P.M.Tretyakov yodgorligi Moskva

Pavel Tretyakov haykali — rossiyalik tadbirkor, filantrop, rus tasviriy sanʼati asarlari kolleksioneri Pavel Tretyakovga oʻrnatilgan yodgorlik. Haykalning ochilish marosimi 1980-yil 29-aprelda ozi asos solgan Tretyakov galereyasi yonida boʻlib oʻtdi. Loyiha mualliflari — haykaltarosh Aleksandr Kibalnikov va meʼmor Igor Rojin[1][2][3].

Hikoya

tahrir

1930-yillarda hozirgi yodgorlik oʻrnida Vladimir Leninning ikkita haykaltarosh tasviri — dohiyning ulkan boshi bor edi. Biri haykaltarosh S.D.Merkurov tomonidan Moskva-Volga kanali uchun yaratilgan tajriba modellaridan birining parchasi edi (1933-yildan oldingi davrlar) va ikkinchisi haykaltarosh N. A. Andreyevning „Lenin — lider“ haykali (1936)[4]. 1939-yilda haykal oʻrniga Sergey Merkurov tomonidan yasalgan Iosif Stalin haykali qoʻyildi, u 1958-yilda sanʼat muzeyi hovlisiga koʻchirildi[5][6].

Tavsifi

tahrir
 
Ilya Repin tomonidan Pavel Tretyakov portreti, 1883-yil

Toʻrt metrli granit haykali tosh tagkursidan oʻsib chiqqandek taassurot uygʻotadi. Filantrop qoʻllarini koʻkragida bogʻlab turgan holda qatʼiy pozada tasvirlangan. U uzun tugmali palto kiygan. Yodgorlikni yasashga 1961-yilda Kibalnikov tomonidan yaratilgan marmar haykal asos boʻlgan. Haykaltarosh filantropning tasvirini Ilya Repin moʻyqalamiga mansub Pavel Tretyakov portretidan olgan[7][8][9]. Haykaltarosh yodgorlik ustida ishlayotganda P.M.Tretyakovning zamondoshlari I.N.Kramskoy, I.E.Repin, S.M.Volnuxin tomonidan yaratilgan portretlarni oʻrgangan.

Manbalar

tahrir
  1. Дроздов 2017.
  2. Сингаевский 2018.
  3. Вострышев 2009.
  4. Ирина Красильникова. Гений места. Ленин? Сталин? Третьяков! // Русское искусство : журнал. — 2019. — № 1. — С. 105—106. Архивировано 14 iyul 2019 года.
  5. Невский архив 1999.
  6. Соболевский 1947.
  7. Доронина 2017.
  8. Кожевников 1983.
  9. Памятники монументального искусства Москвы 2016.

Adabiyotlar

tahrir