Nil: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tasvir:Nile-River-Cruise.ogg Tasvir:Nile-River-Cruise.ogv bilan almashtirildi (CommonsDelinker tomonidan; File renamed: Wrong extension (img_media_type=VIDEO/ogv) tufayli). |
k qisqartmalarni toʻliqlash (via JWB) |
||
Qator 33:
'''Nil''' (hozirgi misrliklar tilida — AlBahr; lot. Nilus, yun. Ntilos) — Afrikadagi dare, Ruanda, Tanzaniya, Uganda, Sudan, Misr hududlaridan oqadi. Dunyoda eng uzun, uz. 6671 km, havzasining maydoni 2870 ming km². Daryoning bosh irmogʻi Sharqiy Afrikadagi Virunga togʻlaridan Katera nomi bilan boshlanib, Viktoriya koʻliga kelib quyiladi. Daryo mazkur koʻldan Viktoriya-Nil nomi bilan oqib chiqadi. Soʻng Koga va Albert koʻllaridan oʻtgach, dastlab Albert-Nil, soʻngra Bahr ulJabal deb ataladi. Yassitogʻ chegarasida koʻplab ostona va sharsharalar (Merchison va boshqalar) hosil qilgan. Sudan tekisligida vodiysi bot-qoqlangan, bu qismida daryo juda se-kin oqadi. Suvining katta qismi bugʻlanishga sarf boʻladi. N. chapdan Bahr ul-Gʻazal va Bahr ul-Arab daryolari bilan qoʻshilgach, Oq Nil (Bahr ul-Abʼyaz) deb ataladi va Hartum shahrigacha chala choʻl va choʻl zonasidan oqadi. Oʻngdan Asva, Sabat, Koʻk Nil (Bahr ul-Azraq), Atbara kabi oʻnlab irmoqpar qoʻshilgan joydan N. nomini olgan. Keyingi 3000 km li masofada, yaʼni N. Oʻrta dengizga quyilguncha unga bironta ham irmoq kelib qoʻshilmaydi. Oʻrta dengizga maydoni 24 ming km² ga .teng delta hosil qilib quyiladi. Deltasida katta va kichik juda koʻp tarmoqlarga boʻlingan koʻllar mavjud. Daryo suvining bir qismi Ibrohimiya kanali va Yusuf tarmogʻi or-qali Birkat-Karun koʻliga quyiladi. N.dan chikarilgan Ismoiliya kanali Suvaysh kanali sohilidagi aholi pun-ktlarini, Mahmudiya kanali Iskanda-riya shahrini chuchuk suv bilan taʼminlaydi.
N.ning suv rejimi mavsumlarga qarab keskin oʻzgarib turadi. Asvon shahri yonida oʻrtacha suv sarfi 2600 m³/sek. (maksimali 15000 m³/sek., minimali 400–500 m³/sek.), quyilish joyida 2900 m³/sek. N.ning ekvator qismidagi havzasida yoz va qish mavsumlarida, Misr va Sudanning markaziy va
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
|