Heike Kamerlingh Onnes: Versiyalar orasidagi farq

}}

'''Heyke Kammerling-Onnes''' ({{lang-nl|Heike Kamerlingh Onnes}}) — [[Gollandlar|golland]] fiziki va kimyogari. Tarixda ilk bora, past haroratlar fizikasida amaliy natijalarga erishgan olim hisoblanadi. Uning o‘z davri uchun rekord hisoblangan 0.9 [[Kelvin (oʻlchov birligi)|Kelvin]] haroratga erishgani va bu orqali suyuq [[geliy]] olish usulini kashf etgani uchun, [[fizika]] bo‘yicha [[1913-yil]]gi [[Nobel mukofoti]] bilan taqdirlangan. Shu tufayli ham uning ilmiy doiralardagi hazilomuz unvoni (''Janob Mutlaq nol'') bo‘lgan.

== Tarjimai holi ==

== Faoliyati ==

Kammerling-Onnesning doktorlik dissertatsiyasi o‘ziga xos mavzuda bo‘lib, unda olim [[Yer]]ning o‘z o‘qi atrofida aylanishini g‘ayrioddiy usul bilan isbotlashga uringan. [[1883-yil]]da himoya qilingan mazkur dissertatsiya, yirik ilmiy doiralarda katta qiziqish va munozaralarga sabab bo‘lib, olimga ilk muvaffaqiyatlar uchun katta yo‘l ochib beradi. Bu orada uning ilmiy qiziqishlari doirasi, gazlarni siqish va ularning past haroratlardagi xossalarini o‘rganish masalalariga qaratilib, olim laboratoriya sharoitlarida mutlaq nol haroratga erishish uchun ilmiy tadqiqotlar o‘tkazishni boshlagan. Ushbu maqsadda uning shaxsiy tashabbusi bilan, [[1894-yil]]da Leyden universiteti qoshida [[Kriogen texnikasi]] laboratoriyasini tashkilkashtiradi va laboratoriyaning eng birinchi direktori etib, aynan Kammerling-Onnes tayinlanadi. Laboratoriyaning ilmiy-amaliy ehtiyojlari uchun, olimning o‘zi o‘sha yildayoq maxsus yangicha qurilma — gazlarni siqib-suyultiruvchi ilmiy-tajriba dastgohini yasaydi. Mazkur qurilmaning ishlab chiqarish samaradorlik ko‘rsatkichlari shu darajada yuqori bo‘lganki, undan keyingi bir necha o‘n yilliklar davomida ham yetarlicha foydalanish mumkin bo‘lgan ekan. Kammerling-Onnes, o‘zi tayyorlagan qurilma va laboratoriyada, tarixda ilk bora suyuq kislorod va suyuq neon moddalarini olishga muvaffaq bo‘lgan<ref name="nobel"/>. [[1906-yil]]da esa suyuq vodorod olishni ham uddalagan.

* [http://science.tatsel.ru/kamerlingh-onnes/ Хейке Камерлинг-Оннес. Биографический очерк]

* [[Nobel Prize]], [http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1913/onnes-bio.html Physics 1913]—official site.

* J. van den Handel, [http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn2/kamerlingh ''Kamerlingh Onnes, Heike (1853–1926)''], in Biografisch Woordenboek van Nederland. ('''In Dutch''').

* [http://ilorentz.org/history/cold Leiden University historical web site]