Sandra „Sandy“ Dukat (1972-yil 3 mayda tugʻilgan) – amerikalik paralimpiya sportchisi[1][2]. U proksimal femoral fokal etishmovchilik bilan tugʻilgan, toʻrt yoshida oʻng oyogʻini tizzasidan yuqori qismigacha kesib tashlagan[3]. U togʻ changʻisi, suzish va triatlon boʻyicha xalqaro musobaqalarda ishtirok etgan. 2013-yil fevralda u tizzasidan yuqorisi amputatsiya qilingan ayollar oʻrtasida marafon boʻyicha jahon rekordini oʻrnatgan[4].

Sandy Dukat
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavallud sanasi 3-may 1972-yil (1972-05-03) (52 yosh)
Canton, Ohio, U. S.
Sport
Mamlakat Amerika Qoʻshma Shtatlari
Qaysi sport Togʻ changʻi sporti, triatlon, marafon yugurish
Medallar
Sport mukofotlari
AQSH bayrogʻi AQSh vakili
Ayollar oʻrtasida para-togʻ changʻi sporti
Paralimpiada oʻyinlari
Bronza 2002 Salt Lake Slalom LW2
Bronza 2002 Salt Lake Super-G LW2
Bronza 2006 Torino Slalom
IPC togʻ changʻi sporti boʻyicha jahon chempionati
Bronza 2004 Wildschonau Pastga tushish
Bronza 2004 Wildschonau Super-G
Bronza 2004 Wildschonau Gigant slalom
Ayollar oʻrtasida para-triatlon
ITU Triatlon Jahon chempionati
Oltin 2008 Vancouver AWAD PC2
Paratriatlon boʻyicha AQSh milliy chempionati
Oltin 2007 Above Knee
Oltin 2008 Above Knee
Oltin 2009 TRI-2
Oltin 2010 TRI-2

Sportdagi faoliyati

tahrir

Sandra Dukat mehnatga layoqatlilar bilan turli sport turlarida shugʻullanib ulgʻaygan. U basketbol oʻynagan, balandlikka sakrashga qiziqqan va oʻrta maktabning suzish jamoasi safida boʻlgan. U Chikago Reabilitatsiya Institutiga (RIC) qoʻngʻiroq qilib, amputatsiyani qoʻllab-quvvatlash guruhini qidirganda, ularning sport jamoalari haqida maʼlumotga ega boʻlgan. Shundan soʻnggina u paralimpiya sporti mavjudligini bilgan[5].

Suzish

tahrir

1996-yilda Sandra Dukat RICda suzish boʻyicha jamoaga qoʻshilgan[3]. 1997-yilda u AQSh milliy chempionatida 2 ta kumush va 1 ta bronza medalini qoʻlga kiritgan va National 5K Disabled Open Water Invitational tanlovida gʻolib boʻlgan[3]. Sandra 1998-yilda AQShning nogironlar suzish jamoasiga tanlab olingan[3]. 1998-yilda nogironlar oʻrtasida suzish boʻyicha jahon chempionatida u 800 metrga erkin usulda suzish boʻyicha oʻsha paytdagi S9 Amerika rekordini yangilagan va AQSh terma jamoasi sardori boʻlgan[3]. Biroq, u finalga chiqa olmagan[6][7][8][9].

Changʻi sporti

tahrir

Sandra Dukat togʻ changʻi sportiga birinchi marta 1997-yilda AQShning Hartford Ski Spectacular Disabled Sports musobaqasida qatnashganidan soʻng qiziqib qolgan[10]. U RIC Paralimpiya sporti dasturida changʻi uchishni boshlagan, soʻngra har yili 6 oy Koloradodagi nogironlar milliy sport markazida mashgʻulot oʻtkazishga qaror qilgan[11]. Sandra Dukat 2002-yilda Salt-Lake-City shahrida boʻlib oʻtgan qishki Paralimpiada oʻyinlarida togʻ changʻisi boʻyicha ikkita bronza medali va 2006-yilda Turindagi qishki Paralimpiada oʻyinlarida bitta bronza medalini qoʻlga kiritgan[12]. 2004-yil IPC togʻ changʻisi boʻyicha jahon chempionatida u 3 ta musobaqada: gigant slalom va Super-G boʻyicha bronza medallarini qoʻlga kiritgan[13]. Sandra Dukat IPC togʻ changʻisi boʻyicha Jahon kubogida muvaffaqiyat qozongan. 2003-2004-yilgi mavsumda u umumjamoa hisobida beshinchi oʻrinni egallagan[10].

Sandra Dukat 2007-yilda oʻzining togʻ changʻi sportidagi faoliyatini yakunlagan[14].

Triatlon

tahrir

Sandra Dukat changʻi uchish mavsumlaridan boshqa vaqtlarda motivatsiya va faollikni saqlash uchun triatlon bilan muntazam ravishda shugʻullangan[15].

2003-yilda Sandra Saint Anthony triatlonining uchkurash yoʻnalishida gʻolib boʻlgan[3]. 2004 yilda u AQSH Paralimpiya triatlonini rivojlantirish jamoasiga qoʻshilgan[3]. Sandra Dukat 2008-yilda AQShning triatlon boʻyicha jismoniy jihatdan qiyin ahvolda boʻlganlar terma jamoasi tarkibiga kiritilgan[16].

Sandra Dukat 2007[16], 2008[17], 2009[18] va 2010-yillarda paratriatlon boʻyicha AQSh milliy chempionatining ayollar oʻrtasidagi tizzadan past qismi boʻlmaganlar boʻlimda gʻolib boʻlgan[19]. 2008-yilda u Vankuverda boʻlib oʻtgan ITU triatlon boʻyicha jahon chempionatida AQSh shaʼnini himoya qilgan. Sandra Dukat 2008-yilda tizzasidan pasti boʻlmagan nogiron sportchilar oʻrtasida oʻtkazilgan musobaqada gʻolib boʻlib, jahon chempioniga aylangan[17][20] va 2008-yilda AQShda Triatlon boʻyicha yilning eng yaxshi paratriatleti deb topilgan[17].

Yugurish

tahrir

Ilgari 5K, 10K va yarim marafon poygalarida qatnashgan[3] Sandra Dukat oʻzining birinchi marafonini 2009-yil yanvar oyida oʻtkazgan. Uni mashgʻulot sherigi va tizzadan pastroq amputatsiya boʻyicha jahon rekordchisi Amy Palmiero-Winters kuzatib borgan[4]. 4:40:46 vaqt koʻrsatkichi bilan u marafonni 5 soatdan kamroq vaqt ichida tugatgan birinchi tizzasidan yuqorisidagi amputant ayol boʻlgan[4].

Shaxsiy hayoti

tahrir

2007-yilda Sandra Dukat Koloradodagi nogironlar milliy sport markazida nogiron ayol togʻ changʻichilari uchun stipendiya dasturini boshlab, mablagʻ yigʻish uchun Kilimanjaro togʻiga koʻtarilgan besh nafar nogiron togʻ changʻichilari safida boʻlgan[21].

Sandra Dukat Ogayo shtati Springfielddagi Wittenberg universitetida tahsil olgan. Bir necha yillar davomida u Jismoniy faollik va nogironlik milliy markazida axborot mutaxassisi boʻlib ishlagan[11].Sandra hozirda The Hartfordda ishlaydi va AQSh Paralimpiya oʻyinlari bilan doimiy aloqaga ega[22][23]. Mazkur faoliyati uchun u 2011-yilda Hartfordning „Achieve Without Limits“ kampaniyasi uchun USOCning ajoyib taʼsir etuvchi mukofotini qoʻlga kiritgan[24].

2023-yilda u Wittenberg atletika faxriy zaliga kiritilgan[25].

Manbalar

tahrir
  1. „Olympians | Canton, OH“. www.cantonohio.gov. Qaraldi: 2024-yil 8-avgust.
  2. Solon. „'My perseverance is unstoppable.' Paralympian Sandy Dukat inspires at Goodwill breakfast“ (en-US). Canton Repository. Qaraldi: 2024-yil 8-avgust.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 „Athlete Profile: Sandy Dukat“. A Step Ahead Prosthetics. 2014-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  4. 4,0 4,1 4,2 „Denver runner sets amputee marathon record“ (2009-yil 19-yanvar). Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  5. „In sports mind, fire is fire“. Chicago Tribune (2006-yil 26-fevral). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 7-fevral.
  6. „World Swimming Championships 1998 Christchurch Women's 50 m Freestyle S9“. International Paralympic Committee. Qaraldi: 2013-yil 8-fevral.
  7. „World Swimming Championships 1998 Christchurch Women's 100 m Freestyle S9“. International Paralympic Committee. Qaraldi: 2013-yil 8-fevral.
  8. „World Swimming Championships 1998 Christchurch Women's 400 m Freestyle S9“. International Paralympic Committee. Qaraldi: 2013-yil 8-fevral.
  9. „World Swimming Championships 1998 Christchurch Women's 800 m Freestyle open“. International Paralympic Committee. Qaraldi: 2013-yil 8-fevral.
  10. 10,0 10,1 „Sandy Dukat“. AEI Speakers Bureau. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  11. 11,0 11,1 „Olympic Spirit: Going Beyond Physical Limitations“. Life Centre: Rehabilitation Institute of Chicago. 2014-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  12. „Sandy Dukat“. Paralympic.org. International Paralympic Committee.
  13. „Retired Disabled Alpiner Dukat To Climb Kilimanjaro“. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  14. „Dukat retires from U.S. Disabled Team“. Vail Daily (2007-yil 20-iyul). Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  15. „Paratriathlon National Champions Return to NYC“. USA Triathlon. 2012-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  16. 16,0 16,1 „Physically Challenged National Team Announced“. USA Triathlon. 2012-yil 23-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.. USA Triathlon. Archived from the original (Wayback Machine saytida 2012-08-23 sanasida arxivlangan) on August 23, 2012. Retrieved February 6, 2013.
  17. 17,0 17,1 17,2 „USA Triathlon Announces 2008 Garmin Athletes of the Year“. 2012-yil 23-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  18. „Paratriathletes shine at Nationals“. 2012-yil 24-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  19. „USAST alumni Sandy Dukat and Willie Stewart win again“. Adaptive Spirit. 2013-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  20. „Sandra Dukat: Results“. International Triathlon Union. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  21. „Disabilities without Borders“. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  22. „Sandy Dukat (extract)“. Multichannel News, via ebscohost. 2014-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  23. „Corporate sponsorship: US Paralympics“. The Hartford. 2013-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  24. „USOC honors key contributors to Paralympic movement with 2011 Amazing Awards“. Chain Ring Sports News. Qaraldi: 2013-yil 6-fevral.
  25. „Sandy Dukat“ (en). Wittenberg. Qaraldi: 2024-yil 8-avgust.