Ozarbayjon Respublikasi Taʼlim vazirligi

Ozarbayjon Respublikasi Taʼlim vazirligi (ozarbayjoncha: Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi) — Ozarbayjon Vazirlar Mahkamasi tarkibidagi Ozarbayjonda taʼlim tizimini tartibga soluvchi davlat idorasidir.

Ozarbayjon Respublikasi Taʼlim vazirligi
Maqomi amalda
Ishga tushgan sanasi 18-may 1918-yil
Joylashuvi 49 Khatai Avenue, Boku shahri, Ozarbayjon
Hududiy xizmati Ozarbayjon bayrogʻi Ozarbayjon
Nazir Firudin Gurbanov
Vebsayti www.edu.gov.az
Til(lar)i ozarbayjon tili

Tarix tahrir

Taʼlim vazirligi 1918-yil 18-mayda Ozarbayjon Demokratik Respublikasi mustaqilligini eʼlon qilganida tashkil etilgan davlat idoralaridan biri edi. Xalq taʼlimi vazirligi deb nomlangan birinchi agentlik uchta boʻlimdan iborat edi: umumiy oʻrta ta'lim, oliy va oʻrta maxsus taʼlim, kasb-hunar maktablari. Ozarbayjon Vazirlar Kengashi bu taklifni 1920-yil 30-iyunda maʼqulladi.

 
1920-yilda Parijda tahsil olgan ozarbayjonlik talabalar guruhi

1920-yil 28-aprelda Ozarbayjonda Sovet hokimiyati oʻrnatilgandan soʻng, vazirlik Ozarbayjon SSR Vazirlar Kengashining 1-sonli farmoni bilan Ozarbayjonda Xalq Maorif Komissariyatiga aylantirildi. 1940-yil Vazirlar Kengashi, kasb-hunar muassasalari faoliyatini nazorat qiladigan alohida davlat idorasi Mehnat zaxiralari boʻlimini tashkil etishni maʼqulladi. 1959-yilda hokimiyat tashkilotni 1988-yilgacha faoliyat koʻrsatgan Davlat kasb-hunar taʼlimi qoʻmitasiga aylantirdi. 1959-yilda Vazirlar Kengashi 1964-yildan 1988-yilgacha mustaqil davlat idorasi sifatida faoliyat yuritgan barcha oʻrta va oliy taʼlim muassasalarini oʻz tasarrufiga oʻtkazadigan Oliy va oʻrta maxsus taʼlim qoʻmitasini tashkil etishni maʼqulladi. Vazirlik 1993-yil 3-sentabrda Prezidentning buyrugʻiga binoan Taʼlim vazirligi deb qayta tashkil etildi. Vazirlik toʻgʻrisidagi nizom Prezidentning 2005-yil 1-martdagi farmoni bilan tasdiqlangan. 2013-yilda Mikayil Jabbarov Taʼlim vaziri etib tayinlandi.

Tuzilishi tahrir

Vazirlikni vazir va vazirning uch oʻrinbosari boshqaradi. Boku uchun alohida taʼlim boʻlimi ham mavjud[1]. Vazirlikning funksiyalari quyidagilarni oʻz ichiga oladi, ular bilan cheklanmaydi: taʼlim sohasidagi davlat tartib-qoidalari va siyosatini amalga oshirish, Ozarbayjon taʼlim tizimini rivojlantirish konsepsiyalarini aniqlash va ularni amalga oshirish uchun davlat dasturlarini tayyorlash; fuqarolarning tegishli taʼlim olish huquqlarini himoya qilish, taʼlim muassasalarida tenglik uchun sharoit yaratish; mamlakat fuqarolariga beriladigan taʼlim sifatini taʼminlash; zamonaviy standartlarga muvofiq iqtisodiy va tashkiliy modellarni yaratish; boshqaruvda demokratik mexanizmlarni joriy etish; ixtisoslashgan mutaxassislarni tayyorlashda ishchi kuchiga talab bozorlarini prognoz qilish; taʼlim muassasalarida ilmiy va protsessual salohiyatni oshirish; taʼlim sohasida xalqaro aloqalarni tashkil etish, rivojlantirish va boshqalar[2]. Hozirda Ozarbayjonda 36 ta davlat va 15 ta xususiy universitetlar mavjud. Vazirlik tomonidan eʼlon qilingan hisobotlarda taʼkidlanishicha, 2009-yilda mamlakat miqyosida 20953 nafar bakalavriat talabalari va 3526 nafar aspirantlar universitetlarga oʻqishga kirdilar. Hozirgi kunda ixtisoslashtirilgan oliy oʻquv yurtlarini hisobga olmaganda, oliy oʻquv yurtlarida tahsil olayotgan 104925 nafar bakalavriat va aspirantlar mavjud. Mamlakatdagi universitetlarda 11566 nafar professor va 12616 nafar professor-oʻqituvchilar ishlaydi[3][4].

Manbalar tahrir

  1. „Ministry of Education of Azerbaijan Republic. General information“. Qaraldi: 2010-yil 3-noyabr. [sayt ishlamaydi]
  2. „Tourism Portal. Ministry of Education“. 2011-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 3-noyabr. (Wayback Machine saytida 2011-06-13 sanasida arxivlangan)
  3. „Senior official raps higher education in Azerbaijan“. Baku: 1news.az (2010-yil 18-iyun). 2010-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 3-noyabr.
  4. „Alі Vә Ortа İхtіѕаѕ Tәhsili Sаhәsi Üzrә 2009-Cu İldә Gӧrülmüş İşlәrә Dair Hesaвat“ [Report on Works in Secondary and Higher Education Sector in 2009]. 2011-yil 23-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-noyabr. (Wayback Machine saytida 2011-08-23 sanasida arxivlangan)