9-May 2022, 17:52 dagi koʻrinishi tahrirlash PlanespotterA320 (munozara \| hissa) 66 045 edits k (via JWB) ← Avvalgi tahrir		14-May 2022, 02:00 dagi koʻrinishi tahrirlash bekor qilish Yusufboyev (munozara \| hissa) 54 edits Ozgina tahrir. Teglar: Koʻrib tahrirlagich Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali Keyingi tahrir →
Qator 5: '''Fermentlar''' ({{lang-la\|[[wikt:fermentum\|fermentum]]}} — achitqi), enzimlar — [[Hayvonlar\|hayvon]], oʻsimlik va [[Bakteriyalar\|bakteriyalarning]] tirik [[Hujayra\|hujayralaridagi]] oqsilli [[katalizatorlar]]. Fermentlar maxsus xususiyatlari va [[Kimyoviy reaksiya\|kimyoviy reaksiyalarni]] tezlashtirishi bilan odatdagi katalizatorlardan farqlanadi. Ular katalizatorlar kabi kimyoviy reaksiyalarning faollanish energiyasini pasaytiradi (qarang [[Kataliz]]). [[1914]]-yil rus-nemis kimyogari K.[[Gustav Kirchhoff\|G.S. Kirxgof]] undirilgan arpa donidan olingan ekstrakt taʼsirida kraxmalni qandgacha parchaladi. [[1933]]-yilda fransuz kimyogarlari A. Payen va J. Perso birinchi marta arpa donidan [[Amilazalar\|amilaza]] fermentini ajratib oldilar. 19-asr oʻrtalarida mikrobiologiyanint asoschisi L. Paster achish jarayonini tirik mikroorganizmlar (achitqilar) koʻzgʻatadi va bu jarayon ularning hayoti bilan bogʻliq deb koʻrsatdi. [[1897]]-yilda nemis kimyogari E. Buxner achitqidan spirtli achish jarayonini chaqiruvchi fermentni ajratib oldi. 20-asr boshlariga kelib nemis kimyogari [[Vilshtetter Rihard Martin\|R. Vilshtetter]] xodimlari bilan Fermentlarni ajratish va tozalashda adsorbsiya usulidan keng foydalandi. 20— 30-yillarda J. Samor, birinchi kristallik ferment (ureaza), soʻngra pepsin va boshqa bir qator proteologik Fermentlarni kristall shaklida ajratib olgan.

Fermentlar: Versiyalar orasidagi farq