Tipratikanlar: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Kengaytirildi
Teglar: Koʻrib tahrirlagich Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Tahrir izohi yoʻq
Teglar: Koʻrib tahrirlagich Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Qator 7:
Qora ignali T. (tanasi 22—27 sm, dumi 23–37-mm, tikanlari 4 sm cha, peshonasi tikansiz) Oʻzbekiston jan.da — [[Jizzax viloyati|Jizzax]], [[Qashqadaryo viloyati|Qashqadaryo]], [[Buxoro viloyati|Buxoro]], [[Surxondaryo viloyati|Surxondaryo viloyatlari]]da uchraydi. Qishki uyquga yotadi. Asosan, [[hasharotlar]], shuningdek, mayda [[umurtqalilar|umurtqali hayvonlar]] ([[ilonlar]]), kamdankam [[oʻsimliklar|oʻsimlik]] [[mahsulot]]lari bilan ozqklanadi.
 
'''Yevropa tipratikani'''Yevropa tipratikani (1) [2],tipratikan yoki Evropa tipratikan (2) (lat. Erinaceus europaeus) - kirpi oilasining Evrosiyo tipratikan tipidagi [[sutemizuvchilar]] turi. Evropa, Kichik Osiyo, G'arbiy Sibir, shimoli-g'arbiy Qozog'iston, Amur viloyati, shimoliy va shimoli-sharqiy Xitoyda keng tarqalgan. Yevropa kirpisi kichik o'lchamdagi hayvondir. Tanasining uzunligi 20-30 sm, quyruq - taxminan 3 sm [4] tana og'irligi - 700-800 g [5]. Quloqlar nisbatan kichik (odatda 3,5 sm dan kam). Ko'z uzaygan. Hayvonning burni o'tkir va doimo nam. Kiprda yashaydigan oddiy tipratikanlarning quloqlari kattaroqdir [6]. Yuqori jag'da tipratikanlarda 20 ta kichkina tish, pastki qismida - 16. Yuqori kesma keng joylashgan bo'lib, pastki tishlarni tishlash uchun joy qoldiradi. Boshi nisbatan katta, xanjar shaklidagi, yuzi biroz cho'zilgan [3]. Oyoqlarda 5 barmoqni o'tkir panjalari bilan. Orqa oyoqlari old tomondan [6] uzunroqdir. Oddiy kirpi ignalari qisqa, 3 sm dan oshmaydi, boshida ignalar 2 qismga bo'linadi. Ignalilarning yuzasi silliq, rangi o'zgaruvchan jigarrang va och kamarlardan iborat [7]. Orqa, yon va bosh tomonida ignalar uzunligi 2 sm ga etadi, ichi bo'sh, havo bilan to'ldirilgan. Ignalilar sochlar bilan bir xil darajada o'sadi. Ignalilar orasida nozik, uzun, juda siyrak sochlar bor. Bosh va qorin qo'pol va odatda quyuq rangli sochlar bilan qoplangan [3] [4]. Voyaga etgan tipratikanlarda, odatda 5-6 ming igna, yoshlarida 3 mingga yaqin
 
Qishloq xoʻjaligi zararkunandalari—hasharotlarni yeb foyda keltiradi.
==Adabyotlar==
 
*O'zbekiston Ensklopediasi 2002-yil
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
* ''С. П. Наумова, А. П. Кузякина''. Жизнь животных в 6 томах. Том 6 Млекопитающие или звери. — М.: Просвещение, 1971 — С. 69—70
* ''И. И. Соколова''. Млекопитающие фауны СССР. — Л.: Наука, 1963 — С. 638
* ''Том Джексон''. Кто есть кто в мире животных. — Москва, 2006 — С. 181
* {{ВТ-ЭСБЕ|Ёж, млекопитающее отряда насекомоядных}}
 
[[Turkum:Hayvonlar]]