Puls (lot. pulsus — turtki) — tomir urishi. Yurak qisqarishi natijasida qon tomirlarining ritmik tebranishi; kengayib, torayishi. Arterialvenoz va kapillyar Puls. tafovut etiladi. Odatda, bilak arteriyasi puls eng katta amaliy ahamiyatga ega.

Sogʻlom kishilarda Pulsning tezligi yurak qisqarishi tezligiga moye boʻlib, bir min.da 60—80 marta tomir urishiga teng . Yurakning bir min.da 90 mar-tadan ortiq qisqarishi taxikardiya, 60 martadan kam qisqarishi — bradikar-diya deb ataladi. Yurakning baʼzi kasalliklarida Puls yurak qisqarishi tezligidan kam boʻlishi mumkin — Puls defitsita. Puls bolalarda kattalarga nisbatan ortiqroq, qiz bolalarda oʻgʻil bolalarga nisbatan birmuncha ortiqroq, tunda kunduziga nisbatan kamroq boʻladi.

Jismoniy mehnat qilganda, nervemotsional reaksiyalarda Puls ortadi.

Normal holatda P. ritmik (bir tekis), yaʼni P. toʻlqinlari maʼlum vaqt oraligʻida sodir boʻladi. Yurak ritmining buzilishi aritmiya deb ataladi (qarang Yurak-tomir sistemasi), bunda P. toʻlqinlari bir xil vaqt oraligʻida notekis boʻladi. P.ning tarangligi ar-terial qon bosimiga bogʻliq, gipertoniyada goyatda kuchayadi, gipotoniya va yurak kasalliklarida boʻshashadi. P.ning toʻliq yoki toʻliq emasligi yurak qisqarishi kuchiga bogʻliq. P.ning boshqa oʻziga xos koʻpgina xususiyatlarini bilish vrachga bemorning ahvoli haqida maʼlumot beradi.[1]

Pulse (lat. Pulsus - impulse) - pulse. Rhythmic oscillations of blood vessels as a result of heart contraction; expand and contract. Arterialvenous and capillary P. are distinguished. In general, the carotid artery P. is of the greatest practical importance.

In healthy people, the rate of P. is proportional to the rate of heart contraction, which is 60-80 beats per minute.  A contraction of the heart more than 90 times per minute is called tachycardia, and a contraction of less than 60 times per minute is called bradycardia.  In some heart diseases, P. may be slower than the heart rate - P. deficit.  P. is more common in children than in adults, slightly higher in girls than in boys, and less common at night than during the day.
During physical exertion, P. increases in nerve-emotional reactions.
Normally, P. is rhythmic, meaning that P. waves occur over a period of time.  Cardiac arrhythmias are called arrhythmias (see Cardiovascular system), in which P. waves are uneven over the same period of time.  P. tension depends on arterial blood pressure, is exacerbated in hypertension, and is relieved in hypotension and heart disease.  The completeness or incompleteness of P. depends on the force of contraction of the heart.  Knowing many of the other characteristics of P. allows the doctor to provide information about the patient's condition
  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil