|
[[File:Atatürk Monument in İzmir.JPG|thumb|300px]]
'''Izmir''' (Turkiya turkchasida ''İzmir'') - [[Turkiya]]ning gʻarbidagi shahar, yirik port. Izmir elining maʼmuriy markazi. Egey dengizining Izmir qoʻltigʻi sohilida. Aholisi 2,018 mln. kishi (1995). I. mil. av. 2ming yillikda bunyod etilgan va Smirna (yun. Smirne) deb atalgan. 15-a.danasrdan Usmonli turklar saltanati tarkibida. 18-a.asr oxiridan I. Turkiyaning iqtisodiy va madaniy markazlaridan biri. 1919 y. 15 mayda shaharni Gretsiya askarlari okkupatsiya qildi; 1922 y. 9 sent.da ozod qilindi. 2-Ikkinchi jahon urushidan keyin I. porti harbiy dengiz baza-siga aylantirildi. I. Turkiyaning eksport boʻyicha bi-rinchi, import boʻyicha (Istanbuldan keyin) 2-oʻrindagi porti. T.y. va shosse yoʻllar tugu-ni. Xalqaro ahami-yatga ega aeroport bor. Muhim q. x. r-nining (tamaki, paxta, uzum, zaytun, don yetishtiriladi) sanoat va savdo markazi. Toʻqimachilik, oziq-ovqat, tamaki, sement, oyna-keramika, yogʻochsozlik, mashina-sozlik, kemasozlik va b. korxonalari bor. I. atrofidan lignit, simob, asbest qazib chiqariladi. Shaharda har yili xalqaro yarmarka oʻtkaziladi. Un-t, iqtisodiyot va savdo akademiyasi, konservatoriya, arxeologiya muzeyi bor. Qad. binolarning qoldiklari (maqbaralar, teatr, stadion va b.) sakdangan. IZO... (yun. isos — bir xil, teng) — qoʻshma soʻz boʻlagi boʻlib, oʻzi qoʻshilgan soʻzga tenglik yoki turi, vazifasi jihatidan oʻxshashlik maʼnosi ifodasini beradi (mas, izomeriya, izotoplar).<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<center>
|
