Murtazo Saydumarov

Murtazo Saydumarov – Sharqshunos-filolog-arabshunos, filologiya fanlari nomzodi. 1960-yil Margʻilon shahrida tugʻilgan. ToshDU (hozirgi OʻzMU) sharq fakultetining 1984-yil bitiruvchisi.

1981–1983-yillar Yaman Xalq Demokratik Respublikasida tarjimon; 1984-1985-yillarda arab filologiyasi kafedrasida assistent; 1985-1988 Moskva DU qoshidagi Osiyo va Afrika mamlakatlari instituti aspiranti; 1989-yildan ToshDU sharq fakultetida ilmiy xodim, rektor yordamchisi; 1990–1993-yillar OʻzR OOʻMTVda vazirning yordamchisi; 1993-yildan TDSHIda rektor yordamchisi hamda islomshunoslik kafedrasi dotsenti; 1997 – ToshDSHI ilmiy ishlar boʻyicha prorektor;  1997-2018 – Saudiya Arabistoni Podsho Saud Universiteti Tillar va tarjima fakulteti assotsiat-professori; 2015–2019-yillarda Axborot va arab-rus tadqiqotlari markazi (Saudiya Arabistoni, ar-Riyod) akademik dasturlar direktori; 2019-yildan Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat oʻzbek tili va adabiyoti universiteti tarjima nazariyasi va amaliyoti fakulteti  sharq tillari kafedrasi dotsenti.

Ilmiy yoʻnalishi – arab mumtoz adabiyoti, manbashunoslik, hozirgi zamon saudiya adabiyoti, tarjima va tarjimashunoslik. 120 dan ortiq ilmiy ishlar muallifi. Shayx Hamad nomidagi Tarjima va oʻzaro bir-birini tushunish xalqaro mukofoti sovrindori (Qatar, 2019).

Asosiy ilmiy ishlari:

Nomz. diss. mavzusi: “Haririy maqomalari oʻrta asr arab sajʼi yodgorligi sifatida” – T., 1995.

1. Haririy maqomalari // Sharq yulduzi. – Toshkent, 1990. №10. – B.179 – 184.

2. Nekotorыe aspektы istorii izucheniya makam Xariri // Literatura i kultura narodov Vostoka. – M.: Nauka, 1990.

3. Koranicheskiye sitatы v makamax Xariri // Sbornik nauchnыx trudov TashGIV. Vostokovedeniye (literaturovedeniye). – Tashkent, 1992. – S. 46 – 50.

4. Haririy maqomalari: Monografiya. – Toshkent, 1996. – 126 b.

5. Haririy maqomalarining ruscha tarjimasi // “Al-Faysal” jurnali. – Ar-Riyod, Saudiya Arabistoni, 2001-sentyabr. – № 301. – B.31 – 34. – arab tilida.

6. Haririy maqomalarida Qurʼoni karimdan koʻchirmalar // “AtTuras al-Arabiy” Arab yozuvchilari jurnali. – Damashq (Suriya), 2002-yanvar. – № 85. – B.49 – 60. – arab tilida.

7. Badiiy tarjima va oraliq til muammosi // Alamat fi-n-naqd» jurnali. – Jidda (Saudiya Arabistoni), 2003. – 12-jild, 48-son. – B.211 – 236. -arab tilida.

8. K voprosu ob adekvatnosti perevoda // MAPRYAL X Kongressi ilmiy nashri. – Sankt-Petrburg, 2003, iyun. – B.664 – 668.

9. Saudovskiy jurnal “Navafiz” (perevodы iz russkoy literaturы) // Sharqshunoslik. – Toshkent, 2003. – №1 – 2. – B.49 – 54.

10. Haririy maqomalaridagi til bezaklarining rus tiliga tarjimasi haqida // “Tillar va tarjima” jurnali. – Ar-Riyod (Saudiya Arabistoni), 2004. – 16-jild. – B.101 – 137.

11. Imom Shamil: hayoti va kurashi hamda Makka va Madinada kechirgan kunlari // Makkai mukarrama – Islom madaniyati poytaxti-2. – Makka (Saudiya Arabistoni), 2004. – B.79 – 106.

12. Sovremennыy saudovskiy arabskiy roman // tezisы, IKANAS 37. – Moskva (Rossiya), 2004. – III tom. – S. 302.

13. Oʻzbekistonda arab tili va islom madaniyatini oʻqitish // AlFaysal. – Ar-Riyod (Saudiya Arabistoni), 2005-dekabr. – № 353.

14. Al-Maʼmun akademiyasi – Xorazmdagi ulamolar kengashi // Al-Faysal. – Ar-Riyod, 2006, noyabr. – B.72 – 81.

15. “Saqifat as-Safa” romani rus tilida // Al-Iʼlam va-l-ittisal jurnali. – Jidda (Saudiya Arabistoni), 2007-may. – № 5. – B.60 – 62.

16. Hozirgi zamon Saudiya arab adabiyoti ensiklopediyasi // Tezislar. IKANAS 38. – Anqara (Turkiya), 2007-sentyabr.

17. Russkaya literatura v jurnalax Saudovskoy Aravii // Rus tili, adabiyoti va madaniyatining Sharq va Gʻarb tamadduni tarixidagi roliga bagʻishlangan Xalqaro konferensiya nashri. – Samarqand, 2008-sentyabr. – B.80 – 85.

18. Oʻzbek adabiyotida hikoya janri taraqqiyoti // Tanlangan oʻzbek hikoyalari kitobida. – Kuvayt, 2009. – B.7 – 27. – arab tilida.

19.Saudiya badiiy adabiyotining ruscha tarjimalari // Saudiya adiblarining IV konferensiyasi materiallari. – Madina, Saudiya Arabistoni, 2013, avgust.

20.Za Dyunami. Antologiya sovremennoy saudovskoy literaturы. – Moskva. Vostochnaya literatura, 2009. – 533 s.

21. Abdulla al-Lxeydan. Tolerantnost Islama v obraщenii s nemusulmanami. – Er-Riyad:«Dar al-Mufradat”, 2009. – 45 s.

22. Tanlangan oʻzbek hikoyalari. Madaniyat, adabiyot va sanʼat Milliy Kengashi. – Kuvayt, 2009. – 234 b. – arab tilida.

23. Abdulla al-Lxeydan. Tolerantnost Islama vo vzaimootnosheniyax s nemusulmanami na primere obщestvennыx otnosheniy v Korolevstve Saudovskaya Araviya. –Er-Riyad: Izd-vo Universiteta Imama Muxammada ibn Sauda, 2010. –145 s.

24. Amin Said. Podshoh Faysal. Portretga chiqzgilar. –Toshkent: “Gʻafur Gʻulom” nashriyoti, 2011. – 274 b.

25. Maha Muhammad al-Feysal. Tavba i Sulayya. Roman.– Er-Riyad: Izd-vo Universiyeta Korolya Sauda, 2014 . – 116 s.

26. Saudiya adabiyoti rus tanqidchilari va tadqiqotchilari nigohida. Podsho Saud Universiteti. – Ar-Riyod, 2016. – 100 b. – arab tilida.

27. Islam i jizn. Programma prosvetitelskogo obmena. – Er-Riyad, 2017. – 31 s.

28. Pravilnoye ponimaniye islamskogo prava. Programma prosvetitelskogo obmena. – Er-Riyad. 2017. – 23 s.

29. Nasiliye, terrorizm i djixad s tochki zreniya islama. Programma prosvetitelskogo obmena. – Er-Riyad. 2017. – 23 s.

30. Etika  v islame. Programma prosvetitelskogo obmena. – Er-Riyad. 2017. – 19 s.

31. Jenщina  v islame. Programma prosvetitelskogo obmena. – Er-Riyad. 2017. – 23 s.

32.  Hozirgi zamon oʻzbek adabiyotida hikoya janri. Axborot v arab-rus tadqiqotlari markazi. – Ar-Riyod, 2017. – 328 b. – arab tilida.

33. Saudiya romanlari oʻzbek tilida // Osiyo arabshunoslari I xalqaro konserensiyasi materiallari. – ar-Riyod, 2019.

34. Saudiya modernizm sheʼriyati namunasi oʻzbek kitobxoni qoʻlida // “al-Yamama” j–li. Ar-Riyod, 2020. –№ 2621. –B. 22-23.

35. Roman “Svet vo tme nochi” kak primer saudovskoy podrostkovoy literaturы // Sbornik materialov mejdunarodnoy nauchno-praktichoskoy konferensii “Vostochnыe stranы v kontekste sovremennыx mejdunarodnыx otnosheniy: Problemы i novыe podxodы issledovaniya. – Nur-Sultan, 2020. –S. 262-266.

36. Sulton al-Qahtoniy. “Saudiya adabiyotida roman: paydo boʻlishi va rivojlanishi. 1930-1989-yillar”: monografiya. – Toshkent: “Yoshlar” nashriyoti, 2020. – 360 b.

37. Ibrohim Nosir al-Humaydon. “Tun zulmatidagi nur”. Roman. – Toshkent,  “Yoshlar” nashriyoti, 2020. – 274 b.

38. Saad al-Boziiy. // “Sahro madaniyati. Arabiston yarim oroli modernistik adabiyotiga oid tadqiqotlar”. Maqolalar toʻplami. “Yoshlar” nashriyoti. – Toshkent,  2020. – 268 b.

39. Solih Zamanan.  “Abadiyat manzillari”. Oq sheʼr. – Toshkent,   “Yoshlar” nashriyoti, 2020. – 104 b.

40. Haririy maqomalari: monografiya. – “Qomuslar”.  Toshkent, 1996. – 126 b. – Toshkent, “Yoshlar” nashriyoti, 2020. – 174 b.