Ryazan — Rossiya Federatsiyasidagi shahar, Ryazan viloyati markazi. Oka daryosi boʻyida. Yirik pristan. Temir yoʻl tuguni. Aholisi 533,1 ming kishi (1998). Mashinasozlik (stanoksozlik, "Tyajpressmash", "Ryazselmash") i.ch. birlashmalari, avtomobil agregatlari, avtomobil apparaturasi, elektron priborlar, hisoblashanalitik mashinalar, isitish priborlari, neftni qayta ishlash, kimyoviy tola, kartonruberoid zdlari, qurilish materiallari i.ch., oziq-ovqat, yengil va yogʻochsozlik sanoati korxonalari ishlab turibdi. 2 ilmiy tadqiqot instituti, 4 oliy oʻquv yurti, 3 teatr, tarixiymeʼmoriy muzeyqoʻriqxonasi, badiiy muzey, I.P.Pavlov uymuzeyi bor. R. yilnomalarda birinchi marta 1095-yildan tilga olingan. Dastlab Ryazan knyazligi markazi R. deb atalgan va hozirgi R.dan 50 km jan.sharqsa boʻlgan. Shahar 1237-yilda moʻgʻullar tomonidan vayron qilingan. 14-asr oʻrtalarida knyazlik markazi Pereyaslavl—Ryazanskiy shahriga koʻchirilgan (bu knyazlik 1521-yilda Moskva davlati tarkibiga qoʻshildi). Shahar 1778-yildan R. deb atala boshlagan. 1778—1929-yillarda Ryazan gubernyasi markazi. 19-asr oʻrtalarida R.da choʻyan quyish hamda yogʻ korxonalari va boshqa qurilgan. 1929—30 yillarda R. Moskva viloyati okrug markazi, 1937-yildan viloyat markazi. Meʼmoriy yodgorliklardan Kreml ansambli tarkibida: Xristorojdestvenskiy (15-asr, 19-asr), Arxangelskiy (16-asr), Uspeniye (17-asr) soborlari, Arxiyepiskop palatalari (17-asr), Spas monastiri majmui (17— 18-asrlar), 17-asrga oid bir qancha cherkovlar, klassik uslubdagi binolar, kasalxonalar (19-asr boshlari), savdo rastalari (19-asrning 1-yarmi) va boshqa saqlangan.[1]

Manbalar tahrir

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil