|
'''Tyumen''' — RF Tyumen viloyatidagi shahar, viloyat markazi. Tura daryosidagi port. Temir yoʻl tuguni. Aholisi 501,4 ming kishi (1998).
T. Sibirda ruslar egallagan dastlabki shahar, 1586 y.dayilda moʻgʻullar shahri Chingi Tura oʻrnida (14-a.dan maʼlum) vujudga kelgan. 1709 y.danyildan Sibir gubernyasi, 1782 y.danyildan Tobol noibligi tarkibida. 17-a.dan T. Sibir bilan Xitoy savdo yoʻlidagi muhim tranzit punkti. 19-a.ning 40-y.laridayillarida Sibirda dare paroxodchiligi ochilishi va 1885 y.dayilda Yekaterinburg — T. temir yoʻl qurilishi munosabati bilan T.ning iqtisodiy ahamiyati oʻsdi. 19-a.ning 2yarmida T.da kemasozlik, oʻrmon va baliq sanoatlari, gilam toʻqish keng rivojlandi. Shahar orqali don, un, koʻn va b.boshqa tashildi.
Muhim sanoat tarmoklari: mashinasozlik va metallsozlik (motorsozlik ishlab chiqarish. birlashmasi; kemasozlik, mashinasozlik, priborsozlik, stanoksozlik, "Neftemash" va b.boshqa zavodlar), yogʻochsozlik, kimyo, yengil, oziq-ovqat sanoatlari, qurilish mashinalari, plastmassa, tibbiyot asbobuskunalari korxonalari va b.boshqa zdlar ishlab turibdi. Kamvolmovut kti, poʻstinmoʻyna, yigiruvtoʻr toʻqish, gilam, tikuvchilik, poyabzal fkalari bor. 1960 y.dayilda elektr issiqlik markazi ishgatushirilgan. T. — neftgaz qazib olish sanoati markazi. T.dan neft quvurlari oʻtgan. Shaharda 6 oliy oʻquv yurti (shu jumladan, unt), 2 teatr, oʻlkashunoslik muzeyi (1879 y.dayilda tashkil qilingan), geol., neft va gaz muzeyi, kartinalar galereyasi faoliyat koʻrsatadi.
{{no iwiki}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
|
