Dauletkerey Shigʻayuli: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq |
Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 3:
'''Dauletkerey Shigʻayuli''' ([[1820]], [[Gʻarbiy Qozogʻiston (viloyat)|Ural viloyati]], [[Bo'key ordasi tumani|Oʻrda tumani]] — 04.05.1887) — qozoqning taniqli qoʻshiqchisi, [[Bastakor|bastakori]].
== Biografiyasi ==
'''Dauletkerey Shigʻayuli''' [[1820]]-yillar chamasida hozirgi [[Gʻarbiy Qozogʻiston (viloyat)|Ural viloyatining]] [[Bo'key ordasi tumani|Oʻrda tumanida]] badavlat oilada dunyoga kelgan. Otasi Shig‘ay ham, Bokey O‘rdasining xoni Jangir-Kereyxon ham uni bola yoshidan mamlakatni boshqarish, mustahkam saltanat yaratish uchun tarbiyalagan. Birinchi davrda u oʻsha mamlakatdagi alohida urugʻlarni boshqarib koʻradi. Ammo mehribon qalbi bilan u hokimiyatdagi odamning zarurat tufayli shafqatsiz boʻlishini erta tushunadi. Qarindoshi Jangirxon oddiy qozoqlarning yerlarini tortib olib, keng dashtimizni bostirib kelayotgan rus mustamlakachilariga boy, daryo-suv yaylovlari, qishki yaylovlarini berib qo‘ygani Dauletkereyni ham ranjitdi. Toʻgʻridan-toʻgʻri ishtirok etmagan boʻlsa-da, [[XIX asr]] oʻrtalarida Isatay-Mahambet qoʻzgʻolonini qoʻllab-quvvatlaganligi haqida dalillar ham mavjud. Buni uning
Taniqli musiqa tadqiqotchisi, akademik [[Ahmad Jubanov|Axmad Jubanovning aytishiga]] qaraganda, Dauletkereyning yaqin jiyani, sovet hukumatining davrida yashagan Nausha Bukeyxonov qoʻshiqchining nomi chiqdi qoʻshigʻin kuylaydi ekan. Mashhur sozanda haqida, qimmatli maʼlumotlar bergan ha shu odam boʻladi. Dauletkerey bola paytidan mulladan oʻqib. Rossiyada bilim olib, keyin general darajasigacha yetgan xon Jangir O‘rdada bolalarning rus tilini o‘rganishi uchun sharoit yaratib beribti. Dauletkerey rus tilini oʻrgangan, oʻqish va yozishni bilgan. U yoshligidan ilmli edi. Zoʻr dombrachi, bu mahoratni Musirali ismli sozandadan oʻrgangan . Bundan tashqari, qirqinchi yillarning boshlarida [[Saratov|Saratovdan]] sultonlarning qishki qarorgohiga aylangan Oʻrdaga drama va estrada artistlari taklif qilindi. Dauletkerey yoshligidanoq rus va [[Yevropa]] musiqasi bilan tanishgan degan taxmin mavjud. U rus balalaikasini mohirona ijro etgan. U [[gitara]] va mandolin chalishi ham mumkin edi. [[1854|1854-yilda]] Cheredeyev fransuz sayohatchisi Paulining eskizini akvarelda chizdi, unda kayfiyati koʻtarilgan Dauletkerey va boshqa asboblarda ijrochilar tasvirlangan. Eng qizig‘i, o‘rtada raqsga tushayotgan erkak qiyofasi bor.
| |||