Kitob tumani: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: Q.x. → Qishloq xoʻjaligi, K.t. → {{subst:FULLPAGENAME}} (2), t-ra → temperatura, Mayd. → Maydoni, y.da → yilda, va b. → va boshqa (2) using AWB
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: sh. → shahri, 6 y. → 6 yil (3), sent.da → sentabrda, bal. 1 → balandligi 1 using AWB
Qator 62:
}}
 
'''Kitob tumani''' - Qashqadaryo viloyatidagi tuman. Viloyatning shim.sharqida. 1926 y.yil sent.dasentabrda tashkil etilgan. 1962 y.yil 24.dek.da Shahrisabz tumani bilan birlashtirilgan. 1968 y.yil 25 dek. da qayta toʻzildi. Viloyatning Chiroqchi, Shahrisabz tumanlari, Samarqand viloyati va Tojikiston bilan chegaradosh. Maydoni 1,75 ming km². Aholisi 178,9 ming kishi (2000). Kitob tumanida 1 shahar (Kitob) va 12 ta qishloq fuqarolari yigʻini (Bektemir, Beshterak, Bogʻbon, Makrid, Palandara, Paxtaobod, Sivaz, Toʻpchoq, Qaynarbuloq, Katorbogʻ, Quynoqboy, Jilisuv) bor (2000). Markazi — Kitob sh.shahri Tuman hududidan Katta Oʻzbekiston trakti oʻtgan. Taxtaqoracha dovoni (bal.balandligi 1788 m) esa respublika janubini shim. viloyatlar bilan bogʻlaydi.
 
Tabiati. Hududining katta qismini shim. va sharqiy chegaralar boʻylab choʻzilgan baland Hisor va Zarafshon togʻlari (4000 m) egallagan. Baland togʻlar tuman hududini sovuq havo oqimidan toʻsib turgani uchun tuman iqlimi viloyatda eng moʻʼtadil. Oʻrtacha temperatura yanvar da 0,8°, iyulniki 28°. Yiliga oʻrtacha 545 mm yogʻin toʻshadi. Yogʻinning 85% ba-hor va qish fasllariga toʻgʻri keladi. Tuman hududidan Kashqadaryoning irmoqlari — Kichikjar, Oqsuv, Jinnidaryo, Oqsaryo oqib oʻtadi. Tuprogʻi Shahrisabz-Kitob botigʻida tipik boʻz, daryo boʻyida allyuvial boʻz, togʻlarda qoʻngʻir tuproq. Efemer oʻsimliklar hamma joyda uchraydi. Suv boʻylarida qamish, yulgʻun oʻsadi. Togʻ yon bagʻirlarida archa, bodom, doʻlana, olma, tol, yongʻoq, pista, zarang daraxtlari va xilma-xil butalar oʻrmon hosil qilgan. Togʻ yon bagʻirlari chorva mollari uchun yozgi yaylov. Tulki, boʻri, chiyaboʻri, boʻrsiq, ayiq, qobon, togʻ echkisi, arhar; sudraluvchilar; kaklik, chil, bulbul va boshqa yashaydi.