Nguyen Khoa Diem (Nguyen Xay Duong nomi bilan ham tanilgan; 1943 -yil 15-aprelda tugʻilgan) — vyetnamlik shoir va siyosatchi . Siyosiy byuro aʼzosi , Partiya Markaziy Qoʻmitasining kotibi, IX muddatda Markaziy Qoʻmitaning fikr va madaniyat boʻlimi boshligʻi; Vyetnam 10-Milliy Assambleyasi deputati, Madaniyat va axborot vaziri (hozirgi Madaniyat, sport va turizm vazirligi). Xanoy milliy taʼlim universiteti bitiruvchisi[1].

Hayoti

tahrir

Nguyen Khoa Diem Thua Thien Hue provinsiyasi, Phong Dien tumani, Phong Hoa kommunasi, Diem qishlogʻida tugʻilgan. Uning tugʻilgan otasi jurnalist Xay Trieu, mandarin Nguyen Khoa Dangning avlodi [2] asli An Duongdan (sobiq Xay Duong provinsiyasi, hozirgi Xay Phong)[3]. Tugʻilgan shahri: An Cuu qishlogʻi, Thuy An kommunasi, Hue shahri, Thua Thien Hue viloyati.

Nguyen Khoa Diem yoshligida qishloqda tahsil olgan. 1955-yilda janubiy talabalar maktabida oʻqish uchun Shimolga ketdi.1964-yilda Pham Tien Duat va Le Anxuan bilan tengdosh boʻlgan Xanoy Milliy Taʼlim Universitetini tamomlagan[4].

Shundan soʻng Hue talabalar harakatida ishlash uchun janubga ketdi,armiyaga qoʻshildi.1975-yilgacha Janubiy Vyetnamni ozod qilish milliy fronti bazasini qurdi, gazetalar yozdi, sheʼrlar yozdi. Nguyen Khoa Diem bir vaqtlar Thua Phu qamoqxonasida saqlangan. 1968-yildagi Tet hujumida u ozod qilindi va faoliyatini davom ettirdi. Bu vaqtda Nguyen Khoa Diem endigina sheʼr yozishni boshladi[4].

Nguyen Khoa Diem 1975-yilda Vyetnam Yozuvchilar uyushmasiga aʼzo boʻldi. 1975-yildan keyin Kommunistik yoshlar ittifoqiga aʼzo boʻldi; Bin Tri Thien sanʼat uyushmasi raisi, Thua Thien Hue viloyat partiya qoʻmitasi kotibining doimiy oʻrinbosari. U Vyetnam Yozuvchilar uyushmasi Ijroiya qoʻmitasi aʼzosi edi, III davr. 1994-yilda Nguyen Khoa Diem Xanoyga borib , Madaniyat va axborot vaziri oʻrinbosari lavozimida ishlagan . 1995-yilda Vyetnam Yozuvchilar uyushmasining bosh kotibi etib saylandi, muddat V[2][5].

1996-yilda Vyetnam Kommunistik partiyasining 8-Milliy Kongressida Nguyen Khoa Diem Markaziy Qoʻmita aʼzoligiga saylandi. U Vetnam Sotsialistik Respublikasi Milliy Assambleyasining aʼzosi, 1996-yil noyabridan beri Madaniyat va axborot vaziri[6]. 2001-yilda Vyetnam Kommunistik partiyasining 9-Milliy Kongressida Nguyen Xoa Diem Siyosiy byuro aʼzosi , Markaziy Qoʻmitaning kotibi, Markaziy Qoʻmitaning fikr va madaniyat boʻyicha boshligʻi (2001 — 2006) boʻldi[2].

Faoliyati

tahrir
  • Signal
  • Oʻrmon yongʻin pechkasi
  • Oyoq tovushlari — Chiroqlar
  • Nafrat foni
  • Phu Vang oq qum
  • Peshindan keyin Xuong Giang
  • Vaqt qushi
  • Maydalangan tovuq, karnay va qurol
  • Shahar atrofidagi yer (1973)
  • Intilishlar koʻchasi (1974)
  • Issiq olovli uy (1986)
  • Sheʼr Nguyen Khoa Diem (1990)
  • Chelik eshik (1972)
  • Er va intilish
  • Maktab qoʻshiq
  • Mamlakat
  • Amerika dushmani
  • Janob Tuongga
  • Cé Gevaraning vizualizatsiyasi
  • Denoument
  • Aziz osmon
  • Onasining orqasida katta chaqaloqlarning beshiklari
  • Oʻchirish
  • Salom
  • Moviy yoʻlda
  • A Doidagi bahor
  • Baxtli kun
  • Brend haqida oʻylab koʻring
  • Sheʼrning shlyapasiga tikilib turgan qiz
  • Amaki qayerga borardi
  • Nostalji
  • Dekabr Hong Truongda
  • Onamning oldiga boring
  • Qish oxirida xayrlashing
  • Sevgi haqida qoʻshiq
  • Men yana shu yoʻldan ketyapman
  • Daryo togʻida
  • Nimadan berasiz?
  • Yoshlik bezovta
  • Erkalamoq
  • Yashil tog 'soyasi
  • Yoʻlda
  • Ona va meva

Chop etilgan toʻplamlar

tahrir
  • Chelik eshik (imzolangan, 1972)
  • Shahar atrofidagi yer (sheʼrlar toʻplami, 1973)
  • Istak yoʻli (Uzoq qoʻshiq, 1974) 9 bob
  • Issiq olovli uy (sheʼr, 1986)
  • Nguyen Khoa Diem sheʼriyati (1990)
  • Sukunat (sheʼr, 2007)

Mukofotlar

tahrir
  • "Iliq olovli uy" sheʼrlar toʻplami uchun Vetnam Yozuvchilar uyushmasining mukofoti[5].
  • "Sukunat" sheʼrlar toʻplami uchun Qadimgi poytaxt sanʼati va adabiyoti mukofoti (B mukofoti) — 2010[7].
  • Adabiyot va sanʼat boʻyicha Davlat mukofoti[8].

Manbalar

tahrir
  1. Thanh Tùng. „Nguyễn Khoa Điềm: Không có cuộc chiến đấu này chưa chắc tôi đã làm thơ“. Tiền Phong (2015-yil 29-aprel). 2016-yil 31-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 22-oktyabr.
  2. 2,0 2,1 2,2 Theo Báo Văn nghệ. „Bản sao đã lưu trữ“ (tiếng Việt, English). Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (2009-yil 17-noyabr). 2009-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-noyabr.
  3. Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo. „Bản sao đã lưu trữ“ (tiếng Việt). Báo VietNamNet (9/02/2005 (gmt+7)).
  4. 4,0 4,1 „Tiểu sử Nguyễn Khoa Điềm“. 2011-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-noyabr.
  5. 5,0 5,1 Mạng Thi ca Việt Nam. „Bản sao đã lưu trữ“ (tiếng Việt). Mạng Thi ca Việt Nam. 2010-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 3-iyun.
  6. Văn phòng Chính phủ. „Bản sao đã lưu trữ“ (tiếng Việt, English). Cổng Thông tin điện tử Chính phủ. 2010-yil 11-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-noyabr.
  7. P.V. „Bản sao đã lưu trữ“. Thể thao & Văn hóa Online (2010-yil 28-yanvar).
  8. Sách giáo khoa Ngữ văn 12, Bài Đất nước, trang 118.

Havolalar

tahrir