Oleshki qumliklari
| Oleshki qumliklari Олешківські піски? | |
.JPG) | |
| Mamlakat |  Ukraina |
| region | Xerson viloyati |
| type | Qumli choʻl |
| Maydoni | 1 612 km² |
| Mamlakat | Ukraina |
Oleshki qumliklari (ukraincha: Олешківські піски) Ukrainadagi mashhurchoʻllardan biri[1]. U Qora dengizning Ukraina qirgʻogʻi ichki tomonida joylashgan boʻlib, balandligi besh metrgacha boʻlgan qumtepalar yoki kuchuhurlardan (mahalliy nomi) iborat. Qumloq tuproq zonasida oʻsimlik dunyosi juda siyrak.
Kelib chiqishi tahrir
Qumlar eng soʻnggi muzlik davrida Aeolian jarayonlarining sodir boʻlishi va yaqin atrofdagi Dnepr daryosining pastki qismlarida qoyalarning shakllanishi natijasida hosil boʻlgan deb taxmin qilinadi. Taxminlarga koʻra, oʻsimliklar miqdori ilgari begona oʻtlardan tarkib topgan va qumliklar yaylov sifatida ishlatilgan. Keyinchalik zonaga Eduard fon Falz-Fein tomonidan kiritilgan qoʻy podalari hisobiga kamayib ketgan.
Geografiyasi tahrir
Oleshki choʻli Xerson viloyati, Xerson tumanida, Xersonning sharqidan 30 km (~20 mil) uzoqlikda joylashgan. XVIII asr oxirida Qrim xonligi Rossiya imperiyasi tomonidan qoʻshib olinishidan avval hudud koʻchmanchi Noʻgʻay Oʻrdalariga, xususan Jambuilut Oʻrdasiga tegishli edi. Hudud haqida batafsil tarixiy maʼlumotlar saqlanib qolgan.
Eng yaqin aholi punkti yetti kilometr uzoqlikda joylashgan (~4,5 mil). Sovet davrida qumliklar Varshava shartnomasi ittifoqi uchuvchilari uchun havo kuchlarining bombardimon poligoni sifatida qoʻllanilgan. Bugungi kunga qadar qumliklar orasidan haligacha portlamagan oʻq-dorilarni topish mumkin.
Atrof-muhit tahrir
Harorati va yogʻingarchilik miqdori tufayli bu qumliklar baʼzan yarim choʻl zonasi sifatida tasniflanadi. Oleshki qumlari 15 km (~10 mil) maydonni tashkil etgan va insonlar tomonidan bunyod etilgan, qumtepalarning harakatlanishini oldini olish uchun ekilgan juda zich oʻrmon qoplamasiga ega. Zichligi tufayli oʻrmon yongʻinlari tez-tez kuzatiladi. Nisbatan kichik qumli dasht boʻlsa-da, Oleshki qumlarida vaqti-vaqti bilan qum boʻronlari ham kuzatiladi[2]. Ular mintaqadagi qumning turiga qarab paydo boʻladi, chunki u juda nozik qum zarralaridan va kuchli shamol oqibatida hosil boʻladi. Qum boʻronlarining intensivligi ancha zaif. Oleshki qumlarida chuqurligi 30-40 m (~100 fut) boʻlgan, mahalliy muhitning muhim qismini tashkil etuvchi yer osti koʻli mavjud.
Galereya tahrir
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Manbalar tahrir
- ↑ Sometimes Oleshky Sands are declared the largest desert (or sands) in Europe, but the largest sandy desert in Europe is Ryn Desert (40,000 km²), it is 20 times larger
- ↑ Blogsite (Wayback Machine saytida 2-yanvar 2014-yil sanasida arxivlangan)(ruscha)
Havolalar tahrir
 |
Vikiomborda Oleshki qumliklari haqida turkum mavjud |
- Oleshki qumlari haqida umumiy maʼlumot — Ukrainaning etti mo''jizasi. (ukraincha)
- Choʻlning videolavhasi, choʻlning videolavhasi butun dunyoni Ukraina bilan tanishtirish uchun mahalliy sarguzashtchilarning blog-sayti tomonidan taqdim etilgan.
- Choʻl, Anna Stepankovaning koʻplab rasmlari va tushuntirishlari bilan ajoyib blog-sayti. Muammo til toʻsigʻida boʻlishi mumkin, chunki sayt rus tilida, ammo taqdim etilgan rasmlar miqdori bu muammoni bartaraf qiladi.
- Odessa ekstremal avtosayohat klubi, mamlakat boʻylab harakatlanayotgan transport vositalarining barcha rasmlari.
- Oleshki qumlari (Aleshkovskie peski) (Wayback Machine saytida 27-avgust 2016-yil sanasida arxivlangan), qumtepalarning koʻproq rasmlari.
- Oʻrmon boʻylab uch kun, ikki — dala boʻylab (ruscha) rasmlar bilan Oleshky qumlari orqali sayohat hikoya.
- „Qumlarni kuylash“ — Vladimir Chivilixin (ruscha) , choʻl haqidagi mulohaza hikoyasi. Mahalliy olimlar bilan suhbatlar, tarixiy tadqiqotlar va boshqalar.
- Hududdagi er osti suvlari haqida maʼlumot sayti (Wayback Machine saytida 11-mart 2016-yil sanasida arxivlangan) (ruscha)
- Oleshky Sands YouTubeda
Koordinatalari: 46°35′00″N 33°03′00″E / 46.58333°N 33.05000°E G O