Meritseger (misr. Mr.t sgr — „suyukli sukunat“ [1] yoki „xotirjamlikni yaratuvchisining suyuklisi (Osiris)“ [2]) — qadimgi Misr afsonasiga koʻra Nilning gʻarbiy qirgʻogʻidagi Firavn nekropolining maʼbudasi, qabristonlar (ayniqsa , Shohlar vodiysi) [3][4] va qabr quruvchilarning [1] himoyachisi. Meritseger qabristonni va u yerdagi oʻliklarni qoʻriqlaydi, deb hisoblangan.

Arslon yoki ilon boshli ayol sifatida tasvirlangan [5]. Ilon boshli ayol timsolida u Uasning tayoqchasi [6][7].

Madaniyat

tahrir
 
Shohlar vodiysi ustidagi tepalik (zamonaviy el Qurn).

Meritseger madaniyati Yangi qirollikka (mil.av. 1550-1070) tarqalgan[4]. Ushbu madaniyat XVIII sulola [8] davrida Luksor yaqinidagi Esnada avj olgan. Meritseger madaniyatining markazi — qishloqda boʻlib, (zamonaviy Deyr al-Madina hududida), u yerda hunarmandlar („haqiqat makonining xizmatkorlari“) — qabr quruvchilar va rassomlar yashagan. Bu yerda Meritseger uchun kichik tosh ibodatxonalar, jumladan, Qirolichalar vodiysiga boradigan yoʻli qurilgan [9] va tepalik etagida turli ibodatxonalar ham bbarpo etilgan (zamonaviy al-Kurn) [3] .

Dahshatli va adolatli maʼbuda [4] qiyofasi keyinchalik keyingi hayotga eshiklarni ochuvchi [4][5] „Gʻarb xonimi“ va „Nekropol xonimi“ deb atalgan Xathorga qiyoslangan. Firavn nekropoli bilan yaqin aloqasi maʼbudaga sigʻinishning keng tarqalishiga yoʻl qoʻymadi, Shohlar vodiysi qoʻllanilmay boshlaganda esa Fiva poytaxt maqomini yoʻqotdi va unga sigʻinish mutlaqo toʻxtatildi [4].

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 The British Museum Book of Ancient Egypt. London: The British Museum Press, 2007 — 104-bet. ISBN 978-0-7141-1975-5. 
  2. Ions, Veronica. Egyptian Mythology. London: Paul Hamlyn, 1973 — 116, 118-bet. ISBN 0-600-02365-6. 
  3. 3,0 3,1 Lichtheim, Miriam. Ancient Egyptian Literature. Los Angeles: University of California Press, 1976 — 107–109-bet. ISBN 978-0520036154. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Hart, George. A Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses. London: Routledge, 1986 — 119–120, 78-79-bet. ISBN 0-415-05909-7. 
  5. 5,0 5,1 Pinch, Geraldine. Egyptian Mythology: A Guide to the Gods, Goddesses, and Traditions of Ancient Egypt. Oxford: University Press, 2004 — 164, 139-bet. ISBN 978-0195170245. 
  6. „Stela Showing Meretseger, Ancient Egypt collection“ (en). www.liverpoolmuseums.org.uk. Qaraldi: 2018-yil 9-noyabr.
  7. Lenka Peacock. „Goddess Meretseger at Deir el-Medina“. www.deirelmedina.com. 2016-yil 2-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-noyabr.
  8. Dodson, Aidan & Dyan, Hilton. The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson, 2004 — 26–27-bet. ISBN 0-500-05128-3. 
  9. Wilkinson, Richard H.. The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson, 2003 — 224-bet. ISBN 0-500-05120-8.