Otanazar Аrifov

Otanazar Arifov (1938-yilda tugʻilgan) — Oʻzbekiston "Erk/Ozodlik" demokratik partiyasi Bosh kotibi, fizik olim, dissident.

Otanazar Аrifov
Tavalludi	1938-yil
Taʼlimi	O‘zMU

Tarjimai holi

Otanazar Arifov Toshkent Davlat universiteti (1960) hamda Marksizm-leninizm universitetini (1983) tugatgan. Fizika-matematika fanlari nomzodi (1966), fizika-matematika fanlari doktori (1980). Ilmiy-pedagogik (1960-1994) va sanoat-ishlab chiqarish (1995-1999) sohalarida ishlagan. Toshkent politexnika instituti (hozirgi Texnika universiteti)da (1966-1976) Dielektrik va yarim o‘tkazgichlar kafedrasini boshqargan. 1984- va 1989-yillarda „Fizika o‘qitishning dunyoqarash samaradorligi“ siyosiy seminariga rahbarlik qilgan. Olimning fizika sohasida olib borgan ilmiy ishlar roʻyxatida 60 dan ortiq nom ostidagi ilmiy maqolalar, maʼruzalar, ixtirolar, monografiyalar mavjud. „Diffuziya zonalarida oʻzgargan tebranishlar“ (Toshkent, „Fan“, 1992, 140 b.) va „Taraqqiyot mezoni“ (Toshkent, „Erk“, 1995, 40 sb) nomli siyosatshunoslik monografiyasi muallifi.

1986-yilda olim o‘zi yaratgan KPSS Dasturining muqobil loyihasini KPSS Markaziy Qo‘mitasiga yuborgan. Uning loyihasi o‘sha davrdagi mavjud rasmiy loyihadan tubdan farq qilgan. Otanazar Arifovning loyihasi eng avvalo, jamiyat taraqqiyotini strategik rejalashtirish metodologiyasi, taraqqiyotni baholash mezonlari bilan ajralib turgan. Olim birinchi bo‘lib tabiatshunoslik metodologiyasida insoniyatning eng so‘ngi yutuqlaridan hisoblangan anʼanaviy strukturaviy-funksional yondashuvga muqobil sifatida funksional-strukturali yondashuvdan foydalangan. U jismoniy tizimlarni oʻrganish boʻyicha oʻz tajribasini siyosiy tizimlar muammolariga tatbiq etgan.

Otanazar Arifov taklif qilgan siyosiy loyiha KPSSdagi voqealarning keyingi rivojlanishida aks etmagan. Shu munosabat bilan 1989-yilda olim KPSS safidan chiqishga qaror qilgan. Chiqish haqidagi bildirishnomasida Otanazar Arifov quyidagi sababni ko‘rsatgan: „KPSS dasturi mening eʼtiqodlarimga zid“. Ayni shu yili Otanazar Arifov Muhammad Solih bilan uchrashgan va 1990-yil boshida Muhammad Solih boshchiligidagi „Erk/Ozodlik“ demokratik partiyasi asoschilari guruhiga qoʻshilgan. O‘shandan beri o‘tkazilgan barcha beshta partiya Qurultoyida Otanazar Arifov Markaziy Kengash aʼzoligi va partiyaning oliy rahbariyatiga saylangan. Otanazar Arifov 2003-yildan hozirgacha partiya Bosh kotibi, Partiya Markaziy Kengashi Kotibiyati mudiri lavozimlarida ishlab kelmoqda.  

Otanazar Arifov „Erk“ partiyasining Dasturi, Ustavi va boshqa asosiy hujjatlari, shuningdek, „Erk“ partiyasi nomidan O‘zbekiston parlamenti tasdiqlash uchun kiritilgan qonun loyihalari tashabbuskori va muallifi. Otanazar Arifov tomonidan tayyorlangan qonun loyihalari orasida, xususan, O‘zbekiston Mustaqilligi Deklaratsiyasi loyihasi (parlament tomonidan 1990-yil 20-iyunda tasdiqlangan), Mustaqil O‘zbekiston Konstitutsiyasining muqobil loyihasi (1992-yil 19-iyunda xalq deputatlari tomonidan parlamentga taqdim etilgan) ham o‘rin olgan.

„Erk“ partiyasiga qarshi repressiyaing birinchi toʻlqini Otanazar Arifovning 1992-yil 22-dekabrda hibsga olinishi bilan yuzaga kelgan. Erta tongda Otanazar Arifovni Ichki ishlar vazirligiga olib ketishadi va kun oxiriga kelib u yerda davlat to‘ntarishiga tayyorgarlik ko‘rganlikda gumonlanib hibsga olinadi. 1992-yil 22-dekabrdan 1993-yil 22-fevralgacha IIVning bir kishilik yerto‘la kamerasida saqlangan va mamlakatni tark etmaslik to‘g‘risidagi tilxat bilan ozod qilingan. Otanazar Arifov „hokimiyatni egallab olish maqsadida fitna uyushtirish“da ayblanib, Oʻzbekiston Oliy sudining 1993-yil 6-avgustdagi hukmi bilan 5 yilga ozodlikdan mahrum etilgan, biroq unga uch yillik sinov muddati belgilangan. 1994-yil 3-martda yana IIV yertoʻlasiga joylashtirilgan va Zangiota tuman sudining 1994-yil 16-martdagi ajrimi bilan jazo besh yillik qamoq jazosi bilan qayta tiklangan va jazoni o‘tash uchun lagerga yuborilgan. 1994-yil 3-noyabrga qadar Otanazar Arifov doimiy ravishda Zarafshon lagerining jazo kamerasida tashrif buyurish, ko‘chirish va yozishmalar, shuningdek, zona mahbuslari bilan muloqot qilish huquqisiz saqlangan. 1994-yil 2-noyabrda respublika markaziy gazetalarida eʼlon qilingan „O.Arifov va boshqalarni afv etish toʻgʻrisida“gi Oʻzbekiston Prezidentining Farmoni bilan afv etilgan va 1994-yil 3-noyabrda ozodlikka chiqarilgan.

1995-yil oxirida hokimiyatning „Erk“ partiyasiga nisbatan repressiv munosabati tufayli yuzaga kelgan uzoq tanaffusdan so‘ng Otanazar Arifov partiya Markaziy Kengashini chaqirgan. Bu partiyaning muzlab qolgan tanasiga jonlantiruvchi turtki bergan va uning faoliyatini tiklashga xizmat qilgan. 1996-yilning yoziga kelib partiya tuzilmalari ancha faol ishlay boshlagan. 1996-yilning kuzida Otanazar Arifov partiya raisi, Markaziy Kengashi va faollarining talablaridan kelib chiqib, partiya Bosh kotibi deb eʼlon qilingan. O‘shandan beri "Erk" partiyasini mamlakat ichkarisida, 2003-yildan esa partiya Bosh kotibi lavozimlarida boshqarib kelmoqda.

1997-yilda O‘zbekistonda Inson huquqlari bo‘yicha mustaqil tashkilot (NOHRU) tashkil etilishiga hissa qo‘shgan. 2001-yilda Otanazar Arifovning tashabbusi bilan ajralmas huquqlarni himoya qilish bo‘yicha „MAZLUM“ tashkiloti tuzilgan. Hozirda Otanazar Arifov „MAZLUM“ tashkiloti asoschisi sifatida inson huquqlarini himoya qilish faoliyati bilan shug‘ullanadi.

Yashash joyi yopiq boʻlishiga qaramay, repressiv siyosiy rejim^{[manba kerak]}, Oʻzbekiston mustaqillik yillarida u oʻzining radio chiqishlari, internet nashrlari, bayonotlari, matbuot va davlat tuzilmalarining doimiy qiziqishi bilan dunyoga shuhrat qozongan demokratiya uchun sodiq kurashchi sifatida barqaror obroʻ qozondi. uning muxolifat faoliyatida. Koʻpgina mutaxassislarning fikriga koʻra^{[manba kerak]} oʻzining chuqur lakonik tezislari uchun keng argumentlarga ega: "Oʻzbekiston sud jarayoniga qatʼiy kirib kelgan jinoyat ishlarini uydirmachilik, jinoyat ishlarining kengayishi koʻrinishini yaratishga qaratilgan. terrorizm, ekstremizm, giyohvand moddalar savdosi ko‘lami".

Toshkent shahrida, oilasi davrasida yashaydi. Turmush o‘rtog‘i Havo Usmonovna Arifova (1946-y.) bilan1963-yildan beri birga. Havo Usmonovna Otanazar Arifov bilan birga yashagan yillarida Toshkent davlat pedagogika institutini tamomlagan (1968) va shundan so‘ng kutubxona ishida ishlagan. 1968-2003-yillarda O‘zbekiston Davlat Jahon tillari universitetida kutubxona mudiri (1980-2003) lavozimida faoliyat yuritgan. Besh farzand (toʻrt oʻgʻil va bir qiz)ni dunyoga keltirib, voyaga yetkazgan. Hozirda farzandlarining barchasi oʻz mustaqil oilalariga ega. 12 nafar nabirasi bor.