Namdemun (kor. 남대문?, 南大門? Buyuk Janubiy darvoza, rasmiy nomi Sunnemun kor. 숭례문?, 崇禮門?Ulugʻvor marosimlar darvozasi) ― 1398-yilda qurilgan Seulning eng qadimiy meʼmoriy yodgorliklaridan biri boʻlib, birinchi raqam ostida Koreya Respublikasining milliy merosi roʻyxatiga kiritilgan.

Tarix tahrir

Namdemun darvozasining qurilishi 1395-yilda Joseon sulolasi davrida istehkomlar qurilishi doirasida boshlangan va 1398-yilda yakunlangan. Oʻsha paytda ular Namdemun nomini olganlar (kor. 남대)) (Buyuk Janubiy darvoza). Ushbu darvoza Seuldagi eng qadimgi yogʻoch bino hisoblanadi.

XX — asrning boshlarida Koreyaning yapon mustamlakachilari Seul transport infratuzilmasini rivojlantirish bahonasida shahar markazini oʻrab turgan qal’a devorlarining katta qismini buzib tashladilar va faqat Namdemun va Tondemun (Sharqiy darvoza) darvozalarini qoldirdilar. Koreya urushi paytida darvozalar zarar koʻrdi va 1961—1963-yillarda darvozani keng tiklash ishlari olib borildi. 1962-yil 20-dekabrda Namdemun darvozasiga 1-sonli Koreyaning milliy merosi maqomi berildi.

2005-yilda darvozani qayta qurish maysazorni yotqizish bilan boshlandi va 2006-yil 3-martdan boshlab mehmonlarga bepul kirish imkoniyati ochildi. Ushbu tiklash jarayonida ularni keyingi tiklashda foydalanish uchun 182 ta rasm tayyorlandi.

Namdemun darvozasining koʻrinishi MMORPG World of Warcraft[1] — da kecha ELF poygasi poytaxti Darnass shahri darvozasining dizayni uchun asos boʻlib xizmat qildi

2008-yil yongʻin tahrir

 
Yongan pavilyon

2008-yil 10-fevraldan 11-fevralgacha binoning yogʻoch qismida yongʻin chiqdi. 300 oʻt oʻchiruvchilar olovni 3 soatdan ortiq oʻchirishga urinib koʻrishdi, ammo yodgorlikning yogʻoch qismi butunlay yonib ketdi. Politsiya yongʻin sababi olovga olib kelishi mumkinligini aytdi.

2008-yil 12-fevralda keksa Koreyalik hibsga olindi, u mahalliy hokimiyat organlariga gʻazabi tufayli qurilishga oʻt qoʻyganini tan oldi, bu esa uni ishlab chiqaruvchidan pul kompensatsiyasini olish masalasini tushunishga yordam bermadi. Unga tegishli yer uchastkasi uchun olgan kompensatsiyasi unga yetarli emas edi. Kechqurun u darvozaning ikkinchi qavatiga kirib, u yetkazib bergan erituvchini toʻkdi va zajigalga bilan olov qoʻydi. Ilgari, oʻsha odam Seulning boshqa meʼmoriy yodgorligida — Chxangengun saroyida oʻt qoʻydi[2].

Darvoza 2013-yilda qayta tiklangan[3].

Manbalar tahrir

Havolalar tahrir