Samir Amin

tahrir

Samir Amin (arabcha سمير أمين , fransuz Samir Amin); 1931-yil 3-sentabrda tugʻilgan, Qohira, Misr — 2018-yil 12-avgust, Parij, Fransiya) — fransuzzabon Misrlik siyosatshunos va iqtisodchi Dakarda (Senegal), globallashuv tadqiqotchisi, neomarksizm nazariyachilaridan biri va dunyo-tizimlari yondashuvining asoschilari, qaram rivojlanish tadqiqotchisi.

Samir Amin Qohirada shifokorlar oilasida tug'ilgan - misrlik va fransuz ayol. Uning bolaligi va yoshligi Port Saidda o'tgan. Qohirada Amin fransuz o'rta maktabida o'qidi, shundan so'ng u 1947 yilda abituriyentlik guvohnomasini (fransuz bakalavriyati) oldi. 1947—1957-yillarda Parijda oʻqigan, u yerda siyosatshunoslik (1952), statistika (1956) va iqtisod (1957) fanlari boʻyicha ilmiy darajalarni olgan.

Parijda bo'lganida Samir Amin Fransiya Kommunistik partiyasiga qo'shildi, lekin keyinchalik Sovet marksizmidan uzoqlashdi va maoistik doiralar bilan aloqada bo'ldi va bir muncha vaqt hatto qizil Xmerlarning bo'lajak rahbarlariga ham ta'sir qildi . Amin bir guruh talabalari bilan "Mustamlakachilikka qarshi talabalar" jurnalini nashr etdi. 1957 yilda u o'z dissertatsiyasini taqdim etdi, uning ilmiy rahbarlaridan biri Fransua Perru edi. Dastlab u "Kapitalizmning kelib chiqishi - global miqyosdagi kapitalistik jamg'arma" deb nomlangan, ammo keyinchalik shunday nomlangan: Kapitalizmdan oldingi iqtisodiyotlarning xalqaro integratsiyalashuvining tarkibiy ta'siri. Rivojlanmagan deb ataladigan iqtisodlarni vujudga keltiruvchi mexanizmni nazariy tadqiq qilish.

Dissertatsiya himoyasidan so‘ng Amin Qohiraga qaytib keldi va u yerda 1957-1960 yillarda Misr Iqtisodiyot vazirligi bilan hamkorlik qildi va Études de l'Organisme de Developpement Économique boshqaruvchisi bo‘ldi. Keyin u Misrni tark etib, Bamakoga jo'nadi, u yerda unga Amin 1960-1963 yillarda Mali rejalashtirish vazirligi maslahatchisi lavozimini taklif qilishdi. 1963 yildan 1980 yilgacha u shtab-kvartirasi Senegal poytaxti Dakarda joylashgan Birlashgan Millatlar Tashkilotining Iqtisodiy rivojlanish va rejalashtirish bo'yicha Afrika institutida (Institut Africain de Developpement Économique et de Planification; IDEP) ishlagan. 1970 yilgacha u bu ishni Puiti, Dakar va Parij universitetlarida dars berish bilan birlashtirdi. 1970 yilda Amin IDEPni qabul qildi va 1980 yilgacha institutini tark etib, Dakardagi Uchinchi Jahon Forumi direktori bo'lishga taklif qilinguncha uning direktori bo'lib qoldi. Uchinchi Jahon forumi direktori (Dakar). “Review of Political Economy” jurnalining tahririyat hay’ati a’zosi edi.

Havolalar

tahrir

S. Aminning bibliografiyasi

S.Amin maqolalarining rus tiliga tarjimalari