Psixosotsiologiya

Psixosotsiologiya yoki psixo-sotsiologiya — bu psixologiya va sotsiologiya uchun umumiy muammolarni oʻrganadigan fan, shuningdek, shaxsning xatti-harakatiga shaxs mansub boʻlgan guruhlar taʼsirini oʻrganadi.^[1] Masalan, jinoyatchilarni oʻrganishda psixologiya jinoyatchining tarbiyasi bilan shakllangan jinoyatchi shaxsini oʻrganadi. Sotsiologiya butun guruhning xatti-harakatlarini oʻrganadi: jinoiy guruh aʼzolarni yollashda foydalanadigan usullar va guruhning vaqt oʻtishi bilan oʻzgarishi va oshqalar. Psixosotsiologiya jinoyatchining xulq-atvorini oʻrganadi, uning oʻzi mansub boʻlgan guruhni, masalan, bir mahallada yashovchi yoshlar xulq-atvorini oʻrganadi.^[2]

Boshqalarning psixologiyasiga taʼsir koʻrsatadigan koʻplab ijtimoiy omillar mavjud. Bunga misol qilib ijtimoiy guruhlarni keltirish mumkin. Biror kishi oʻzi xohlagan guruhga qabul qilinadimi yoki yoʻqmi, bu ularning oʻzlari va atrofidagi odamlar haqidagi fikrini oʻzgartiradi. Yoshlik davridagi doʻstlik nafaqat psixologik rivojlanish, balki ijtimoiy koʻnikmalar va ijtimoiy xulq-atvor bilan ham bogʻliq.^[3] Jamiyatdagi umumiy qonunlar ham xuddi shunday. Biror kishining guruhi ularga boʻysunishga qaror qiladimi yoki yoʻqmi, bu oʻsha shaxsning qonunga va butun guruhga boʻlgan nuqtai nazariga taʼsir qiladi. Odamlarning xatti-harakati yoki nutqi boshqalarning jamiyatda ularga qanday qarashini belgilaydi. Masalan, odamlar oʻzlarining tajribalariga va boshqalar ularga aytganlariga qarab hokimiyatni turli yoʻllar bilan koʻrishlari mumkin. Shu sababli, odamlarning hokimiyat haqidagi ijtimoiy bilimlariga asoslanib, ularning fikr va gʻoyalari juda farq qiladi.^[4]

Har bir insonning oʻziga xos va shaxsiy psixologik fikrlash jarayoni mavjud boʻlib, ular atrofidagi dunyoni tahlil qilish uchun foydalanadilar. Odamlar oʻzlarining psixologik fikrlash jarayoniga nisbatan sotsiologik omillarni oʻz ichiga oladi va qayta ishlaydi. Bu munosabatlar bir-biri bilan oʻzaro bogʻliqdir, chunki jamiyat odamlarning fikrlash usullarini oʻzgartirishi mumkin, shu bilan birga jamiyat jamiyatdagi shaxslarning tashqi psixologik tafakkuriga ham taʼsir qilishi mumkin.^[5] Shu sababli, psixologiya sotsiologga odamlarning xatti-harakatlarida ijtimoiy faktlarning keng tarqalgan taʼsirini koʻrishga yordam berishda qanday muhim ahamiyatga ega ekanligini koʻrish mumkin.

Manbalar

↑ Psychosociology, Merriam-Webster
↑ What is Psychosociology (Wayback Machine saytida 4-mart 2016-yil sanasida arxivlangan), Espace Pédagogique Claroline Université montpellier 2.
↑ Thomas J, Berndt (1982). „The Features and Effects of Friendship in Early Adolescence“. Child Development. 53-jild, № 6. 1447–1460-bet. doi:10.2307/1130071. JSTOR 1130071.
↑ Diesing, Paul (1991). „How Does Social Science Work?“. How Does Social Science Work?. University of Pittsburgh Press. 273–300-bet. JSTOR j.ctt5hjpmm.13.
↑ Bandura, Albert (1-avgust 2001-yil). „Social Cognitive Theory of Mass Communication“. Media Psychology. 3-jild, № 3. 265–299-bet. doi:10.1207/S1532785XMEP0303_03. ISSN 1521-3269.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()

[1] Psychosociology, Merriam-Webster

[2] What is Psychosociology (Wayback Machine saytida 4-mart 2016-yil sanasida arxivlangan), Espace Pédagogique Claroline Université montpellier 2.

[3] Thomas J, Berndt (1982). „The Features and Effects of Friendship in Early Adolescence“. Child Development. 53-jild, № 6. 1447–1460-bet. doi:10.2307/1130071. JSTOR 1130071.

[4] Diesing, Paul (1991). „How Does Social Science Work?“. How Does Social Science Work?. University of Pittsburgh Press. 273–300-bet. JSTOR j.ctt5hjpmm.13.

[5] Bandura, Albert (1-avgust 2001-yil). „Social Cognitive Theory of Mass Communication“. Media Psychology. 3-jild, № 3. 265–299-bet. doi:10.1207/S1532785XMEP0303_03. ISSN 1521-3269.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]