Roman Dzindzichashvili (gruzincha: რომან იაკობის-ძე ჯინჯიხაშვილი, 1944-yil 5-mayda tugʻilgan) — amerikalik shaxmatchi. U 1977-yilda FIDE tomonidan grossmeyster unvoniga sazovor boʻlgan.

Roman Dzindzichashvili
Mamlakati Sovet ittifoqi (1976-yilgacha)

Isroil (1976−1984-yilgacha)

AQSH (1984-yildan)
Tugʻilgan sanasi 1944-yil 5-mayda tugʻilgan

Tbilisi, Gruziya SSR, Sovet ittifoqi
Unvoni Grossmeyster (1977-yil)
FIDE reytingi 2550 (2022-yil)
Yuqori reytingi 2595 (1978-yil)

Hayoti va faoliyati tahrir

Gruziya SSRning Tbilisi shahrida gruzin yahudiylari oilasida tugʻilgan. Dzindzichashvili 1962-yilda oʻsmirlar oʻrtasidagi, Sovet Ittifoqi chempionatida va 1966-yil va 1968-yillarda universitet chempionatida gʻolib chiqdi. 1970-yilda FIDE tomonidan xalqaro shaxmat ustasi unvoni olgan. U 1976-yilda SSSRdan Isroilga joʻnab ketdi va 1977-yilda grossmeyster unvonini qoʻlga kiritdi. Uning faoliyatidagi eng yaxshi koʻrsatkichlaridan biri 1977/1978-yillardagi 53-Xastings shaxmat festivalida gʻolib chiqani edi. U 14 balldan 10½ ball toʻpladi va sobiq jahon chempioni Tigran Petrosyandan toʻliq bir ochko oldinda boʻldi. 1979-yilda u Qoʻshma Shtatlarga joʻnab ketdi va keyingi yili Lone Pine turnirida gʻolib chiqdi. U 1984-yilda shaxmat olimpiadasida AQSh terma jamoasi vakili boʻlgan.

U 1983-yil va 1989-yillarda ikki marta shaxmat boʻyicha AQSh chempionatida gʻolib chiqdi va har safar boshqa ikki oʻyinchi bilan chempionlikni boʻlishib oldi. U qisqa muddat New-Yorkdagi Vashington-skver bogʻida istiqomat qildi. U 1980-yillarda shaxmat bilan shugʻullanib, u yerda mashhur boʻlib, yangi shaxmatchilar bilan birga blits oʻynab tirikchilik qildi. U 1993-yilda „Bobby Fischerni qidirish“ filmida Kamo rolini oʻynagan. U, shuningdek, 1980-yillarda Vashington Skver-parkida shaxmat haqida suratga olingan „Qirol boʻlgan odamlar“ hujjatli filmida qisqacha rol oʻynagan.

Dzindzichashvili taniqli shaxmat nazariyotchi va shaxmat murabbiyi hisoblanadi. Uning shogirdlari orasida AQShning besh karra chempioni Gata Kamskiy va Yevgeniy Perelshteyn bor. Hozirda u Chess.com sayti uchun oʻquv videolarini ishlab chiqaradi[1].

1993-yilda boshlangan Chess.net internet shaxmat serveri loyihasi asoschilaridan biri boʻlgan. U 2008-yil fevral oyida Sharqiy havaskorlar jamoasi turnirida gʻolib chiqqan „GGG“ jamoasida uchinchi shaxmat taxtasida oʻynadi. 

Dzindzichashvili 1991-yil va 1993-yillarda Fritz kompyuter dasturiga qarshi bir qator tezkor oʻyinlar oʻynagan. Birinchi oʻyinda u dasturni atigi 28 ta harakatda yutdi.

Dzindzichashvili va Fritz kompyuteri, 1991-yil

1.d4 e6 2.e4 d5 3.e5 c5 4. Nf3 Nc6 5. Bd3 cxd4 6,0-0 Bc5 7. Re1 Nge7 8. Nbd2 0-0 9. Bxh7+ Kxh7 10. Ng5+ Kg6 11. Qg4 Nxe5 12. Rxe5 f5 13. Qg3 Rf7 14. Ndf3 Qh8 15. Nh4+ Qxh4 16. Qxh4 Rf8 17. Qh7+ Kf6 18. Nf3 Ng6 19. Bg5+ Kf7 20. Qh5 Rh8 21. Rxf5+ Kg8 22. Qxg6 exf5 23. Bf6 Rh7 24. Re1 d3 25. Re8+ Bf8 26. Ng5 Rh6 27. Rxf8+ Kxf8 28. Qf7#

2008-yil 3—7-mart kunlari navbatdagi kompyuter dasturiga qarshi oʻyinda, Dzindzichashvili Rybka kompyuter dasturiga qarshi 8 oʻyindan iborat shaxmat seriyasini oʻynadi. Seriya 4:4 hisobidagi durang bilan yakunlandi. Javob oʻyini 2008-yil 28-iyulda oʻtkazildi, yakunda sakkizta protsessorda ishlaydigan Rybka gʻalaba qozondi (1 gʻalaba va 3 durang)[2].

Manbalar tahrir

  1. Van Fondern. Roman Dzindzichashvili – Sein Aufstieg zur Weltspitze (German). Hollfeld, 1982. ISBN 90-901161-2-5. 
  2. Kaufman, Larry. „The Dzindzi – Rybka 3 Handicap Match“. ChessBase News (9-avgust 2008-yil).