Mirra, Smirna (qadimgi yunoncha: Μύρρα, Σμύρνα) — qadimgi yunon mifologiyasining qahramoni[1], Kipr qiroli Kinir va Kenxreidaning qiziAdonisning onasi (uning otasi va bobosi ikkalasi ham qadimgi yunon mifologiyasida Kinir).

U otasiga gunohkor muhabbat qoʻydi va boshqa birovning nomi va qorongʻulikdan foydalanib, zino qildi — Demetera bayramida u bilan birga yotdi. Otasi bilib qolib, uni oʻldirmoqchi boʻldi, ammo Mirra qochishga muvaffaq boʻldi. Saba yurtida u mirra daraxtiga aylandi. Ilifiya chaqaloq Adonisni daraxt poʻstlogʻidagi yoriqdan chiqarib oldi[2].

Boshqa manbalarda u Smirna nomi bilan ataladi. Foantning qizi. Onasining aytishicha, uning qizlari Afroditadan ham goʻzalroq boʻlgan va maʼbuda Smirnada otasiga sevgi uygʻotgan[3]. Smirna xuddi shu nomdagi daraxtga aylangan[4]. Adonisning onasi (Paniasidaga koʻra)[5]. „Smirna“ sheʼri miloddan avvalgi I-asrda Rim shoiri Helviy Sinna tomonidan yozilgan. Katullning hayratiga sabab boʻlgan bu sheʼr bugungi kungacha saqlanib qolmagan — faqat bir nechta satrlar saqlanib qolgan.

Dante „Ilohiy komediya“ da uni soxtakor, yolgʻonchi[6][7] sifatida doʻzaxning 8-davrasiga joylashtiradi.

1894-yilda kashf etilgan Mirra (381) asteroidi Mirra nomi bilan atalgan.

Manbalar

tahrir
  1. Sm. Propersiy. Elegii III 19, 15; Nonn. Deyaniya Dionisa II 151.
  2. Ovidiy. Metamorfozi X 300—524
  3. Gigin. Mifi 58
  4. Antonin Liberal. Metamorfozi 34, 5
  5. Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka III 14, 4
  6. Назаров 2019.
  7. Данте 1967.

Adabiyotlar

tahrir
  • Данте, Алигьери.. Божественная комедия, Литературные памятники. М.: Наука, 1967. 
  • Левашёва О. Е.. Пуччини и его современники. М.: Советский композитор, 1980. 
  • Назаров В. Н.. Право на ад: Семиотика пороков в Божественной Комедии Данте (Ад и Чистилище). Тула: Аквариус, 2019. ISBN 978-5-6044043-0-0.