Uchinchi reyx: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
kTahrir izohi yoʻq
kTahrir izohi yoʻq
Teglar: Koʻrib tahrirlagich Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Qator 1:
{{Tarixiy davlat|nomi=German reyx <br/> (1933-1943)<br / >
Buyuk German reyx <br/> (1943-1945)|Bosqich3=[[Anshlyus|Avstriya AnschlussAnshlyusi]]|hukmdor3_yili=1945|hukmdorlar_unvoni4=KantslerReyxskantsler|hukmdor4=[[Adolf Hitler]]|hukmdor4_yili=1933–1945|hukmdor5=[[Joseph Goebbels]]|hukmdor5_yili=1945|hukmdor6=LudwigLyudvig SchwerinShverin vonfon KrosigkKryozig|hukmdor6_yili=1945|Yil1=30 yanvar 1933|Bosqich1=Natsistlarning hokimiyatga kelishi|Yil2=23 mart 1933|Bosqich2=Favqulodda kuchlar to'g'risidagi qonun|Yil3=12 mart 1938|Yil4=1 sentyabr 1939|hukmdor2_yili=1934–1945|Bosqich4=Polshani bosib olish|Yil5=10 May 1940|Bosqich5=[[Fransiya kampaniyasi]]|Yil6=22-iyun 1941|Bosqich6=Sovet Ittifoqiga hujum|Yil7=30 aprel 1945|Bosqich7=Adolf HitlerningGitlerning o'z joniga qasd qilishi|Yil8=2 May 1945|Bosqich8=[[Berlin operatsiyasi|Berlinning TushishiQulashi]]|Yil9=8 may 1945|Bosqich9=GermaniyaGermaniyaning Taslimtaslim bo'lishi|k1=Germaniya Demokratik Respublikasi|k2=Germaniya Federativ Respublikasi (1949—1990)|hukmdor3=Karl Dyonits|hukmdor2=[[Adolf Hitler]]|oʻz nomi={{Lang-de|Deutsches Reich}}<br/>
{{Lang-de|Großdeutsches Reich}}|s4=Germaniyaning fransuz bosib olish zonasi|bayroq=Flag of Germany 1933.svg|gerb=Reichsadler Deutsches Reich (1935–1945).svg|holati=Tarixiy Davlat|p1=WeimarVeymar Respublikasi|flag_p1=Flag of Germany (3-2 aspect ratio).svg|tashkil_topdi=[[28 Fevral]] [[1933]]|barham_topdi=[[23 May]] [[1945]]|s1=Germaniya sovet bosib olish zonasi|flag_s1=Flag of the Soviet Union.svg|s2=Germaniyaning Amerika ishg'oli zonasi|flag_s2=Flag of the United States (1912-1959).svg|s3=Britaniya Germaniya bosib olish zonasi|flag_s3=Flag of the United Kingdom.svg|flag_s4=Flag of France (1794–1815, 1830–1958).svg|hukmdor1_yili=1925–1934|shiori=''«Bir xalq, bir Reich, bir Fuhrer»'' <br /> {{lang-de|Ein Volk, ein Reich, ein Führer}}|madhiya=Horst Vesselning Qo'shig'i<br/>
[[File:Песня Хорста Весселя.ogg|100px|center]]|tili=[[Nemis tili]]|xarita=Greater German Reich (1942).svg|izohi=Ikkinchi Jahon urushi davrida Germaniya hududiy nazorat (kech 1942):<br />
<span style="background-color:#008000">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span> Germaniya va General-Gubernatorlik <br>
<span style="background-color:#55c255">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>
Reyxskomissariatlar <br>
Reichskomissariatlar <br>
<span style="background-color:#a5dfa5">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>Harbiy ma'muriyatlar|poytaxti=[[Berlin]]|shaharlari=[[Berlin]], [[Nyurnberg]], [[Munhen]], [[Drezden]], [[Gamburg]], [[Vena (shahar)|Vena]]|dini=Dunyoviy davlat|maydoni=633 786 km² (1938)
823 505 km² (1940/41)|aholisi=79 375 281 (1939)
109 518 183 (1940)|boshqaruv_shakli=[[Totalitarizm|Тotalitar davlat]], diktatura|hukmdorlar_unvoni=Davlat rahbariReyxsprezident|hukmdor1=Paul vonfon HindenburgGindenburg|k3=Avstriya}}
 
'''Uchinchi reyx''' yoki '''Natsistik Germaniya''' ({{lang-de|Drittes Reich}}, «uchinchi imperiya») — [[1933]] yil [[24 mart]]dan [[1945]] yil [[23 may]]gacha [[Olmoniya ImperiyaGermaniya|Olmoniyaning]]sining norasmiy nomi. Bir qator tarixchilar Olmoniya kapitulyatsiya eʼlon qilgan kun – [[8 may]]ni Uchinchi reyxning qulashi bilan adashtiradilar. Rasman u [[23 may]]da, [[Karl Dyonits]] hukumati qoʻlga olinganidan keyin oʻz faoliyatini tugatgan. Shuningdek, '''fashistik Olmoniya''', '''Mingyillik reyx''' nomlari ham mavjud.{{Olmoniya tarixi}}
[[Veymar Respublikasi]]ni almashtirish uchun hokimiyat tepasiga [[Adolf Hitler|Adolf Gitler]] boshchiligidagi [[NSDAP|natsional-sotsialistik partiya]] keldi. Gitler Uchinchi reyxning faoliyatidagi amaldagi yagona [[reyxskansler]]i boʻlgan.
 
Termin «uch podsholik» haqidagi oʻrtaasrlarning mistik taʼlimotidan olingan. Ushbu taʼlimot nemis milliy adabiyotida keng qoʻllanilgan. Birinchi imperiya oʻrta asrlarda hukm surgan [[Muqaddas Rim imperiyasi|olmon xalqlarining Muqaddas Rim imperiyasi]] hisoblangan. Uning asoschisi [[Otton I]] boʻlgan va u [[1806]] yilga qadar hukm surgan. Ikkinchi imperiya [[1871]] yilda asos solingan va [[1918]] yilda amaliy jihatdan (yuridik jihatdan emas) tugatilgan. Uchinchisi yangilangan, [[Birinchi Jahonjahon urushi|Birinchi Jahon urushidagi]]dagi magʻlubiyatdan keyin ruhi koʻtarilgan va revolyutsiyalardan hosil boʻlgan yangi milliy Olmoniya boʻlishi kerak edi va u ming yil yashashi kerak edi. Natsistlar terminni oʻng kayfiyatdagi mashhur publitsist [[Meleren van den Bruk]] tomonidan nashr etilgan «Uchinchi reyx» kitobidan bevosita olishgan edi.
 
== Saytlar ==