Bolqon yarim oroli: Versiyalar orasidagi farq

'''Bolqon yarim oroli''' — [[Janub|Janubiy]] [[Yevropa]]dagi [[yarim orol]]. Maydoni 505 ming km². Bolqon yarim orolining materikdagi shartli chegarasi [[Dunay]] va [[Sava (daryo)|Sava]] daryolaridan oʻtadi. Kichik Osiyo yarim oroldan Marmar dengizi, [[Bosfor]] va [[Dardanell boʻgʻozi|Dardanel]] boʻgʻozlari orqali ajralib turadi. Gʻarbdan sharqqa (45° shahrik. boʻylab) 1260 km, shim.dan jan.ga 950 km ga choʻzilgan. Bolqon yarim orolini [[Qora dengiz]], [[Oʻrta dengiz]], [[Marmar dengizi|Marmar]], [[Egey dengizi|Egey]], [[Ioni dengizi|Ioni]] va [[Adriatika dengizi|Adriatika dengizlari]] oʻrab turadi. Qirgʻoqlari juda parchalangan, yarim orol atrofida mayda orollar koʻp (Shim. Sporada, Evbeya, Kiklada va boshqalar). Bolqon yarim orolining katta qismi togʻlardan iborat, gʻarbiy va janubiy tomonlarida togʻlar qirgʻoqqa yaqinlashib kelgan. Shim.sharqiy qismida StaraPlanina (Bolqon) togʻlari va Dobruja platosi joylashgan. Yarim orolning sharqiy qismida uncha katta boʻlmagan pasttekisliklar bor. Oʻrta Dunay va Quyi Dunay tekisliklarining jan. qismi kiradi. Sohilida Oʻrta dengiz iqlimi, markaziy va shim. qismida moʻʼtadil kontinental iqlim, togʻlik qismida esa balandlik iqlim mintaqalari hosil boʻlgan. Iyulning oʻrtacha temperaturasi shim.da 22—23°, janubida 25—27°, yanvar niki shimla — G dan —2° gacha va janda 81 G. Yillik yogʻingʻarbida 10001500 mm, Kotor qoʻltigʻi atrofida 5000 mm, sharqiy vajan. qismida 1000 mm dan kam. Dunaydan boshka daryolari uncha katta emas, lekin gidroenergiya resurslariga boy. Eng yirik daryolari — Maritsa, Morava, Struma, Iskir, Sava. Bolqon yarim orolio. jan. qismining va Adriatika dengizi sohilining oʻsimliklari Oʻrta dengiz oʻsimliklari tipiga kiradi. Boshqa qismlaridagi oʻsimliklar Markaziy Yevropa oʻsimliklariga oʻxshaydi. Togʻlarning yon bagʻrida keng bargli va igna bargli oʻrmonlar, yuqorisida oʻtloqlar bor. Foydali qazilmalardan kumir, temir rudasi, rangli metallar (mis, rux, qoʻrgʻoshin), simob, boksit, neft bor. Bolqon yarim orolio.da [[Bolgariya]], [[Albaniya]], Gresiya, Bosniya, Gersegovina, Makedoniya, Xorvatiya, Sloveniya, Ruminiya, Yugoslaviya va [[Turkiya|Turkiyaning]] bir qismi hamda Italiyaning shim.sharqidagi kichik bir qismi joylashgan.