Vikipediya

Morgenshtern

rossiyalik reper, prodyuser va qoʻshiq muallifi

Alisher Tagirovich Morgenshtern[lower-alpha 1] (Alisher Tagirovich Valeyev[lower-alpha 2]; 1998-yil 17-fevralda tugʻilgan), Morgenshtern nomi bilan tanilgan (barcha katta harflar bilan stilize qilingan) rossiyalik reper, prodyuser va qoʻshiq muallifi. U birinchi marta 2018-yilda oʻsha davrning mashhur musiqa sanʼatkorlariga parodiyalar muallifi sifatida shuhrat qozongan va ushbu videolarni oʻzining YouTube kanalida nashr etgan[3].

Morgenshtern
Morgenshtern 2018-yilda
Morgenshtern 2018-yilda
Umumiy maʼlumot
Tavalludi Alisher Tagirovich Valeyev
17-fevral 1998
Janrlar Russian hip hop[1]
Kasbi bloger, reper, qo'shiqchi, kompozitor, bitmeyker, musiqa muallifi
Faoliyat yillari 2010-hozirgacha
Guruhlari "MMD Crew", „Others Crew“
Fuqaroligi Rossiya bayrogʻi Rossiya
Turmush oʻrtogʻi Dilara Zinatullina[2]

Biografiya

tahrir
 
Morgenshtern Vidfest 2018 da chiqish qilmoqda, Moskva, Rossiya

Alisher 1998-yil 17-fevralda Ufa shahrida tugʻilgan[4]; u oʻsmirlik chogʻida familiyasini Morgenshtern (rus va boshqirdcha: Morgenshtern) ga oʻzgartirdi. Uning onasi gulchi edi; ota-onasi ajrashgan va Alisher 11 yoshga toʻlganda, otasi qattiq ichkilikbozlik tufayli jigar sirrozidan vafot etgan. 

U bolaligidan musiqaga qiziqqan[5] va oʻsmirligida u skeytbordni yaxshi koʻrishini aytdi. 

U oʻzining birinchi klipini 2010-yilda chiqardi[6].

U bir muncha vaqt universitetda oʻqigan, biroq oʻqishni boshlaganidan koʻp oʻtmay, universitet rektorining taʼkidlashicha, „YouTubeʼdagi ochiq faoliyati“ tufayli uni oʻqishdan chiqarib yuborishgan.

Morgenshtern, shuningdek, koʻcha musiqachisi boʻlgan[7] va MMD Crew rok guruhining bosh qoʻshiqchisi boʻlib, u rossiyalik reper Face bilan qoʻshiqda hamkorlik qilgan[8].

U „#EasyRap“ YouTube-shousi bilan mashhur[9].

2021-yil aprel oyida Morgenstern Boshqirdistondagi „Our Children“ yetimlariga yordam berish fondiga xayriya yubordi. Bu haqda fondning VKontakteʼdagi sahifasida xabar berilgan. Tashkilotning aniqlik kiritishicha, musiqachi jami 666 666 rubl yuborgan, bu NNTga xususiy shaxs tomonidan berilgan eng yirik xayriya boʻlgan. Bu mablagʻ „Mentoring“ loyihasini rivojlantirishga sarflanadi[10].

Musiqa karyerasi

tahrir

2020-yil 17-yanvarda u „Legendarny pil“ albomini chiqardi, bu uning jonli efirida bir hafta ichida yozilgan. Albom Morgenshternning karyerasidagi eng muvaffaqiyatli boʻldi, u chiqarilgan birinchi yarim soat ichida VK -da million koʻrish va oʻn bir soat ichida besh million koʻrishga ega boʻldi[11]. Chiqarilganidan keyingi dastlabki ikki kun ichida albom VK-da 21 million martadan ortiq tinglandi, bu ushbu ijtimoiy tarmoq uchun rekorddir[12]. 2020-yil 30-yanvarda u Evening Urgant shousiga tashrif buyurdi[13].

2020-yil 5-martda u "Malyshka " (ru: Malishka), rus musiqachisi Sharlot bilan hamkorlik qilgan[14]. 2020-yil 5-iyunda u „Pososi“ trekini chiqardi[15]. Ushbu trek uchun rasmiy musiqiy video hozirda Rossiyada eng koʻp yoqtirilmagan YouTube videosi hisoblanadi[16]. 2020-yil 9-iyunda u „Cadillac“ trekini chiqardi, Eldzhey bilan hamkorlik qildi[17]. 2020-yil 31-iyulda u TikTok ijtimoiy tarmogʻida tarqalib ketgan „Ice“ [18] trekini chiqardi[19].

2020-yil 3-noyabr kuni Morgenshtern Rossiyaning 2020-yildagi eng muvaffaqiyatli shoumeni va ijrochi sifatida Yuriy Dud bilan suhbatlashdi. Suhbat deyarli uch soat davom etdi[20]. 2021-yil 2-aprelda DJ Smashning Novaya Volna remiksi chiqdi Rasmiy klipda asl nusxaning vokalisti, qoʻshiqchi Lyudmila Sokolova rol oʻynadi.

2021-yil iyul oyida Spotify Morgenshternni Rossiyadan eng koʻp tinglangan ijrochi deb eʼlon qildi[21]. 2021-yil 23-noyabrda Rossiya Tergov qoʻmitasi raisi Aleksandr Bastrikin Morgenshtern „ijtimoiy tarmoqlarda giyohvand moddalarni sotayotganini“ maʼlum qildi. Koʻp oʻtmay, Morgenshtern chet elga joʻnadi va uning Rossiyada ilgari rejalashtirilgan barcha konsertlari bekor qilindi[22]. 10-dekabr kuni Morgenshtern Rossiyadan BAAga ketishi haqida „Domoy“ singlini chiqardi[23].

Chet el agenti

tahrir

2022 yil 6 may kuni Rossiya Adliya vazirligi Morgensternni jismoniy shaxslar – „xorijiy agentlar“ roʻyxatiga qoʻshdi[24]. Rassomning advokati Alisher bu qarorga rozi emasligini va bu qaror ustidan shikoyat qilinishini aytdi[25].

Biznes

tahrir

2020-yilda Morgenshtern Moskva markazida restoran ochish rejasini eʼlon qildi. 2020-yil 25-iyun kuni „Janis Grek“ avtoblogeri sifatida tanilgan Alisher Morgenshtern va Eduard Popov YouTube „Team A“ kanali aʼzolaridan biri „KAIF“ xususiy masʼuliyati cheklangan jamiyatini roʻyxatdan oʻtkazishdi[26]. 2020-yil 26-oktabrda Bolshaya Dmitrovka koʻchasidagi ofis binosining birinchi qavatida Kaif Provenance restorani ochildi[27].

2021-yil 26-sentabrda Morgenstern Moskvaning Nikolskaya koʻchasida Kaif Burger ochdi[28]. 2021-yil mart oyida Morgenshtern Alfa-Bankning „yoshlar boʻyicha direktori“ etib tayinlandi. Taxminlarga koʻra, u oʻz muxlislari orasidan kamida 100 ming yangi mijozlarni jalb qila oladi[29].

Mukofot va unvonlar

tahrir
Yil Mukofot Nomzod/Ish Turkum Natija Manba
2020 Forbes Z0 & 30 Morgenshtern Musiqa Yutuq [30]
Topical Style Awards 2020 Morgenshtern Yil ayoli Yutuq [11]
MTV Europe Music Awards Morgenshtern Eng yaxshi rus ijrochisi Nominatsiya [31]
GQ Yil odami 2020 Morgenshtern Yil musiqachisi Yutuq [32][33]
2021 Muz TV El Problema Eng yaxshi video Yutuq [34]
Morgenshtern Eng yaxshi ijrochi Nominatsiya
Cadillac Eng yaxshi hamkorlik Nominatsiya
Eng yaxshi qoʻshiq Nominatsiya
VKontakte Morgenshtern Yil rassomi Yutuq [35]
Million Dollar: Business Yil rassomi Yutuq

Reytinglar

tahrir
Yil Ism Reytinglar Joy Manba
2020 VKontakte 10 ta eng yaxshi musiqa sanʼatkorlari 1 [36]
Spotify Eng yaxshi 5 ta ijrochi 2 [37]
Forbes 40 yoshgacha boʻlgan 40 ta eng muvaffaqiyatli rus yulduzlari 21 [38]
2021 Rossiyadagi eng muvaffaqiyatli 50 yulduz 2 [39]
Spotify Rossiyadagi eng yaxshi 5 ta ijrochi 1 [40]

Xayriya

tahrir

2021 yil iyun oyida musiqachi orqa miya mushaklari atrofiyasi boʻlgan bolaga Zolgensma preparati uchun 10 million rubl xayriya qildi, shuningdek, hamkasblari va obunachilarni xayriya aksiyasiga qoʻshilishga chaqirdi[41]. 2021-yil 14-sentabrda yakuniy summa 168 million rubl yigʻildi[42]. Toʻplam tugashiga oz vaqt qolganda Alisherning aytishicha, Alisherga giyohvand moddalar ekilgan boʻlishi mumkinligi haqida maʼlumot olgani uchun yigʻishni boshlagan[43].

Jamoat pozitsiyasi

tahrir

Faoliyatining boshida u Aleksey Navalniy qoʻllab-quvvatlab, unga „Navalniy Lyoxa“ qoʻshigʻini bagʻishlagan, ammo 2019 yil aprel oyida shaxsiy uchrashuvdan soʻng u undan hafsalasi pir boʻlgan[44]. 2020 yilda Yuriy Dudu bilan suhbatda u oʻzining siyosiy qarashlarini aytdi[45]. 2021 yilda Dmitriy Gordonga bergan intervyusida u „shoumen kabi“ Putinni hurmat qilishini aytdi[44].

2022-yilda u Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishini qoralab, Instagram’da: „Oʻrtoq askarlar, kattalarning buyrugʻi bilan oʻlishning nimasi qiziq?“ deb yozgan edi. U yozgan[46][47], urushga qarshi eʼlon chiqardi[48][49] musiqiy video „12“[50][51][52]. Urushga qarshi pozitsiyasi tufayli Rossiyada chiqishlari taqiqlangan rus musiqachilari roʻyxatiga kiritilgan[53][54].

2023 yil avgust oyida u Rossiya va Boshqirdistonni juda sogʻinib qolganini va imkoni boʻlsa qaytib kelishini aytdi, chunki u AQShda duch kelgan narsaga chiday olmadi. Gʻarb madaniyati va odamlaridan, shuningdek, „sof kapitalizm va insonparvarlik etishmasligi“ tufayli amerikalik musiqachilar bilan ishlashda maksimal darajada umidsizlikka uchragan[55].

Ijodkorlikni baholash

tahrir

Rossiya matbuoti Morgenstern faoliyatiga qutbli baho berdi. Masalan, uning asosiy targʻibot vositasi shok deb nomlangan[56].

Diskografiya

tahrir
Asosiy maqola: Diskografiya Morgenshtern

Studiya albomi

tahrir
  • Do togo kak stal izvesten (2018)
  • Ulybnis, durak! (2019)
  • Legendarnaya pyl (2020)
  • Million Dollar: Happiness (2021)
  • Million Dollar: Business (2021)
  • Last One (TBA)

Izohlar

tahrir
  1. ↑ ruscha: Алишер Тагирович Моргенштерн, boshqirdcha: Алишер Таһир улы Моргенштерн, ivritcha: מורגנשטרן
  2. ↑ ruscha: Алишер Тагирович Валеев, boshqirdcha: Алишер Таһир улы Вәлиев

Manbalar

tahrir
  1. ↑ (unspecified title)
  2. ↑ (unspecified title)
  3. ↑ Никита ВЫСОЦКИЙ. „Моргенштерна не пустили в отель без прививки от коронавируса на Кубани“ (ru). kuban.kp.ru (2021-yil 6-avgust). 2021-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 13-avgust.
  4. ↑ „"Изи фейм": Кто такой Моргенштерн и почему он уже едет в тур по стране“ (ru). Афиша. 2018-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-noyabr.
  5. ↑ „Самый свежий на YouTube: биография Моргенштерна“ (Russian). VSRAP (2018-yil 6-fevral). 2019-yil 14-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 5-sentyabr.
  6. ↑ „Đžđ˝Ń‹Đš Morgenshternâ€"Đœń‹ Đ˛Ń‹ŃˆĐľ Đžđąđťđ°Đşđžđ˛“. YouTube. 2021-yil 18-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 12-fevral.
  7. ↑ MORGENSHTERN. „КАК Я ПЫТАЛСЯ ЗАРАБОТАТЬ НА ЖИЗНЬ / СКОЛЬКО СЕЙЧАС ПРИНОСИТ КАНАЛ?“. YouTube. 2019-yil 30-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-dekabr.
  8. ↑ „12 фактов про Morgenshtern — видеоблогера, пародирующего русский рэп“ (ru). The-Flow.ru. 2018-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-noyabr.
  9. ↑ „"Изи фейм": кто такой Моргенштерн и почему он уже едет в тур по стране“. 2018-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 18-avgust.
  10. ↑ „Моргенштерн направил на поддержку детям-сиротам 666 666 рублей“ (ru). Газета.Ru. 2021-yil 11-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-aprel.
  11. ↑ 11,0 11,1 „Morgenshtern выпустил экспресс-альбом "Легендарная пыль"“ (ru). tntmusic.ru. 2020-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-yanvar.
  12. ↑ „Как Моргенштерн выбесил всех и вылез в топы“. Афиша. 2020-yil 27-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 27-aprel.
  13. ↑ „Леонид Слуцкий и Моргенштерн придут в "Вечерний Ургант"“. www.intermedia.ru (2020-yil 27-yanvar). 2020-yil 27-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 4-fevral.
  14. ↑ „Morgenshtern, Шарлот "Малышка"“ (ru). The-Flow.ru. 2020-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-iyun.
  15. ↑ „"Пососи" — это новый клип Morgenshtern“ (ru). The-Flow.ru. 2020-yil 4-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-iyun.
  16. ↑ „Новое самое дизлайкнутое видео на российском ютьюбе — последний клип Моргенштерна“. Афиша. 2020-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-iyun.
  17. ↑ „Morgenshtern и Элджей выпустили фит Cadillac“. Собака.ru. 2020-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-iyun.
  18. ↑ „Morgenshtern выпустил трек "Ice"“ (ru). The-Flow.ru. 2020-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 31-iyul.
  19. ↑ „"Эй, м, м, айс": американцы пытаются понять, что поет Моргенштерн в песне "Ice"“. 2020-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 15-noyabr.
  20. ↑ „Вышел "вДудь" с Моргенштерном“ (ru). The-Flow.ru. 2021-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-sentyabr.
  21. ↑ „В Spotify назвали самых прослушиваемых в России исполнителей“ (Russian). TASS. 2021-yil 7-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-sentyabr.
  22. ↑ „Бастрыкин обвинил Моргенштерна в торговле наркотиками“. 2021-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 3-dekabr.
  23. ↑ „Новый клип Моргенштерна собрал полтора миллиона просмотров за первые часы“ (Russian). RIA Novosti (2021-yil 10-dekabr). 2021-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-dekabr.
  24. ↑ „Рэпер Моргенштерн, Любовь Соболь, Леонид Гозман и еще четыре человека включены в реестр «иноагентов»“. BBC. 2022-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-may.
  25. ↑ Анастасия Гуськова, Михаил Воробьев. „Защита Моргенштерна обжалует внесение рэпера в реестр физлиц-иноагентов“ (ru). Известия (2022-yil 6-may). 2022-yil 6-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-may.
  26. ↑ „Моргенштерн зарегистрировал фирму-общепит“. 2021-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-dekabr.
  27. ↑ „Каким получился ресторан Моргенштерна Kaif Provenance“. 2021-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-dekabr.
  28. ↑ „Morgenstern opened a burger in the center of the capital“. World Today News (2021-yil 26-sentyabr). 2021-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-noyabr.
  29. ↑ „Альфа-банк нанял на работу Моргенштерна“ (ru). RBC (2021-yil 15-mart). 2021-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-mart.
  30. ↑ Pavel Zakharov. „Российский Forbes представляет лонг-лист ежегодного рейтинга «З0 до 30»“ (ru). Forbes «З0 до 30». 2022-yil 10-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-fevral.
  31. ↑ „Рэпер Niletto получил награду MTV как лучший исполнитель года в России — Газета.Ru“. 2021-yil 5-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-fevral.
  32. ↑ „Все победители премии «GQ Человек года» 2020“. gq.ru. GQ (2020-yil 12-noyabr). 2021-yil 25-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-noyabr.
  33. ↑ „Моргенштерн, Богомолов и Ко: чем запомнилась премия "GQ Человек года"“. РИА Новости (2020-yil 13-noyabr). 2020-yil 18-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-noyabr.
  34. ↑ „Победители премии Муз-ТВ 2021: итоги, участники, награды“ (ru-RU). Комсомольская правда. 2021-yil 5-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 5-dekabr.
  35. ↑ „Моргенштерн стал главным триумфатором итогов года от "VK Музыки"“ (ru). The-Flow.ru. 2022-yil 6-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-fevral.
  36. ↑ „Моргенштерн стал «Артистом года» для пользователей «ВКонтакте»“ (ru). www.intermedia.ru (2020-yil 11-dekabr). 2021-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-mart.
  37. ↑ „Spotify подвел итоги 2020 в России и в мире“ (ru). The-Flow.ru. 2022-yil 29-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 29-mart.
  38. ↑ Елена Березанская. „40 самых успешных звезд России до 40 лет. Рейтинг Forbes“ (ru). Forbes (2020-yil 25-iyun). 2021-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-dekabr.
  39. ↑ „50 самых успешных звезд России. Рейтинг Forbes“ (ru). Forbes (2021-yil 28-iyul). 2021-yil 3-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-dekabr.
  40. ↑ „Кого слушали россияне в 2021 году? Скриптонита, Кизару и Моргенштерна (сколько ни пытайся его запретить) Музыкальные итоги года от Apple Music, Spotify и «Яндекс.Музыки»“ (ru). Meduza. 2021-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-fevral.
  41. ↑ „Рэпер Моргенштерн перевел еще 6,6 млн рублей для тяжело больного ребенка из Тимашевска“ (ru). Коммерсантъ (2021-yil 28-iyun). 2021-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-iyul.
  42. ↑ Пособин, Олег „Благородный скандалист: Моргенштерн собрал 168 млн на лекарство ребенку“. Вести.ру (2021-yil 16-sentyabr). 2021-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 3-oktyabr.
  43. ↑ Виктория Романова. „Моргенштерн собирал деньги для больного ребенка, чтобы спасти себя“ (ru). radiokp.ru (2021-yil 11-sentyabr). 2022-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-aprel.
  44. ↑ 44,0 44,1 „…Пушкину и не снилось“ (ru). Новая газета (1988-yil 22-noyabr). Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  45. ↑ „Рэперная точка. Как российские рэперы оказались на острие протеста в ходе войны в Украине“ (ru). The Insider. Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  46. ↑ „"На**й войну": скандальный россиянин Моргенштерн призывает не воевать, а пить вино и танцевать“ (ru). 24 Канал. Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  47. ↑ „«Худший день в жизни» и «Мы сожжем вашу конституцию на Крещатике». Как «лидеры мнений» встретили стрельбу на Украине“ (ru). Фонтанка (2022-yil 24-fevral). Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  48. ↑ Ольга Гнаткова. „«Большие дяди отправят на бойню». Моргенштерн выпустил антивоенный клип «12»“ (ru-RU). NewsMaker (2022-yil 15-mart). Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  49. ↑ „Видео: Моргенштерн выпустил антивоенный клип“ (ru). vesty (2022-yil 14-mart). Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  50. ↑ „Миллионы просмотров. Рассказываем о главных антивоенных песнях, которые стали хитами в Украине (и в мире) после вторжения России“ (ru). Зеркало (2022-yil 29-aprel). Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  51. ↑ „Главные поп-звезды 2022 года — Анна Asti, Macan и Инстасамка. Что их песни могут рассказать о России?“ (ru). Meduza. Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  52. ↑ „«Большие дяди отправят на бойню» — Моргенштерн выпустил клип «12»“ (ru). The Village. Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  53. ↑ „"Фонтанка" опубликовала список музыкантов, которым запретили выступать в России из‑за антивоенной позиции“ (ru). Настоящее Время. Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  54. ↑ „В России новая волна отмен концертов "неудобных" исполнителей“. Радио Свобода (2023-yil 15-fevral). Qaraldi: 2023-yil 16-may.
  55. ↑ „«Надеюсь, за время эмиграции я не потерял душу»: Моргенштерн* заявил, что хочет вернуться в Россию“. Ufa1.ru (2023-yil 23-avgust).
  56. ↑ Яна БАЗЕКИНА. „Пропаганда каннибализма и использование женской груди как терминала: в каких еще грехах обвиняли рэпера Моргенштерна“ (ru). ufa.kp.ru (2021-yil 21-aprel). 2021-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 13-avgust. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Morgenshtern&oldid=5257691" dan olindi