Qizil ratusha (nemischa: [ˈʁoːtəs ˈʁaːtˌhaʊs], Red City Hall) — Berlinning Rathausstraße hududida Aleksandrplatz yaqinidagi Mitte tumanida joylashgan shahar hokimiyati. Bu Berlin shtatini boshqaruvchi merining va hukumatining (Berlin Senati) uyidir. Belgilangan binoning nomi qizil klinker gʻishtli fasad dizaynidan kelib chiqqan.

Qizil ratusha

Berlinning qizil ratushasi
Qizil ratusha is located in Central Berlin
Qizil ratusha
Script error: The function "label" does not exist. joylashuvi
Umumiy maʼlumot
Meʼmoriy uslubi Renessans uslubi
Joylashuvi Berlin, Germaniya
Koordinatalar 52°31′07″N 13°24′30″E / 52.51861°N 13.40833°E / 52.51861; 13.40833 G OKoordinatalari: 52°31′07″N 13°24′30″E / 52.51861°N 13.40833°E / 52.51861; 13.40833 G O
Dizayn va konstruksiya
Meʼmor Hermann Friedrich Waesemann
Qizil ratusha

Tarixi tahrir

Ratusha 1861-1869-yillarda Shimoliy Italiya Uygʻonish davri uslubida Hermann Fridrix Vaesemann tomonidan qurilgan. U Thornning Old Town Hall (hozirgi Toruń, Polsha) namunasida barpo etilgan, minora arxitekturasi esa Fransiyadagi Notr-Dam de Laon sobori minorasini eslatadi. Ratusha oʻrta asrlardan qolgan bir nechta alohida binolarni oʻrnida yaratilgan va hozir butun shahar blokini egallaydi.

Bino Ikkinchi Jahon urushida Ittifoqchilarning bombardimonidan jiddiy zarar koʻrgan va 1951-1956-yillardagi dastlabki rejalarga muvofiq qayta qurilgan. Bomba portlashdan omon qolgan va Parochialstrassedagi Feuersozietät munitsipal yongʻindan sugʻurtalashning bosh ofisi boʻlgan Neues Stadthaus 1948-yil sentyabrigacha Berlinning urushdan keyingi barcha sektorlari uchun vaqtinchalik shahar hokimiyati boʻlib xizmat qildi. Oʻsha vaqtdan keyin u faqat sovet sektoriga xizmat qilgan. Rekonstruksiya qilingan Ratusha binosida oʻsha paytda Sovet sektorida joylashgan boʻlib, Sharqiy Berlin, Ratusha Schöneberg esa Gʻarbiy Berlin shahar hokimiyatlari uchun maʼmuriy markaz rolini oʻynagan. Germaniya qayta birlashgandan soʻng, qayta birlashtirilgan Berlin maʼmuriyati 1991-yil 1-oktyabrda rasman Ratushaga koʻchib oʻtdi.

Yangi Ratusha metro stansiyasi qurilishi arafasida yaʼni, 2009-2011-yillar oraligʻida uning atrofida arxeologik qazishmalar olib borildi. Bu Berlinning oʻrta asrlar meriyasining kutilmagan darajada yaxshi saqlanib qolgan XIII asrga oid qoldiqlarini topishga imkon berdi[1]. Binobarin, qoldiqlarni asrab-avaylash va ularni „arxeologik darcha“ sifatida ommaga taqdim etish uchun keng kirish darvozalaridan voz kechgan holda stansiya loyihasi butunlay qayta ko‘rib chiqildi. Texnik va moliyaviy sabablarga koʻra ushbu oynani qurish boʻyicha ishlar qoldirildi va ochilish vaqtida arxeologik qazishmalar jamoatchilikka koʻrinmaydigan qilib loyihalandi[2].

Manbalar tahrir

  1. „Rotes Rathaus“ (inglizcha). The PRG U5 (2020-yil 10-oktabr). 2022-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-sentabr 2022-yil.
  2. Aulich, Uwe „Neue U-Bahnstation der U5 "Rotes Rathaus" in Berlin-Mitte wird Archäologie-Bahnhof“ (nemischa). berliner zeitung (2016-yil 7-sentabr). Qaraldi: 23-sentabr 2022-yil.

Havolalar tahrir