Saboh al-Ahmad al-Jobir as-Saboh

(Sabah as-Sabahdan yoʻnaltirildi)

Saboh al-Ahmad al-Jobir as-Saboh (6.6.1929 – 29.9.2020;[1] arabcha: صباح الأحمد الجابر الصباح) – Quvayt amiri. 2006-yil 26-yanvarda Milliy Assambleya (Parlament) tomonidan uning nomzodi tasdiqlangan va u mamlakat amiri etib tasdiqlangan. Bunga qadar Quvayt Bosh vaziri edi[2][3]. Hukmronligi boshida bir qator demokratik islohotlarni amalga oshirdi. Ayollarning erkin ovoz berishi va davlat organlarida ishlashiga ruxsat berildi, ommaviy axborot vositalarining erkinligi taʼminlandi.

Saboh al-Ahmad al-Jobir as-Saboh
صباح الأحمد الجابر الصباح
Quvayt amiri
Mansab davri
2006-yil – 2020-yilgacha
Oʻtmishdoshi Saʼd as-Saboh
Vorisi Navvof as-Saboh
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 6-iyun 1929-yil (1929-06-06) (94 yosh)
Al-Quvayt
Vafoti 29-sentyabr 2020-yil(2020-09-29)
(91 yoshda)
Al-Quvayt

Al-Muborakiya maktabida tahsil olgan[4]. U Quvayt tarixidagi birinchi axborot vaziri va ikkinchi tashqi ishlar vaziri[5][6]. U Quvayt Tashqi ishlar vazirligini qirq yil davomida boshqargan va shu vaqt mobaynida mamlakat tashqi siyosatiga rahbarlik qilgan[7]. 2006-yil 29-yanvarda Quvayt davlatida hukumat jilovini oʻz qoʻliga oldi va sogʻligʻi tufayli hokimiyatdan voz kechgan Shayx Saad Al-Abdulloh Al-Salim Al-Sabah oʻrniga oʻtirdi[7][8][9][10]. Milliy Kengash 2006-yil 24-yanvarda uni mamlakat amiri etib tasdiqladi[11][12]. Milliy Majlis aʼzolari bir ovozdan vaʼda berdilar. 2006-yil 29-yanvarda boʻlib oʻtgan maxsus majlisda konstitutsiyaviy qasamyodga keltirilgan[13].

Uning hukmronligi davrida Quvayt ayollari oʻz siyosiy huquqlariga ega boʻldilar[14][15][16]. Hukmronligi davrida boʻlib oʻtgan uchinchi parlament saylovlarida ayollarning birinchi marta Milliy Assambleyaga aʼzo boʻlib kirishida va ayollarning harbiy korpusga kirishiga ruxsat berdi[17][18][19].Quvaytda muddatli harbiy xizmat va majburiy harbiy tartibni tikladi[20][21].

2014-yil 9-sentyabrda Birlashgan Millatlar Tashkiloti uni „Insonparvarlik ishlari boʻyicha yetakchi“ unvoni bilan taqdirladi va Quvayt amirligini „Inson qadri taʼminlanishi boʻyicha yetakchi mamlakat“ deb atadi[22]. U „arab va jahon diplomatlarining shayxi“ va „Quvayt diplomatiyasining yetakchsi“ deb atalgan[23][24][25]. Kuzatuvchilarning fikricha, u oʻz hukmronligi davrida islohot siyosatini olib bordi, demokratik hayot mustahkamlandi, ommaviy axborot vositalari erkinligi oshdi, gazetalar va media platformalar keng tarqaldi va Quvaytda tanqid maydoni kengaydi[26][27].

2020-yil 18-iyulda Shayx Saboh jarrohlik amaliyotidan oʻtdi.

2020-yil 23-iyul kuni Shayx Saboh al-Ahmad davolanish uchun Amerika Qoʻshma Shtatlariga borgan. Reuters axborot agentligining xabar berishicha, Minnesota shtatining Rochester shahridagi Mayo klinikasi mamlakatdagi eng yaxshi shifoxonalardan birida davolandi. Quvayt axborot agentligi Shayx Sabohning sogʻligʻi barqaror ekanligini maʼlum qildi[28].

29-sentyabr kuni vafot etgan. 30-sentabr kuni Quvaytga yetib keldi va peshin namozidan keyin Sulaybixat qabristoniga dafn qilindi. Shu kuni shom namozidan soʻng Shayx Saboh al-Ahmad uchun masjidi Haram va Paygʻambar masjidida ham sirtdan namoz oʻqildi[29][30]. 1-oktabr kuni peshin namozidan keyin Al-Aqso masjidida ham namoz oʻqildi[31].

Manbalar tahrir

  1. https://m.kun.uz/news/2020/09/29/kuvayt-amiri-vafot-etdi
  2. Noviy emir Kuveyta Saad al-Abdalla as-Salem as-Sabax otryoksya ot posta glavi gosudarstva po prichine ploxogo zdorovya
  3. Эмир Кувейта намерен отречься от престола, 20–fevral 2015–yilda asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 20–fevral 2015–yil{{citation}}: CS1 maint: date format ()
  4. "صاحب السمو الشيخ صباح الأحمد الجابر الصباح أمير دولة الكويت وقائد مسيرتها"، إصدار: مركز البحوث والدراسات الكويتية.
  5. „واحد وعشرون وزيرًا للاعلام تعاقبوا على الوزارة وتنكبوا مسؤوليتها منذ استقلال الكويت“، وكالة الأنباء الكويتية (كونا) – 19 تشرين الثاني (نوفمبر) 2011.
  6. "الشيخ صباح الأحمد الصباح: قائد إنساني"، إصدار: مركز المعلومات والأبحاث – وكالة الأنباء الكويتية.
  7. 7,0 7,1 „حقائق عن الكويت“، هيئة الإذاعة البريطانية (بي بي سي) – 12 حزيران (يونيو) 2017.
  8. „الشيخ سعد تنحى عن الإمارة.. وتزكية الشيخ صباح الأحمد لمنصب الأمير“، جريدة الرياض السعودية – 25 كانون الثاني (يناير) 2006.
  9. „الشيخ سعد العبد الله السالم الصباح أمير دولة الكويت يتنازل عن مسند الإمارة“، شبكة الجزيرة.
  10. „أمير البلاد الشيخ سعد العبد الله السالم الصباح يتنازل عن مسند الإمارة بكتاب رسمي“، وكالة الأنباء الكويتية (كونا) – 24 كانون الثاني (يناير) 2006.
  11. „أهم الأحداث التي جرت في دولة الكويت في العام 2006“، وكالة الأنباء الكويتية (كونا) – 22 كانون الأوّل (ديسمبر) 2006.
  12. „مجلس الوزراء الكويتي يزكّي الشيخ صباح الأحمد الصباح أميرًا للبلاد“، وكالة الأنباء الكويتية (كونا) – 24 كانون الثاني (يناير) 2006.
  13. „سمو أمير البلاد الشيخ صباح الأحمد أوّل أمير يؤدي القسم أمام مجلس الأمة منذ 1965“، وكالة الأنباء الكويتية (كونا) – 29 كانون الثاني (يناير) 2006.
  14. "المرأة الكويتية ناخبة ونائبة – وفاء جوهر"، مجلة العربي، عام: آب (أغسطس) 1999.
  15. "المرأة الكويتية… خطوة للأمام – سعدية مفرّح"، مجلة العربي، عام: أيلول (سبتمبر) 2005.
  16. "حوار فوق السحاب مع صاحب السمو الشيخ صباح الأحمد الجابر الصباح"، وزارة الإعلام – دولة الكويت، أجرى الحوار يوسف عبد الحميد الصقر – 28 حزيران (يونيو) 2005.
  17. „مسيرة طويلة من المطالبات اثمرت بحصول المرأة الكويتية على حقوقها السياسية“، وكالة الأنباء الكويتية (كونا) – 15 أيّار (مايو) 2013.
  18. „الكويت تلتحق اليوم بركب دول مجلس التعاون بدخول المرأة السلك العسكري“، جريدة الأنباء الكويتية – 2 تشرين الثاني (نوفمبر) 2008.
  19. „احتفال بتخريج دفعة من الشرطة العسكرية النسائية في الكويت“، جريدة الرأي الكويتية – 10 نيسان (أبريل) 2009.
  20. „الخدمة الوطنية العسكرية تبدأ مرحلة تسجيل الشباب ممن أتم 18 عامًا“، وكالة الأنباء الكويتية (كونا) – 10 أيّار (مايو) 2017.
  21. „التحاق الدفعة الأولى من المشمولين بالخدمة العسكرية في يناير 2018“، وكالة الأنباء الكويتية (كونا) – 4 كانون الثاني (يناير) 2018.
  22. „حفل تكريم سمو أمير البلاد في مقر الأمم المتحدة كقائد للعمل الإنساني“، وكالة الأنباء الكويتية (كونا) – 9 أيلول (سبتمبر) 2014.
  23. „صباح الأحمد يلقب بشيخ الدبلوماسيين العرب وفي العالم“، جريدة الشرق الأوسط السعودية – 14 تموز (يوليو) 2003.
  24. „وكالة: أمير الكويت يدخل المستشفى لإجراء فحوصات طبية إثر نزلة برد“، وكالة رويترز للأنباء – 22 تشرين الثاني (نوفمبر) 2017.
  25. „الكويت تحتفل بالذكرى الثانية لتولي شيخ الدبلوماسيين العرب والعالم“، جريدة الجريدة الكويتية – 27 كانون الثاني (يناير) 2008.
  26. „حقائق عن الكويت“، هيئة الإذاعة البريطانية (بي بي سي) – 12 حزيران (يونيو) 2017.
  27. "الشيخ صباح الأحمد الصباح: قائد إنساني"، إصدار: مركز المعلومات والأبحاث – وكالة الأنباء الكويتية.
  28. „وكالة: أمير الكويت يصل أمريكا لاستكمال العلاج وحالته الصحية مستقرة“. وكالة رويترز (23 تموز (يوليو) 2020). 2020-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29 أيلول (سبتمبر) 2020.
  29. واس. „صلاة الغائب على الشيخ صباح الأحمد في الحرمين“ (Arabic). Watanksa (2020-yil 30-sentyabr). 2020-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 30-sentyabr.
  30. العربية. „الملك سلمان يوجه بإقامة صلاة الغائب على الشيخ صباح في الحرمين“ (ar). العربية (2020-yil 30-sentyabr). 30 سبتمبر 2020da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 30-sentyabr.
  31. أداء صلاة الغائب على روح أمير الكويت الراحل في المسجد الأقصى Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh.