Merkaptanlar

Merkaptanlar (tiollar) - vodorod sulfidning organik hosilalari. Umumiy formulasi RSH, bu yerda R— uglevodorod radikali, M.ning metilmerkaptan (SN3—SH), etilmerkaptan (S5N5—SH) va boshqa turlari bor. M. qoʻlansa hidli, gazsimon, suyuq va qattiq moddalar. Suvda yomon, organik erituvchilarda yaxshi eriydi. M. tabiatda oqsillarning chirishidan hosil boʻladigan mahsulotlarda uchraydi. M. merkaptid tuzlarini hosil qiladi, mas, simob merkaptid (RS)2 Hg (M.ning nomi shundan olingan, lotincha mercurum captaus — bogʻlovchi simob). M. va hosilalari (tuzlari, sulfidlari va disulfidlari) tabiiy va sintetik kauchuklarni vulkanizatsiyalashda, baʼzi dorivor moddalar va insektitsidlarni sintez qilishda qoʻllanadi. Toʻyingan uglevodlarning galogenli hosilalariga natriy yoki kaliy gidrosulfid taʼsir ettirib olinadi.