Roman Grigorovich Kupchinskiy (ukrain:Roman Grigorovich Kupchinskiy; 1894-yil 24-sentyabr Roshadiv[1] – 1976-yil 10-iyun[2] Ossining) – ukrainalik shoir, yozuvchi va jurnalist.

Faoliyati

tahrir

Roman Kupchinskiy Roshadiv qishlogʻida tugʻilgan[1]. 1896-yilda oilasi bilan birga Kadlubiska qishlogʻiga koʻchib oʻtgan, chunki otasi cherkov ruhoniysi bolgan[3]. 1911-yildan gimnaziyada oʻqigan va 1913-yilda Przemyśl tumanidagi oʻrta maktabni tugatgan[4]. Keyin 1914-yilgacha Lvovdagi yunon katolik diniy seminariyasida tahsil olgan[5].

Urush davrida

tahrir

Birinchi jahon urushi boshida Ukraina legioniga koʻngilli sifatida xizmat qilgan[6]. U yerda madaniyat va maorifni tashkil etish, varaqalar va jurnallar chiqarish bilan shugʻullangan. 1915-yildan Levko Lepkiy (Levko Silvestrovich Lepkiy; 1888–1971), Antin Lototskiy (Antin Lvovich Lototskiy; 1881–1949) va Stepan Charnetskiy (Charnet189) bilan Ukraina legioni matbuot boʻlimi muharriri.

Uning birinchi sheʼri 1915-yilda Venadagi The Herald of the Zeitschrift Der Herold der Union für die Befreiung der Ukraine jurnalida nashr etilgan[7]. 1918-yilga kelib porushchik unvoni bilan harbiy xizmatda polk adyutanti darajasiga koʻtarilgan va koʻplab qoʻshiqlar yozib, bastalagan. 1919-yilda Gʻarbiy Ukraina Xalq Respublikasining Ukraina Galisiya armiyasining askari va 1920-yil iyul oyida harbiy asir sifatida Tuchola shahrida interniratsiya qilingan[8].

Urushdan keyingi davrda

tahrir

1921-yil fevral oyida ozodlikka chiqqandan soʻng, 1921-yildan 1922-yilgacha Vena universitetida[9] va 1922-yildan 1924-yilgacha Lvovdagi Maxfiy Ukraina universitetida (Taemniy ukraínskiy universitet) falsafa boʻyicha tahsil olgan. U yerda sobiq oʻrtoqlar va rassomlar, jumladan Pavlo Kovshun (Pavlo Maksimovich Kovjun; 1896-1939) bilan birgalikda Mitussa (Mitusa) rassomlar guruhini tuzgan[10] va Mitussa gazetasi tahririyat hay’ati aʼzosi boʻlgan.

Shuningdek, 1921-yildan 1939-yilgacha Lvov „Chervona kalina“ nashriyot kooperativining hammuassisi va muharriri boʻlgan. 1924-1939-yillarda Dilo gazetasi muharriri[11], 1933-1939-yillarda esa Lvovdagi I. Franko yozuvchilar va jurnalistlar jamiyati raisi. Ikkinchi jahon urushi paytida Krakovda yashagan va Ukraina nashriyotida ishlagan.

Urush tugagach, avval Myunxenga[12], u yerdan esa 1949-yilda AQShga koʻchib oʻtgan. Nyu Yorkda „Svoboda“ gazetasining „Kun javoblari“ ruknini boshqargan va 1952-yilda hammuallif va 1958-yildan 1960-yilgacha Amerika Ukraina Jurnalistlari Ittifoqining raisi[13]. Nyu Yorkning Ossining qishlogʻida uzoq davom etgan kasallikdan soʻng 81 yoshida vafot etgan va Nyu Jersey shtatining South Bound Brook shahridagi St. Andrew qabristoniga dafn qilingan.

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 Tarnavsʹka, Marta. Ukrainian Literature in English, 1966-1979: An Annotated Bibliography (en). Canadian Institute of Ukrainian Studies Press, 2010 — 248-bet. ISBN 978-1-894865-11-1. Qaraldi: 2024-yil 19-mart. 
  2. „Kupchynsky, Roman“. www.encyclopediaofukraine.com. Qaraldi: 2024-yil 19-mart.
  3. Ірина. „Купчинський Роман“ (uk). Тернопільська обласна бібліотека для молоді (2021-yil 25-yanvar).
  4. Vony proslavyly nash kraĭ: bibliohrafichnyĭ posibnyk (uk). Pidruchnyky & posibnyky, 2002 — 56-bet. ISBN 978-966-562-690-9. Qaraldi: 2024-yil 19-mart. 
  5. Збірник праць Науково-дослідного центру періодики (uk). Науково-дослідний центр періодики, 1995 — 340-bet. Qaraldi: 2024-yil 19-mart. 
  6. „Роман Купчинський: біографія та творчість співця слави січових стрільців“ (uk). Стожари (2022-yil 29-sentyabr). Qaraldi: 2024-yil 19-mart.
  7. Lyt͡sari ridnoho krai͡u (uk). Vydavnycho-polihrafichne t-vo "Vik", 2007 — 171-bet. ISBN 978-966-550-129-9. Qaraldi: 2024-yil 19-mart. 
  8. „КУПЧИНСЬКИЙ РОМАН ГРИГОРОВИЧ“. resource.history.org.ua. Qaraldi: 2024-yil 12-mart.
  9. Bodnaruk, Ivan. Miz︠h︡ dvoma svitamy: vybrani statti pro ukraïnsʹkykh pysʹmennykiv (uk). Ukraïnsʹkyĭ kulʹturolohichnyĭ t︠s︡entr, 1996 — 63-bet. Qaraldi: 2024-yil 19-mart. 
  10. „Література в Західній Україні (до 1939 року) - Українська література за межами України - Сучасна українська література“ (uk-UA). Українська література. Qaraldi: 2024-yil 19-mart.
  11. Вісник Житомирського державного університету імені Івана Франка (uk). Редакційно-видавничий відділ Житомирського державного університету імені Івана Франка, 2008 — 189-bet. Qaraldi: 2024-yil 19-mart. 
  12. Савчук, М. В.. Купчинський Роман Григорович (uk). Інститут енциклопедичних досліджень НАН України. ISBN 978-966-02-2074-4. 
  13. „КУПЧИНСЬКИЙ Роман Григорович“ (uk). Тернопільщина (2017-yil 13-mart). Qaraldi: 2024-yil 12-mart.

Havolalar

tahrir