "koʻp", yutqizgan "kam" boʻladi. "Koʻp"dan keyin ochkoni yutgan geymni ham yutadi. Setda olti geym (6,0...6:4) yutish lozim, bordiyu hisob 6:5 boʻlsa, oʻyin davom ettiriladi. 12 geymdan keyin hisob 7:5 boʻlsa, gʻolib aniklanadi. Agar 6:6 hisobi qayd etilsa, "taybreyk" oʻynaladi. "Taybreyk"da gʻolib chiqish uchun 7 ochko toʻplash zarur, agar hisob 7:6 boʻlib qolsa, oʻyin qaysidir tomonning ikki ochko oʻzib ketishigacha davom etadi. Erkaklar oʻyinida eng koʻp setlar mikdori — 5, ayollarda —3 ta. T. musobaqalari yakkalik, juftlik va aralash (bir erkak va bir ayol) tarzida tashkil qilinadi.
T.ga oʻxshash oʻyinlar dastlab Misrning Tinis (Tanis)
T. 1896 y. Olimpiada oʻyinlari dasturiga kiritilgan. Amerikalik Duayt Filli Devis tashabbusi bilan 1900
Oʻzbekistonda T.ga oʻxshash oʻyinlar qadimdan oʻynalgan. Xususan, "bir tayoq" xalq oʻyinida T. ga xos jihatlar mavjud. Zamonaviy T. Oʻzbekistonga 20-a.ning boshlarida kirib keldi. Mamlakat mikesidagi musobaqalarda V. Pushkarev, Sh. Chebatarev, S. Obidov, R. Yalalova kabi tennischilar muvaffaqiyatli qatnashib, sport ustasi talabini bajarishdi. Respublikamizda T. 20-a.ning soʻngga oʻn yilligidan boshlab keskin rivojlandi. Mustaqillikka erishgan Oʻzbekistonning deyarli hamma shaharlarida zamonaviy T. kortlari bunyod etildi. Toshkent, Fargʻona, Samarkand, Namangan, Andijon sh. laridagi bu sport inshootlarida tennischilar va T. muxlislari uchun barcha qulayliklar yaratilgan. 1992
== Adabiyot ==
* Mustafin R., Sultonbekov F., Tennis, T., 1993; Yanchuk V., Yakovenko V., Bolshoy mir bolshogo tennisa, T., 1998; Jumayev K., Moʻminov A., Yunusobod tennis klubi, T., 1999.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
"Tennis" atamasi [[fransuz tili|fransuzcha]] ''tenez'' ([[oʻzbek tili|oʻzb.]] "ushla") soʻzidan kelib chiqqan.
Qator 23 ⟶ 22:
* [[Futboltennis]]
{{stub}}▼
{{commons|Tennis}}
{{OʻzME}}▼
[[Turkum:Sport turlari]]
▲{{stub}}
▲{{OʻzME}}
|