Pan-Amerika davra suhbati ittifoqi

Pan Amerika davra suhbatlari Alliance (shuningdek, Alizanza de Mesas Redondas Panamericanas sifatida tanilgan, 1916-yil) ayollar tashkiloti 1916-yil 16-oktabr kuni San-Antonio, Texas Florensiya Terri Grisvold tomonidan tashkil etilgan[1]. Gʻarbiy yarim shar aholisi oʻrtasida tarmoqlar qurish va Amerika qit'asidagi har bir respublikani namoyish etish maqsadida birinchi davra suhbati oʻtkazilib, "Bir kishi hamma uchun va hamma bir kishi uchun" ("una Para Todas y Todas Para Una") shiori ostida tashkil etildi. Tashkilot qismi mahalliy tashkilot sifatida boshlandi, biroq 1920-yillarga kelib Texas boʻylab tarmoqlar paydo boʻla boshladi. Ushbu dastlabki kengayish paytida asosiy hukumat qismi San-Antonioda saqlanib qolindi. 1944-yilga kelib xalqaro davra suhbatlari tashkil etila boshlandi va bu tashkilotga Ittifoq maqomi berildi. Panamerika Davra Suhbatlari Ittifoqi turli boblarni targʻib qilishni birlashtirish maqsadida tuzilgan. Ittifoq partiyasiz, mazhabsiz nodavlat tashkiloti ilmiy va madaniy targʻibot dasturlarini, shu jumladan juda faol stipendiya fondini tashkil qilib, targʻib etadi.

Tarix

Tashkil topishi

Meksika inqilobi koʻplab qochqinlarni Texasning San-Antonio shahriga qochishiga majbur qildi. Ayniqsa, ayollar va bolalar yordamga juda muhtojligi namoyon boʻldi. Florens Terri Grisvold ushbu qochqinlarga oʻz eshiklarini ochib, oziq-ovqat, sogʻliqni saqlash muassasalari va ingliz tili darslarini oʻrgatish maqsadida yordam berish uchun doʻstlarini yigʻish orqali yordam berishga qaror qildi[2]. Grisvold ayollar oʻz hayotlari davomida erkaklar uchun namuna boʻla olishi mumkinligini va koʻrsatishi kerakligini tan oldi. Grisvoldning fikricha, ayollar tarbiyalash va tushunishga koʻproq moyil hisoblanadi. Shu sababli odamlar oʻrtasidagi munosabatlarni yaxshilash uchun ayollar ishtiroki zarur[3]. Grisvold hech qanday tijoriy maqsadlarga ega boʻlmagan va hech qanday milliy hukumat bilan hamjihat boʻlmagan siyosatsiz va mazhabga aloqasi yoʻq, biznesmenlar va siyosatchilar oʻzlarining motivatsiyalari tufayli davlatlar oʻrtasida koʻprik oʻrnatishga yordam berishi mumkinligini tushundi. Uning fikricha, agar u Amerika qit'asidagi ayollar va bolalarga yordam berish va oʻzaro madaniy tushunish va doʻstlikni oʻrnatish uchun ayollarni siyosiy boʻlmagan sa'y-harakatlarda birlashtira olsa, erkaklar ham ushbu harakatga ergashadilar[4]. 16-oktabr 1916-yilda Grisvold Menger mehmonxonasida inauguratsion yigʻilish boʻlib oʻtdi. Yigʻilishda nizom a'zolari Grisvolddan tashqari Meri Burleson Bi ( Karlos xonim ); Ella Dansi Dibrell (Jozef Burton Dibrell xonim); Anna Xertzberg (Eli Xertzberg xonim); Olivia Nolte (Miss Valter Nolte); Meri Pankoast (Xonim Aaron C. "AC" Pancoast) va boshqalar ishtirok etishdi. QISM koʻplab ilhom manbalariga ega edi. Birinchisi, Panamerikaizm, Amerika qit'asi xalqlarining iqtisodiy va madaniy hamkorligi bor edi. Panamerikaizm Amerikaning 21 mamlakatining har biri kamida bitta a'zodan iborat boʻlgan va a'zolar bosh direktorni bir necha yilda bir marta saylaydigan Panamerika Ittifoqidan keyin modellashtirilgan[5]. Shuningdek, qirol Arturning davra suhbati boʻlib oʻtdi, unda bosh boʻlmagan stol barcha a'zolarning tengligini ifodalaydi[6]. Shuningdek, "Bir kishi hamma uchun va hamma bir kishi uchun" shiori "Uch mushketyor " dan olingan boʻlib, shior oʻzaro fidoyilik va ijtimoiy miqyosdagi shaxs tomonidan qoʻllab-quvvatlanadi[6].

Kengayish

Griswold birinchi direktor boʻlib xizmat qildi. 19210-yilda Laredo shahrida ikkinchi boʻlim ochildi va oʻsha yilning oxirida Evgeniya Shuster El Pasoda filialini ochdi. 1922-yilda Ostin shahrida bob hamda davlat tashkiloti tashkil etildi. Grisvold davlat tashkilotiga asos solgan va turli boʻlimlar faoliyatini muvofiqlashtiruvchi birinchi davlat direktori boʻlgan. Boshqa mamlakatlardagi davra suhbatlari 1928-yilda Mexiko shahrida tashkil etilgan birinchi filial bilan davom etdi. 1936-yilda Ángela Acuña de Chacon Kosta-Rikadagi birinchi filialini San-Xose shahrida asos soldi. Keyingi yili Dallas boʻlimiga Ketrin S. Robinson (Stoun J. Robinson xonim) tomonidan asos solindi.

1940-yillarning boshida Emma Gutierrez Suares Meksika filialiga qoʻshildi. Keyinchalik u boʻlimning milliy direktori vazifasiga tayinlandi. 1941-yilda Grisvold vafot etgach, Robinson shtat direktori lavozimiga saylandi. Grisvold sharafiga ushbu mukofot har yili Amerika Qoʻshma Shtatlarida oʻqishni davom ettirmoqchi boʻlgan yosh Lotin Amerikalik ayollariga maktabni tugatgandan soʻng oʻz vatanlariga qaytishlariga imkon berish uchun beriladi. 1944-yilda xalqaro tashkilot Robinson bilan birinchi xalqaro Bosh direktor sifatida Panamerika davra stollari ittifoqi ( ispancha: Alizanza de Mesas Redondas Panamericanas </link> ) Mexiko shahrida tashkil etilgan. 1946-yilga kelib Kuba filiali tashkil etildi va tashkilotning 50 yilligi munosabati bilan Kanada, Gaiti va Venesueladan tashqari Amerikaning barcha mamlakatlarida boʻlimlar tashkil etildi.

Ish

Dastlabki faoliyat va yutuqlar

QISMning dastlabki faoliyatining aksariyati Amerika qit'asi mamlakatlari oʻrtasidagi doʻstona munosabatlarni ragʻbatlantirish uchun dunyo yetakchilari bilan bevosita muloqot qilishdan iborat edi. Misol uchun, 1917-yilda Meksikaning oʻsha paytdagi prezidenti Venustiano Karranza Vilgelm II ga tugʻilgan kuni bilan tabrik yoʻlladi. Bu jarayon Birinchi Jahon urushi paytida edi. QISM bu holat Meksika va boshqa Amerika davlatlari oʻrtasida keskinlikni keltirib chiqarishini his qildi, shuning uchun ular bu holatga noroziliklarini bildirgan holda xat yuborishdi. Belgiya, Fransiya va Kanada davlatlarining rahbarlari QISMga oʻzlarining harakatlari uchun minnatdorchilik xatlarini yuborishdi[7].

Ular mezbonlik qildi va koʻplab rasmiylar tomonidan mehmon qilindi[8]. 1921-yilda ular Meksikada boʻlib oʻtgan Federativ Palatalar Konferentsiyasiga taklif qilindi. Snr. Mariya Tapia ayollar kechasi uchun eskort uyushtirdi[7]. Bu Meksika tarixida birinchi marta ayol kishining bunday yuqori saviyadagi uchrashuvda ishtirok etishiga taklif qilinishidir. Shuningdek, bu vaziyat xalqlar oʻrtasidagi doʻstona munosabatlarni yaxshilash uchun ayollar oʻrtasidagi ijobiy munosabatlardan qanday foydalanishga harakat qilganliklarini koʻrsatadi. 1925-yilda QISM Meksika tashqi aloqalar boʻyicha kotibi Aaron Saezni San-Antonio shahriga taklif qildi[7]. San-Antonio meri Saezning tashrifi sharafiga shahar hokimiyati tepasida Meksika bayrogʻini ko'tardi. Bu jarayon meksikalik amaldorga nisbatan ilk marotaba bunday xushmuomalalik ko‘rsatilishi edi.

Tarbiyaviy harakatlar

Ularning dastlabki yirik loyihalaridan biri Vitte muzeyidagi Meksika san'at koʻrgazmasining homiyligi edi[9]. Koʻrgazma Karnegi korporatsiyasi tomonidan moliyalashtirildi va minglab odamlar ushbu koʻrgazmada ishtirok etdi. Bu Meksikaliklarning Lotin Amerikasi madaniyatlari haqida xabardorligini oshirishga qaratilgan koʻplab harakatlaridan biri edi. Shu maqsadda ular ichki loyihalarni ham amalga oshiradilar. San-Benitodagi davra stolida ular har oy a'zolarni boshqa Panamerika davlati haqida ma'lumot berish uchun muntazam uchrashuvlar oʻtkazishga qaror qilishdi[7]. Boshqa dasturlarga insho tanlovlari ham kiritildi. Tanlovda ishtirokchilar pul mukofotini qoʻlga kiritish imkoniyati uchun Pan Amerika mamlakati haqida insho yozishlari lozim edi[8].

Ularning eng yaxshi yoʻlga qoʻyilgan harakatlaridan yana biri stipendiyalar edi. Ular talabalarga bir million dollardan ortiq pul mukofotlarini berishdi[10]. 1941-yilda Dallas davra suhbati hamshiralar treninglariga homiylik qilish uchun foydalanilgan xotira stipendiyasini boshladi. Bu stipendiyani qabul qiluvchilar oʻz vatanlariga qaytib, Lotin Amerikasida yashovchilarning hayotini yaxshilash uchun oʻz ta'limlaridan foydalanishlari umidida yaratilgan edi[7].

Zamonaviy tashkilot

Bugungi kundagi tashkilotda 1400 ga yaqin boʻlim mavjud boʻlib, ularning har biri oʻz boshqaruv hujjatlariga ega avtonom tashkilot sifatida faoliyat yuritmoqda. Alliiance hali hamon oʻzining stipendiya mablagʻlari bilan faxrlanadi. Ular ichki mablagʻ yigʻish orqali talabalarga berish uchun pul yigʻish maqsadida koʻp vaqt va kuch sarfladilar[11]. Eng diqqatga sazovorlaridan biri 1959-yilda tashkil etilgan Grisvold Memorial stipendiyasidir. Bu Texas universitetida tahsil olayotgan Panamerika davlatlaridan boʻlgan ayollarga beriladi. Birinchisi , Ostindagi Texas universitetida ta'lim va kasbiy yoʻriqnoma boʻlgan Chilining Santyago shahridan Silviya Mirea Valensiya Gutierrez ismli ayolga berildi[12]. 1991-yilda Florens Terri Grisvold jamgʻarmasi oʻzining stipendiya dasturini abadiy saqlab qolish uchun tashkil etilgan. Shaxsiy jadvallar ham oʻz stipendiyalarini topshirishadi.

A'zolar, shuningdek, bir-birlariga Panamerika hayoti haqida ma'lumot berishga harakat qilishadi. Ba'zan bu mamlakatning kiyim-kechaklari, odatlari va taomlarini taqdim etish orqali ma'lumotlar beriladi[13]. Ba'zi jadvallar a'zolarni joriy voqealardan xabardor qilish uchun axborot byulletenlarini tarqatgan. Ular ham oʻz qurultoylarini oʻtkazishda davom etishdi. Ular a'zolar uchun birgalikda sayohat qilish va Lotin Amerikasi madaniyatini birinchi navbatda his qilish imkoniyatidir. 2016-yil 26-29-oktabr kunlari Texasning San-Antonio shahrida tashkilotning 100 yilligi marosimi ikki yilda bir marta oʻtkaziladigan anjumani bilan nishonlandi.

Havolalar

 

• Carla O. (2015). "Alliance of Pan American Round Tables Records". Nettie Lee Benson Latin American Collection. Austin, Texas: University of Texas Libraries. Archived from the original on 20 May 2017. Retrieved 20 May 2017
• Helen B. (June 15, 2010). "Pan American Round Table". Handbook of Texas Online. Denton, Texas: Texas State Historical Association. Archived from the original on 21 September 2015. Retrieved 20 May 2017
• F. Arturo (2006). Dictionary of Latino Civil Rights History. Houston, Texas: Arte Publico Press. p. 340. ISBN 978-1-61192-039-0.
• Ibañez, Manuel (13 March 1966)."La Primera Licencia de Aviacion" The Express and News (in Spanish). San Antonio, Texas. Retrieved 31 December 2016 – via Newspapers.com.
• Mrs. Clyde P. (February 7, 1967). Pan American Round Table Movement (Speech). Meeting of the Pan American Round Table One, Spring Valley Country Club. Dallas, Texas: Pan American Round Tables of Texas Interchange Library. Archived from the original on 5 January 2011. Retrieved 20 May 2017.
• Liliana (April 4, 2016). "100 years of cultivating sisterhood in the Americas". Austin American-Statesman. Austin, Texas. Archived from the original on 20 May 2017. Retrieved 20 May 2017.
• Mary V. (October 3, 1948). "Pan American Round Table, Club of the Week, Studies Peoples, Arts, to Better Relations". Brownsville, Texas: The Brownsville Herald. p. 20. Retrieved 20 May 2017 – via Newspapers.com.