'''Aksessor minerallar''' (lot. accessorius – qo‘shimchaqoʻshimcha) – tog‘togʻ jinslarining tarkibida miqdor jihatdan oz uch-raydigan, lekin sifat jihatdan ba’zan muhim ahamiyatga ega bo‘lganboʻlgan minerallar. Dastlab tasodifiy qo‘shimchaqoʻshimcha minerallar deb (nomi ham shundan) hisoblangan. Keyinroq Aksessor minerallar tog‘togʻ-jinslarining qonuniy qismi ekanligi va uning asosida tog‘togʻ jinslarining o‘zarooʻzaro o‘xshashligioʻxshashligi va kelib chiqishini aniqlash mumkinli-gi ayon bo‘ldiboʻldi. Aksessor minerallarga sirkon, apatit, rutil, anataz, ksenotim va boshqa kiradi. Aksessor minerallar assotsiatsiyalari biror petrogra-fik provinsiyadagi har xil jinslarni o‘zarooʻzaro taqqoslash hamda turli rayonlardagi cho‘kindichoʻkindi jinslarning yoshini aniqlash va chaqiq jinslarning manbai va tari-xini o‘rganishoʻrganish uchun qo‘llaniladiqoʻllaniladi. So‘nggiSoʻnggi vaqtlarda Aksessor minerallar assotsiatsiyalariga asos-lanib, magmatik jinslarning fazalari ham aniqlanadi.
