Atom yadrolari izomeriyasi: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
DastyorBot (munozara | hissa) k imlo |
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: A. ya. → {{subst:FULLPAGENAME}} (3) using AWB |
||
Qator 1:
'''Atom yadrolari izomeriyasi''' — baʼzi [[atom]] [[yadro]]larining nisbatan uzoq yashash vaqtiga ega uygʻongan (metastabil) holatlarda boʻlish hodisasi. Bu hodisani 1921 yilda nemis olimi. Bu ikki izotop oʻzidan R-zarra chiqarib, bir xil izotop U234 , ammo ularning yarim — yemirilish davri har xil boʻlib, UZ uchun 6,66 soat, U uchun 1,175 min. Xuddi shunday hodisani [[1935-yil]] B. V. Kurchatov, I. V. Kurchatov, L. V. Misovskiy va L. I. Rusinovlar Vg80 izotopida kuzatganlar. Atom yadrolari izomeriyasi quyidagicha tushuntiriladi: sunʼiy element atom yadrolarining asosiy va uygʻongan holatlarida hosil boʻladi. Koʻpchilik yadrolar juda qisqa vaqt (10-22 — 10_10s)da nurlanish yoki ichki konversiya natijasida uygʻongan holatdan asosiy holatga oʻtadi. Baʼzi yadrolar (izomer yadrolar)da maʼlum uygʻongan holat nisbatan uzoq vaqt (YU-9s dan bir necha oygacha) saqlanib qoladi. Bunday holatlar metastabil holatlar deb ataladi. Veytszekker gipotezasiga asosan metastabil holatlar oʻzining asosiy holatidan kichik energetik oraliq (AYE<0,1 MeV) va katta harakat miqdori momenti bilan farq qiladi. Uyg`ongan holat o`zining asosiy holatidan katta spini bilan farq qilsa, radiatsion o`tish ehtimoli juda kichik bo`ladi. Masalan, Vg80 uchun metastabil holat spini asosiy holat spinidan 3 ga farq qiladi.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
ATOM YADROLARI IZOMERIYA-SI - ba’zi atom yadrolarining nisbatan uzoq yashash vaqtiga ega uyg‘ongan (me-tastabil) holatlarda bo‘lish hodisasi. Bu hodisani 1921 y.da nemis olimi O. Gann va PaB4(uz) izotoplarida kuzat-gan. Bu ikki izotop o‘zidan JS-zar-ra chiqarib, bir xil izotop U234ga aylan-gan, ammo ularning yarim r-yemirilish davri har xil bo‘lib, UZ uchun 6,66 soat, UX2 uchun 1,175 min. Xuddi shun-day hodisani 1935 y. B. V. Kurchatov, I. V. Kurchatov, L. V. Misovskiy va L. I. Rusinovlar Vg80 izotopida kuzatgan-lar.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
Sezilarli miqdorda neytron va proton sonlari toq bo`lgan yadrolarda ham Atom yadrolari izomeriyasi mavjud. Ammo ko`pgina neytron va proton sonlari juft bo`lgan yadrolarda Atom yadrolari izomeriyasi juda kichik yashash vaqtiga ega; ajoyib istisnolardan biri gafniy-180 yadrosi (T = 5,5 soat)<ref>O`zME. Birinchi jild. Toshkent 2000-yil</ref>.
==Manbalar==
{{Reflist}}
{{OʻzME}}
[[Turkum:Fizika]]
{{
| |||