Mixail Chub

Mixail Ilich Chub (1904-yil 31-may, Eski Poltova, Samara viloyati – 1982-yil 5-aprel, Qrim viloyati) – sovet oʻqituvchisi, partiya-xoʻjalik arbobi va Okrechenskiy texnikumi direktori. Ulugʻ Vatan urushi qatnashchisi, Ichkilinskiy qoʻmondoni partizan otryadi, Qrimning 1-partizan viloyati qoʻmondoni. Deputat va yozuvchi-memuarist.

Mixail Chub
Tavalludi	1904-yil 31-may Eski Poltava, Novuzenskiy tumani, Samara viloyati, Rossiya imperiyasi
Vafoti	1982-yil 5-aprel Qrim viloyati, Ukraina SSR, SSSR
Fuqaroligi	Sovet Ittifoqi
Xizmatdagi yillari	1920—1922; 1926—1928; 1941—1943
Unvoni	Katta siyosiy instruktor
Mukofotlari

Hayoti

Mixail Chub 1904-yil 31-mayda Eski Poltavka qishlogʻida (hozirgi Volgograd viloyatining viloyat markazi) tugʻilgan. Katta oilaning toʻngʻich oʻgʻli boʻlgan. Aytishlariga qaraganda, uning ota-bobolari kazaklar oilasidan chiqqan.

Fuqarolar urushi davri

Otasi bilan birga 1920-yildan fuqarolar urushida qatnashgan. 1926–1929-yillarda Oʻrta Osiyoda bosmachilarga qarshi kurashda qatnashgan. Toshkentda V. Lenin nomidagi harbiy bilim yurtida eskadronning siyosiy instruktori (katta leytenantga mos) harbiy unvonini berilgan. U RKSMga birinchilardan boʻlib qoʻshilgan. Armiya komsomol yacheykasi kotibi boʻlib, V komsomol qurultoyiga delegat etib saylangan. 1926-yildan VKP(b) aʼzosi. Unga xizmatni davom ettirish taklif qilinadi, ammo Chub tinch kasb – chorvachilik mutaxassisini tanlaydi. 1934-yilda Saratov zooveterinariya institutiga oʻqishga kirgan. Keyin sovxoz direktori, 1937–1939-yillarda esa sovxozlar xalq komissarligining qoʻychilik sovxozlari bosh boshqarmasi boshligʻi etib tayinlanadi. 1940-yilda Qrimga Okrechenskiy qishloq xoʻjaligi kolleji direktori sifatida ketadi.

1941-yil 3-noyabrda Ichkilinskiy otryadining jangi joyidagi yodgorlik belgisi. A. Trifonov surati.

Faoliyati

Simferopoldagi Abdal-1 qabristonidagi M. I. Chub haykali. A. Trifonov surati

Mixail Chub jamoat ishlariga, yoshlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashga kirishadi va partizanlar boʻlimiga rahbarlik qiladi. Koʻplab uchrashuvlar oʻtkazib, safdoshlari uchun yodgorliklarni ochgan. Yozuvchi I. V. Vergasov oʻzining „Qrim daftarlari“ kitobida shunday deb yozgan: „Partizanlarning uchrashuvlari bizning anʼanamizga aylangan: Gʻalaba kunida qayerda boʻlsangiz ham, Qrimga uching. U yerda, qoʻriqlanadigan oʻrmonlarda, sizning hamkasblaringiz sizni asosiy bayroqda – afsonaviy Chubda kutishmoqda“.

1980-yilda M. I. Chub Tavriya nashriyotida „Tak bilo“ hikoyasini nashr etgan. Unda oʻz safdoshlarining harbiy ishlari va jasoratlarini tasvirlab bergan.

Mixail Ilich 1982-yilning aprel oyida vafot etgan. Simferopoldagi Abdal-1 qabristoniga, 14-blokda dafn etilgan.

Xotirasi

Qrimdagi partizan harakati qoʻmondoni oʻrinbosari G. L. Severskiy shunday deb yozgan edi: „Agar Mixail Ilyich Chub Qrimdagi partizan harakatining haqiqiy qahramonlaridan biriga aylandi, desam mubolagʻa boʻlmaydi“. Ukrainada xizmat koʻrsatgan rassom I. S. Petrov uning portretini chizgan. Ukrainada xizmat koʻrsatgan artist V. V. Petrenko esa byust yaratgan. V. I. Vernadskiy nomidagi KFU Suv melioratsiyasi va qishloq xoʻjaligini mexanizatsiyalash kolleji (filiali) hududi Zavetnoye qishlogʻidagi maktabda uning haykali oʻrnatiladi. 1978-yilda Qrim partizanlari, Ichkilinskiy partizan otryadining muzeyi ochilgan.

M. I. Chub nomi berilgan joylar:

• Sovet Markaziy kutubxonasining asosiy kutubxonasi;
• Sovet shahari koʻchasi.

Oilasi

Rafiqasi – Chub Anastasiya Vasilyevna. Urushdan oldin hamshiralik kurslarini tamomlagan. Eri bilan 1941-yilning kuzida partizan oʻrmoniga boradi. U yerda yaradorlarga gʻamxoʻrlik qilib, orqa tomonni taʼminlaydi – ovqat pishiradi, tikadi, kiyim va bintlarni yuvadi. U „Jasorat uchun“ medali bilan taqdirlangan. Urushdan keyin erta vafot etadi.

Mukofotlari

• Lenin ordeni (24.10.1942)
• Qizil Yulduz ordeni
• Mehnat Qizil Bayroq ordeni
• ikkita „Hurmat Belgisi“ ordeni ordeni
• medallar, shu jumladan:
  • 1-darajali „Vatan urushi partizani“ medali
  • „Sevastopol mudofaasi uchun“ medali
  • „1941-1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushida Germaniya ustidan qozonilgan gʻalaba uchun“ medali".

Adabiyotlar

• Filippov S. Territorialnie rukovoditeli VKP(b) v 1934—1939 gg. Spravochnik. – M.: ROSSPEN, 2016.
• Basov A. V. Krim v Velikoy Otechestvennoy voyne. 1941—1945. – M.: Nauka, 1987. – 334 s.
• Генов И. Г.. Четыре времени года: дневник партизана. М: Воениздат, 1969. 
• Колпаков Н. Е.. Всегда в разведке. Симферополь: СГТ, 2008. 
• Popov R. L. Qrimdagi quruqlikdagi va dengizdagi janglar : tarixiy insho. – Simferopol : Share, 2008. – 208 b.
• Qrim 1941-1945. Xronika / I. P. Kondranov ; Qrim gumanitar fanlar akademiyasi. – Simferopol : KAGN, 2000-yil. – 224 b.
• Eng oliy mukofotni oldi : insholar / Oleg Sobolev. – Simferopol : Tavriya, 1980-yil. – 192 b.
• Чуб М. И.. Так было : документальная повесть. Симферополь: Таврия, 1980. 
• Шаповалова С. Н., Барбух В. Н., Вьюницкая Л. Н., Ляхович А. А., Щербак С. М.. Крым, памятники славы и бессмертия. Симферополь: Таврия, 1985. 

Havolalar

• Traditsionniy basketbolniy turnir pamyati M. I. Chuba