Oqqopchigʻay
Oqqopchigʻay, Pulxakim[1], Darasoy[2] — Oʻzbekiston Respublikasi Surxondaryo viloyatining Boysun va Qumqoʻrgʻon tumanlaridagi soy. Oqqopchigʻay — Surxondaryoning oʻng irmogʻi Hisor tizmasining janubi-sharqiy yon bagʻridan boshlanadi.
| Oqqopchigʻay | |
|---|---|
| |
| Tavsif | |
| Uzunligi | 61 |
| Maydoni | 65,4 km² |
| Suv sarfi | 4,9 m³/s |
| Suv oqimi | |
| Boshlanishi | Boysuntov |
| Davlat | Oʻzbekiston |
Nomining etimologiyasi
tahrirOqqapchig‘ay nomi „oq dara“ ma’nosini bildiradi.
Umumiy xususiyatlari
tahrirUning uzunligi 61 km, havzasining maydoni 65,4km². Yuqori oqimida tor darasimon vodiyda oqadi. Oqqopchigʻay darasigacha oʻzanining kengligi 6–8 m, quyi oqimida 80–150 m gacha kengayadi. U qor, yomgʻir suvlaridan toʻyinadi. Oqqopchigʻayga bahorda vaqtincha oqar soylar quyiladi. Oʻrtacha yillik suv sarfi 4,9 m³/sek[3].
Daryo oqimi
tahrirOqqapchigʻay Hisor tizmasining janubi-sharqiy etaklari — Boysuntov togʻlaridan boshlanadi. Yuqori oqimida Oqqapchigʻay baland qiyalikli dara hosil qiladi. Daraning kengligi 6-8 metr, quyi oqimida 80-150 metrgacha koʻtariladi. Kanyonning tosh devorlari deyarli ikki qirgʻoqdan bir-biriga qoʻshilib, gʻayrioddiy shakldagi tepaliklarni, qoyali soyabonlarni hosil qiladi. Oqqapchigʻay qirgʻoqlarining yuqori oqimida Pulxakim, Sariqamish manzilgohlari joylashgan. Qoradara hududida soy Kelif-Sherobod (Shirobod-Sariqamish) tizmasini kesib oʻtadi Agatachagʻil (shimoli-sharqda) va Jetimkalyas (janubiy-g'arbda) togʻ tizmalari orasidan oʻtadi. Bu oʻtish ohaktosh yon bagʻirlarining suv oqimi bilan yuvilishi natijasida hosil boʻladi. Pulxakim vodiysi Boysun shahrini Surxondaryo vodiysi bilan bogʻlaydi. R-105 avtomobil yoʻlining bir qismi uning darasi boʻylab yotqizildi va Boysun, Shoʻrchi viloyat markazlarini bogʻladi. Bugungi kunda Vazirlar Mahkamasining „Islom taraqqiyot banki ishtirokida“ „Surxondaryo viloyati suv resurslarini boshqarishni yaxshilash (Hazarbogʻ-Oqqopchigʻay kanallari tizimini qayta tiklash) loyhasini amalga oshirishga oid qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida“gi qarori loyihasi eʼlon qilindi[4].
Manbalar
tahrir- ↑ Xarita varaqasi J-42-63 Boysun. Masshtab: 1 : 100 000. Hududning 1975-yildagi holati. 1989-yil nashri.
- ↑ Surxondaryo viloyati. Siyosiy va maʼmuriy xaritaga havola. Masshtab 1:450 000.. —Toshkent: Goskomgeodezkadastr, 2007. —ISBN 978-9943-15-068-3.
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- ↑ „Surxondaryoda kanallarni qurish va qayta tiklashga toʻsqinlik qilayotgan 16716 dona daraxt kesilishi mumkin.“ (24-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 3-avgust.
| Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
 | Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |