Toriy: Versiyalar orasidagi farq

'''Toriy''' (lot. Thorium), Th — [[Mendeleyev davriy sistemasi]]ning aktinoidlar turkumiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 90, atom massasi 232,0381. Tabiiy radioaktiv element; radioaktiv qatorlarnnt 1elementa. Tabiiy toriy bitta uzok, mavjud boʻluvchi izotop 232Th(T1/2ql,411010 y.yil) va 4 ta qisqa muddat mavjud boʻluvchi izotop ²³⁴Th, ²³⁰Th, ²³¹Th, ²²⁷Th dan iborat. Toriyni Ts. Ya. Berselius 1828 yilda Norvegiyadagi siyenitlarning biri tarkibida topgan. Element Skandinaviya afsonasidagi momaqaldiroq xudosi — Tor nomi bilan atalgan. toriy tabiatda lantanoidlar bilan birga monatsit qumida, uran rudalarida va sirkoniy minerallarida uchraydi. Monatsit (Se, La, Th) PO₄ da toriy (1U)oksid ThO2 ning miqdori 2—2,5% (baʼzan bundan ortiq), torit, yaʼni toriy silikat ThSiO4 tarkibida 77%, torianit minerali (Th,U)02fl a 45—93%. Toriy yer poʻstining massa jihatidan 8104% ni tashkil qiladi.