Oq boʻyinli laylak[1] (lotincha: Ciconia episcopus) — laylaklar oilasiga mansub qush. U yolgʻiz yoki kichik koloniyalarda yashaydi. U turli xil yashash joylarida, jumladan, oʻrmonlardagi botqoqliklarda, qishloq xoʻjaligi hududlarida va Osiyo hamda Afrikadagi chuchuk suvli botqoqlarda tarqalgan[2][3].

Oq boʻyinli laylak

Raigad, Maharashtra, Hindiston
Ilmiy tasniflashUshbu tasnifni tahrirlash
Olam: Eukariotlar
Tip: Xordalilar
Sinf: Qushlar
Turkum: Laylakdoshlar
Oila: Laylaklar
Turlari: Oq boʻyinli laylak
Xalqaro ilmiy nomi
Ciconia episcopus (Boddaert, 1783)
Areal

Tavsif

tahrir

Oq boʻyinli laylakning uzunligi 80 dan 90 sm gacha. Qushning boshida qora qalpoq bor. Ular boʻyin va boshning orqa qismidan koʻkragining old qismiga qadar oq momiq patlarga ega. Qolgan patlar asosan qora rangda, yelkalarida esa qizgʻish tuslar boʻlib, qorin va duminig pastki qismidagi oq patlari bundan mustasno. Qanot patlari quyuq yashil rangda boʻladi.

 
GOA

Xulq-atvor

tahrir

Voyaga yetgan qushlarning bir nechta chaqiruv ovozlari tasvirlangan, jumladan, uyada koʻrsatilayotgan ikki boʻgʻinli hushtaklar va qushga oʻrgatilgan lochin hujum qilganda kuchli xirillash ovozi[4]. Oq boʻyinli laylak keng qanotli uchuvchi qush boʻlib, uzoq masofalarga uzoq parvoz qilish uchun issiq havo termallari orasida harakatlanadi. Hamma laylaklar singari boʻynini choʻzib uchadi. Bundan tashqari, u shamol bilan havoda baland ovoz chiqarib, qirrasi orqali aylanib, agʻdarilgani va tik burchak ostida shoʻngʻigani ham kuzatilgan[5]. Voyaga yetgan qushlar „koʻrshapalakka oʻxshash parvoz“da toʻsatdan uchib ketishdan oldin uyalaridan pastga shoʻngʻiganliklari kuzatilgan.

Bu tur asosan juftlik tarzda yoki 4-5 tadan iborat kichik oila guruhlarida yashaydi. Galalar kamdan-kam uchraydigan boʻlsa-da, ular turning tarqalish diapazonining barcha qismlarida uchraydi va barcha fasllarda koʻrish mumkin. Qurgʻoqchilroq hududlarda ushbu turning koʻpchiligi yozda botqoq yerlar kam boʻlganda paydo boʻladi, suvi koʻp boʻlgan joylarda esa asosan qishda joʻjalar uyalaridan uchib ketganidan keyin paydo boʻladi. Ular koʻpincha qishlaydigan laylak turlari bilan, jumladan, qora va oq laylaklar bilan bir toʻdaga birlashadilar[6].

Hayot tarzi

tahrir

Oq boʻyinli laylak suv havzalari yaqinida juft yoki kichik guruhlarda uchraydi. Baliqlar, qurbaqalar va qurbaqalar, ilonlar va kaltakesaklar, shuningdek, umurtqasiz hayvonlar bilan oziqlanadi.

 
Hindiston, Maxarashtra shahri

Kichik turlar

tahrir
  • Ciconia episcopus episcopus Hindiston, Hindixitoy va Filippinda uchraydi.
  • Ciconia episcopus — tropik Afrika (Uganda va Keniya)
  • Ciconia episcopus neglectaYava oroli va Wallace liniyasi

Fotosurat

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. Бёме Р. Л., Флинт В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Птицы. Латинский, русский, английский, немецкий, французский / Под общ. ред. акад. В. Е. Соколова. — М.: Русский язык, РУССО, 1994. — С. 26. — 2030 экз. — ISBN 5-200-00643-0.
  2. Sundar, K.S. Gopi (2020). "Woolly-necked Stork - a species ignored" (Wayback Machine saytida 12-aprel 2021-yil sanasida arxivlangan) (PDF). SIS Conservation. 2: 33–41. eISSN 2710-1142.
  3. Gula, Jonah; Sundar, K.S. Gopi; Dean, W. Richard J. (2020). "Known and potential distributions of the African Ciconia microscelis and Asian C. episcopus Woollyneck Storks"[sayt ishlamaydi] (PDF). SIS Conservation. 2. eISSN 2710-1142.
  4. Hancock, James A.; Kushlan, James A.; Kahl, M. Philip (1992). Storks, Ibises and Spoonbills of the World. London, U.K.: Academic Press. pp. 81–86. ISBN 978-0-12-322730-0.
  5. Bannerman, D. A. (1953). The birds of west and equatorial Africa. Vol. 1. London: Oliver and Boyd. p. 171.
  6. Pande, S.; Sant, N.; Bhate, R.; Ponkshe, A.; Pandit, P.; Pawashe, A.; Joglekar, C. (2007). "Recent records of wintering White Ciconia ciconia and Black C. nigra storks and flocking behaviour of White-necked Storks C. episcopus in Maharashtra and Karnataka states, India" (PDF). Indian Birds. 3 (1): 28–32.

Adabiyotlar

tahrir
  • Richard Grimmett, Carol Inskipp, Tim Inskipp: Birds of India, Pakistan, Nepal, Bangladesh, Bhutan, Sri Lanka and the Maldives. Christopher Helm, London 1998, ISBN 0-691-04910-6

Videolar

tahrir