Pokistondagi turklar

Pokistondagi

Pokistondagi turklar Pokistonda yashovchi etnik turk xalqi . Ushbu atamalar, shuningdek, to'liq yoki qisman kelib chiqishi turk boʻlgan Pokistonda tug'ilgan shaxslarga nisbatan ham qoʻllanadi. Pokistondagi turk oʻqituvchilari mamlakatda 25 ta filiali boʻlgan PakTurk xalqaro maktablari va kollejlarida faoliyat yuritadi.[1] 2016-yil holatiga ko'ra, bu maktablarda 100 dan ortiq turk o'qituvchilari dars bergan va ularning oilalari bilan birga 400 nafar turk aholisi borligi aniqlangan.[2][3][4]

1901-yilgi aholini ro'yxatga olish paytida turk qishloqlarining aksariyati borish qiyin boʻlgan tog'li hududlarda boʻlganligini hisobga olsak, haqiqiy soni 10 000 ga yaqin bo'lishi taxmin qilingan.

Tarixi

tahrir

Pokiston mustaqillikka erishgandan so'ng ikki davlat o'rtasida diplomatik aloqalar o'rnatilgach, turk xalqi mustamlakachilikdan keyingi Pokistonga istalgan sonda kela boshlagan, ammo bundan oldin ham ko'plari kelgan. 70-yillarning oxiriga kelib, Turkiyadagi siyosiy zo'ravonlikdan (1976–1980) qochib, bir qancha turklar Pokistonda yashay boshladilar. 

Afg'on urushi (2001-2021)

tahrir

Pokistondagi ko‘p sonli turklar Afg‘oniston urushi paytida “ Haqqoniy” tarmog‘i kabi afg‘on isyonchi guruhlariga aloqadorlikda gumon qilingan va Xayber-Paxtunxva mintaqasidan NATO va Pokiston qo‘shinlariga qarshi jang qilgan.

Taifatul Mansura (“G‘olib mazhab”) nomini olgan turk jihodchi guruhi Afg‘onistondan kirib kelgan bo‘lishi mumkin bo‘lgan Vaziristonda faol jang olib borayotgan bo‘lib, ularning ko‘pchiligi Amerika yirtqich uchuvchisiz samaliyotlarining zarbalari natijasida halok bo‘lgan.[5] Ularning qo'mondoni Abu Zarr uni "xavfli" va "nazorat qilib bo'lmaydigan" deb ta'riflagan Tolibon tomonidan o'ldirilgan. Zarr Afg'onistonda o'ldirilishidan oldin Kavkazdagi mojarolarda qatnashgan. U Al-Qoidaning Turkiyadagi bo'linmasi rahbari sifatida tariflangan.[6]

Ulardan bir nechtasi Mounir Chouka kabi Germaniya fuqaroligiga ega turklar edi. Ulardan ba'zilari Afg'oniston-Pokiston chegarasiga olib kelingan va Pokiston kuchlari bilan otishmada halok boʻlgan Erik Breyninger kabi islomni qabul qilgan va radikallashgan mahalliy nemislarni ham olib kelishgan.[7][8] 2014-yil boshida Pokiston Harbiy-havo kuchlari Shimoliy Vaziristonda uyushtirgan havo hujumida yana uch nafar Germaniya fuqarosi, ehtimol turk millatiga mansub bo‘lishi taxmin qilingan Germaniya fuqarosi halok bo‘lgan va 33 nafar o‘zbek jangarisi ham halok bo‘lgan edi.[9]

Pak-turk maktablari

tahrir

1995-yil aprel oyida Pak-Turk Maarif maktablari va kollejlari ishga tushirildi va turk o'qituvchilari ishga qabul qilindi.[10][11]

Taniqli insonlar

tahrir
  • Abul A'la Maududiy, islom olimi, islomchi mafkurachi, musulmon faylasufi, huquqshunos, tarixchi, jurnalist
  • Odil Murod - pokistonlik kino prodyuseri va aktyori
  • Atif Bashir, Germaniyada tug'ilgan, otasi pokistonlik va onasi turkiyalik futbolchi, Pokiston milliy futbol jamoasida o'ynaydi .
  • Alez Nasser, aktrisa va model
  • Tipu Sharif, aktyor va qo'shiqchi-bastakor
  • Vohid Murod - pokistonlik kino aktyori, prodyuser va ssenariy muallifi

Manbalar

tahrir